شهد اقتصاد

2021-08-08 06:48:20 چشم انداز اقتصاد ایران در دهه آینده
بمانیم یا برویم؟
سعید مسگری / کارشناس اقتصادی

مهاجرت یا ماندن در وطن یک موضوع کاملا شخصی است که به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمیتوان یک نسخه واحد برای همه پیچید. یکی از عوامل موثر بر تصمیم افراد، شرایط اقتصاد کلان کشور است. در اینجا نظر خود پیرامون وضعیت کلان اقتصادی در دهه آینده را بیان میکنم
.
قطعا بنده در جایگاهی نیستم که درمورد مهاجرت یا ماندن به کسی توصیه ای کنم اما یک نکته مهم پیرامون چشم انداز اقتصاد ایران را گوشزد میکنم: اگر نوجوان یا دانشجو هستید و یا اگر به فکر آینده فرزندتان هستید بر این اساس برنامه ریزی کنید که هیچ چشم انداز مثبتی حداقل برای ده سال آینده برای بهبود واقعی و پایدار اقتصاد وجود ندارد

بهترین اتفاقی که ممکن است در سالهای پیش رو رخ دهد حفظ شرایط موجود و بهبودهای نسبی و مقطعی است. در بهترین حالت میانگین رشداقتصادی در دهه پیش رو ۳ تا ۵ % و میانگین تورم ۲۰ تا ۲۵ % خواهد بود. اگر این اتفاق رخ دهد قطعا شرایط از دهه ۹۰ بهتر خواهدشد ولی خبری از کاهش پایدار مشکلات نخواهد بود

همان طور که از سه سال گذشته بارها عرض کردم دهه نود نقطه عطف اقتصاد ایران بود و ما را وارد یک مرحله جدید کرد. برآیند اتفاقات رخ داده در این دهه و انباشت چالشهای ساختاری سبب شده که امکان حرکت به سمت رشد پایدار و درنهایت توسعه در کوتاه مدت و میان مدت وجود نداشته باشد

در این شرایط اگر دولت سیزدهم موفق به کاهش تحریمها شود و اشتباهات سیاست گذاری دولتهای قبلی را تکرار نکند قطعا شرایط بهبود نسبی خواهد یافت و از وضعیت اسفناک دهه نود فاصله خواهیم گرفت. بدیهی ست این به معنای شکل گیری رشد پایدار و کاهش واقعی و همیشگی مشکلات نیست

اما اگر هر یک از این دو بخصوص کاهش تحریمها رخ ندهد دهه نود تکرار خواهد شد و حتی ممکن است شرایط از گذشته هم سخت تر شود. بنابراین پیشنهاد میکنم با این چشم انداز که تصویر کردم برای آینده خود و فرزندانتان تصمیم بگیرید

اگر قصد رفتن داشتید که هیج اما اگر قصد ماندن دارید باید کمربندها را محکم کنید و فارغ از شرایط بیرونی و محیطی به دنبال رشد و پیشرفت شخصی خود باشید. باید هنر همزیستی با موانع و مشکلات عدیده را تمرین کنید و بیاموزید. موفقیت در گرو داشتن این هنرهاست
@shahdeeghtesad باز کردن / نظر دهید

2021-07-31 10:25:45 دولت سیزدهم اقتصاد را به کدام سمت می برد؟
نکاتی پیرامون تیم اقتصادی آقای رئیسی

تیم اقتصادی اقای رئیسی در حال نهایی شدن است. فرزین، رهبر، میرکاظمی ، رستم قاسمی و فاطمی امین احتمالا سمتهای اقتصادی دولت را در اختیار خواهند گرفت. البته هنوز خبری از گزینه ریاست بانک مرکزی نیست. چند نکته درمورد تیم اقتصادی و راهبری اقتصادی دولت سیزدهم نوشته ام. در آینده سعی میکنم پس از رفع ابهامات دقیقتر بنویسم:

