#زبانشناسی_گویشها #زن_مادر #دکتر_احمد_صداقتی در زبان سنگسری و | شبکۀ ریشه‌شناسی

#زبانشناسی_گویشها
#زن_مادر

#دکتر_احمد_صداقتی
در زبان سنگسری واژه‌های ذیل برای مفاهیم فوق رواج دارد:
žən همسر (زن)
šəkein زن به مفهوم کلی کلمه
moy مادر
mor مادر، زمانی که منظور نسبت باشد مثلا مادر فلانی یا در مقام ترکیب با واژه های دیگر قرار گیرد
žən mor مادر زن mor i pərûn پیش مادر
dot, dətar, دختر (فرزند)
kakəčâ, dûxtar دختر به معنی عام
xâk, xâkar خواهر
xâku خواهر کوچکتر
dudu, dûdû خواهر بزرگتر

#قاسم_طاهری
در گناوه:
زن zan اسم جنس ماده
زینه zine همسر
دی dey مادر
دادا dada مادربزرگ
ده ده dada خواهر (معمولا کوچکتر و دوست داشتنی)
دودو dodu خواهر در مفهوم کلی
خار xar خواهر در ترکیب با واژهٔ دیگر
دخت دخته doxt, doxta دختر
دهته دهتر dohta, dohtar دختر

#محمود_قاسمیان
در گویش گرمه‌ای شهرستان خوروبیابانک
جین (jin) به معنی زن است و از ریشهٔ باستانی (jani) آمده است به معانی «زن، همسر، الهه، ایزد بانو».
گئورگی یف معتقد است این واژه پس از ابدال‌های آوایی و نوشتاری به صورت «ژن» به کار رفته است به معنی «زادن و به دنیا آوردن»
به گمان اینجانب واژهٔ «ژانت» نیز بی‌ارتباط با اینها نیست.
در این گویش واژهٔ مادر به تلفظ «مَمُن» mamon به کار می‌رود که در کمتر گویش فارسی سابقه دارد. نظر اینجانب این است که این واژه ترکیب «ما + مان» است که «ما» گنگ واژه‌ای که در همهٔ زبان‌ها در اول کلمه‌هایی به معنی مادر آمده است مانند mater, mader, moder
«مان» به معنی «خانه» است که در واژهٔ خانه‌مان = خانمان هست و به تلفظ محاوره «مُن» درآمده است و در مجموع «مَمُن = مادر خانه» یا «کدبانو» و کاربرد رسمی آن «مامان» است که در بسیاری از زبان‌ها و گویش‌ها رایج است.

شبکهٔ ریشه‌شناسی، دانشگاهی برای ریشه‌یابی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی.
https://t.me/shabakeh_risheshenasi
ارتباط با گردانندگان:
@malihmot
@Beh_Waazh