در تمام دولتها تصمیات اصلی اقتصادی توسط رئیس جمهور گرفته شده است. روسای جمهور با توجه به نظرات شخصی خود ومتاثر از نظرات حلقه نزدیک به خود سیاستها و برنامه های اقتصادی را مشخص کردند. بنابراین آقای رئیسی و حلقه نزدیکان او هستند که عملکرد دولت سیزدهم را رقم خواهند زد نه تیم اقتصادی او

ظاهرا حضور فرزین (وزیراقتصاد) و رهبر (رئیس سازمان برنامه یا معاون اقتصادی) در تیم اقتصادی آقای رئیسی قطعی شده است. افرادی که میتوان آنها را خنثی نامید. یعنی نه کارنامه و سوابق خیلی درخشانی دارند نه خیلی تاریک، نه توانایی ایجاد تحول و عملکرد خیلی مثبت دارند نه امکان تخریب زیاد

دولت سیزدهم نه همچون دولت روحانی، در کنار رییس جمهور چهره های سرشناس اقتصادی مثل نیلی ونهاوندیان قرار دارند نه همچون دولت احمدی نژاد، شخص رییس جمهور خود را صاحبنظر و صاحب ایده اقتصادی میداند نه همچون دولت خاتمی، درتیم اقتصادی افراد سرشناسی چون ستاری فر و طهماسب مظاهری قرار دارند نه همچون دولت هاشمی، افرادی از یک دیدگاه و مکتب خاص اقتصادی در کنار او قرار دارند

در این شرایط قضاوت پیرامون عملکرد اقتصادی این دولت دشوار است و باید منتظر گذشت زمان باقی ماند. اما در کل به نظر میرسد مهمترین هنر این دولت میتواند حفظ وضع موجود باشد نه اصلاحات اقتصادی جدی

@shahdeeghtesad باز کردن / نظر دهید

2021-07-22 09:40:02 چند نکته کوتاه در باب ماجراهای آب و برق
توئیت های سعید مسگری

سالها پیش وقتی خواندم که فریدمن گفته اگر مدیریت بیابان را به دولت بسپاریم مجبور به واردات خاک میشویم با خود فکر کردم برای جا انداختن مفهوم دست به این اغراق زده اما حال که وضعیت آب خوزستان، لرستان و ... را مشاهده میکنیم میبینم که حرفش چندان هم اغراق آمیز نبوده است

قطعی برق نمونه بارزی از حاد شدن مشکلات کشور درنتیجه انباشت سیاستهای نادرست و تعمیق چالشهای ساختاری است. بسیاری از مشکلات ما ریشه در سیاست گذاری های غلط در طول 60 سال اخیر و تعمیق تدریجی چالش های ساختاری دارند و سیاستها و عملکرد دولتها تنها شدت این مشکلات را تغییر میدهد

آب و برق و مه و خورشید همه فریاد میزنند که بخش عمده مشکلات ما ساختاری ست و ریشه در تصمیمات چند دهه اخیر و شکل گیری نظم تصمیم و اجرا ناکارآمد دارد اما هنوز برخی گمان میکنند با تغییر دولت از این شرایط دشوار رها خواهیم شد. تا ریشه مشکلات را به درستی نشناسیم راه نجاتی وجود نخواهد داشت

چرا برای مدیریت آب، بحران خشکسالی و اساسا برای حل چالشهای کشور کاری انجام نمیشود؟. به دلایل مختلف، دولتها در ایران کوته نگر شده اند و توانایی اقدامات بلندمدت ندارند. دولتها فقط مشغول امور جاری و روزمره هستند و تا زمانیکه بحرانی حاد و آتش آن شعله نکشد اقدامی نمیکنند (دولت آتشنشان)
@shahdeeghtesad باز کردن / نظر دهید

2021-06-28 15:32:14 نکاتی پیرامون ساخت 4 میلیون مسکن
راهکار اصلی کاهش مشکلات مسکن
سعید مسگری / کارشناس اقتصادی

اگرچه ساخت 4 میلیون مسکن (برنامه ارزشمند و مهم اقای رئیسی) بسیار دشوار و پرهزینه است اما حتی درصورت تحقق نیز نمی تواند اثر چندانی بر کاهش مشکلات بخش مسکن داشته باشد. چه بسا ساخت دو برابر این میزان هم نمیتواند مشکلات اجاره نشین ها و قیمت بالای مسکن را حل کند. چرا که ریشه اصلی مشکلات بخش مسکن در حوزه اقتصاد کلان است نه عرضه و تقاضای مسکن.

راهکار اصلی کاهش مشکلات مردم در حوزه مسکن، سامان دهی اقتصاد کلان (کنترل رشد نقدینگی، کاهش وابستگی به نفت، سیاست ارزی مناسب و جلوگیری از جهش ارزی) است

دیگر نکته مهمی که بسیاری از آن غفلت می کنند این است که بررسی بازار مسکن نشان میدهد فاز اصلی حاکم بر بازار در اکثر سالها، رکودتورمی بوده است نه تورم. چه در سیاست گذاری مسکن چه در تحلیل آن باید به این نکته توجه داشت و گمان نکرد که با کاهش تقاضا یا افزایش عرضه، قیمت کاهش می یابد.

سیاستهایی مثل ساخت مسکن و افزایش عرضه هیچ تاثیری در کوتاه مدت ندارند بلکه می توانند به تعادلهای میان مدت و بلندمدت بازار کمک کنند. از سوی دیگر این اقدامات بیشتر در شهرهای کوچک موثر هستند و در شهرهای بزرگ تقریبا تاثیری بر بازار ندارند. تجربه مسکن مهر نیز موید این مدعاست

با توجه به افزایش بیش از سه برابری هزینه ساخت مسکن در سالهای اخیر، نباید انتظار کاهش قابل توجه قیمت مسکن در ماه های آتی داشت. کاهش قیمت دلار در نتیجه احیا برجام تنها میتواند به تثبیت قیمت مسکن و کاهش محدود ان کمک کند مگر آنکه دلار به زیر 20 تومن سقوط کند که احتمال ان اندک است

مهمترین نکته در ساخت مسکن توسط دولت، محل تامین مالی هزینه های آن است. دقیقا مهمترین نقطه ضعف طرح مسکن مهر هم همین موضوع بود. اگر برای تامین مالی این اقدام برنامه ریزی نشود میتواند به تشدید مشکلات نظام بانکی، استمرار رشد بالای نقدینگی و دامن زدن به تورم منجر شود

@shahdeeghtesad باز کردن / نظر دهید

2021-05-12 07:44:54 ریشه مشکلات اقتصاد ایران کجاست
چرا اصلاحات اقتصادی شکست میخورد؟
سعید مسگری / کارشناس اقتصادی

سالها پیش که حدود پنج شش سال از ورودم به رشته اقتصاد و مطالعات اقتصادی ام گذشته بود به این نتیجه رسیدم که علت العلل بسیاری از مشکلات اقتصاد ایران، تورم است. تورم از کانالهای مختلف رشد اقتصادی را تخریب و سبب شکل گیری مشکلات عدیده ای برای اقتصاد ایران شده است

چند سالی گذشت و با ادامه مطالعاتم پیرامون توسعه و توسعه نیافتگی ایران، به این نتیجه رسیدم که اگرچه تورم بسیار مخرب و منشا مشکلات بسیاری بوده اما خود ریشه های ممهمی دارد که تا آنها برطرف نشوند تورم برطرف نمیشود. پس علت العلل مشکلات را باید در جایی قبلتر از تورم جستجو کرد

مطالعه و بررسی های مختلف و مشاهده و پیگیری تفکرات اندیشمندان داخلی و خارجی توسعه مرا به این جمع بندی رساند که علت العلل مشکلات اقتصاد ایران چیزی نیست جز نظام تدبیر و حکمرانی. همان چیزی که در ادبیات اقتصادی حکمرانی خوب نامیده می شود

به زبان ساده نظام سیاست گذاری و اجرا در کشور ما به گونه ای است که منشا شکل کیری و چالش های مختلفی شده که یکی از آنها تورم است. مهمتر آنکه این نظام تدبیر و اجرا به گونه ای عمل میکند که منجر به شکست تمام اقدامات اصلاحی و برنامه های میان مدت و بلندمدت اقتصادی میشود

در این نظام تدبیر و حکمرانی افراد و نهادهای مختلفی دخیل هستند. از مقامات ارشد همه قوا و نهادهای حاکمیتی تا مدیران میانی و کارمندان و حتی بخش خصوصی و مردم عادی. برخلاف تصور عمومی که همواره مقامات ارشد حاکمیتی و دولتی را مقصر مشکلات میدانند همه به سهم خود در این مشکلات سهیم هستیم

درواقع کل ساختار کشور با تمام اجزا و ارکان، معیوب و ناکاراست و علاوه بر ایجاد مشکلات، بر سر اصلاحات اقتصادی هم موانع جدی ایجاد میکند. جالب آنکه به تظر میرسد نقش مدیران میانی و پایین در گروگانگیری کل ساختار و جلوگیری از اصلاحات اساسی در کشور کمتر از مدیران ارشد نیست

به همین دلیل است که تقریبا تمام برنامه های توسعه در هفتاد سال اخیر شکست خورده و هیج دولتی نتوانسته به وعده عای خود عمل کند. به همین دلیل است که بعضا راهکارهای مشخص و شفاف برای حل برخی چالشها هیچ وقت به سرانجام مشخصی نرسیده اند. به همین دلیل لست که امید چندانی به موفقیت برنامه های کاندیداهای انتخابات نداریم باز کردن / نظر دهید

2021-04-14 15:21:56 چند نکته کوتاه و مهم درباره اقتصاد 1400
سعید مسگری / کارشناس اقتصادی

برای بررسی وضعیت اقتصاد ایران در سال 1400 مطالب مختلفی میتوان بیان کرد اما به طور کلی چند نکته مهم و کلیدی میتوان گفت که عبارتند از:
به احتمال بسیار زیاد وضعیت اقتصاد از دو سال قبل بهتر خواهد شد و شاهد رشد مثبت و کاهش تورم خواهیم بود
اینکه چه میزان اقتصاد بهبود یابد بیش از هر جیزی به سرنوشت تحریمها بستگی دارد
درصورت استمرار همین سطح از تحریمها رشد اندک اقتصادی و کاهش محدود تورم رخ خواهد داد
با کاهش تحریمها رشد اقتصادی مثبت قابل توجه و کاهش تورم تا حدود بیست درصد رخ خواهد داد
اینکه چه میزان رونق ایجاد شود بسته به میزان کاعش تحریمها و فروش نفت و در مرحله بعدی بسته به نتیجه انتخابات خواهد داشت
شواهد حاکی از احیای برجام و کاهش تحریمهاست ولی زمان و نحوه آن مشخص نیست لذا درباره میزان اثرگذاری برجام بر اقتصاد نمیتوان قضاوت دقیقی کرد
به طور کلی بهبود وضعیت اقتصاد کلان فارغ از سرنوشت انتخابات و کرونا در انتظار ماست. حال باید منتظر ماند و دید بهبود حداقلی و اندک است یا قابل توجه
در پایان این نکته را هم عرض کنم که به دلایل مختلف بر این باورم که بازگشت برجام توانایی ایجاد شوک شدید در بازارها و ریزش شدید ارز و طلا را نخواهد داشت. دلار زیر بیست هزار تومان رویایی بیش نیست
درمورد مسکن هم خوش بینانه ترین سناریو کاهش محدود قیمتها یعنی کاهشی حداکثر ده تا پانزده درصدی است. محتمل ترین سناریو نیز ثبات نسبی بازار است.
@shahdeeghtesad باز کردن / نظر دهید

2020-11-26 18:07:13 سندروم دولت دوم ضعیف
چرایی شکست دولت‌ها در دور دوم
سعید مسگری / روزنامه جهان صنعت
@shahdeeghtesad

تصوری که در بخش قابل توجهی از جامعه شکل گرفته، این است که دولت‌ها در ایران در دوره اول خود عملکرد خوبی دارند اما در دوره دوم عملکرد ضعیفی از خود به جا خواهند گذاشت.

به نظر می‌رسد مردم بیش از هر چیزی عملکرد دولت‌ها را با نرخ تورم قضاوت می‌کنند. از سوی دیگر نرخ تورم همان پاشنه‌آشیل اقتصاد ایران است که بر بسیاری از متغیرهای اقتصادی دیگر تاثیر می‌گذارد و حتی سبب تخریب رشد اقتصادی می‌شود. بنابراین برای بررسی صحت این باور، نگاهی به نرخ تورم در دولت‌های مختلف می‌اندازیم.

در سه دهه اخیر میانگین نرخ تورم در دولت‌های دوم حدود ۱۰ واحد درصد بیش از میانگین تورم دولت‌های اول بوده است. تنها در یک دولت میانگین تورم در دوره اول و دوم نزدیک به هم بوده و در سه دولت دیگر میانگین تورم در دوره دوم به مراتب بیش از دوره اول بوده است. بنابراین این تصور که دولت‌ها در دوره دوم عملکرد بدتری از دوره اول خود داشته‌اند تا اندازه زیادی درست بوده و حداقل در موضوع معیشت مردم عملکرد دولت‌ها در دوره اول موفق‌تر از دولت دوم بوده است. اما دلیل این اتفاق چیست؟

کلید این معما در بازار ارز و سیاست‌های ارزی نهفته است. در نیم‌قرن اخیر چندین شوک ارزی کوچک و بزرگ در اقتصاد ایران رخ داده و نرخ ارز دچار جهش شده است. جهش‌های ارزی ۱۳۷۴- ۱۳۷۳، ۱۳۹۱- ۱۳۹۰ و ۱۳۹۷ مهم‌ترین شوک‌های سه دهه اخیر اقتصاد ایران هستند که همگی در دوره دوم فعالیت دولت‌ها رخ داده‌اند.اگرچه علت شوک اول اجرای سیاست تعدیل ساختاری و علت اولیه شوک‌های دوم و سوم، تحریم بوده است اما نمی‌توان از نقش سیاست‌های ارزی دولت‌ها چشم‌پوشی کرد

سیاست‌های ارزی نادرست و سرکوب نرخ ارز، یکی دیگر از اشتراکات دولت‌های مختلف در اقتصاد ایران است. این سیاست در دوره اول دولت‌ها با هدف ایجاد ثبات در راستای جلب رضایت مردم در شرایطی اجرا شده که نرخ رشد نقدینگی بالا و نرخ تورم نیز دورقمی بوده است. نتیجه طبیعی این روند، جهش نرخ ارز در دوره دوم دولت‌ها و از دست رفتن دستاوردهای دوره اول دولت‌ها بوده است.

متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید
http://smesgari.ir/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C/474 باز کردن / نظر دهید

2020-11-17 19:44:14 دعوت به همکاری از پژوهشگران حوزه اقتصاد

پژوهشکده امور اقتصادی در راستای انجام وظایف خود، از فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین دانشجویان دکتری رشته اقتصاد به صورت پاره وقت دعوت به همکاری می کند.

علاقمندان می توانند جهت تکمیل فرم مربوطه و ارسال رزومه به لینک زیر مراجعه نمایند (فیلترشکن را خاموش نمایید)

http://www.earc.ac.ir/fa/p باز کردن / نظر دهید

2020-10-29 21:36:37 ماجرا ساده است: منابع مالی طرح حمایتی مجلس موهومی است و بار مالی زیادی برای دولت ایجاد میکند. درنتیجه کسری بودجه دولت تشدید خواهد شد و آتش تورم شعله ور می گردد
مهم نیست طرح حمایتی با چه اهداف خوب و ارزشمندی طراحی می شود مهم این است که هر طرحی بدون منابع مالی کافی با افزایش تورم مشکلات معیشتی مردم را تشدید می کند
@shahdeeghtesad باز کردن / نظر دهید

2020-10-22 09:51:28 چرا سیاستگذاران با اقتصاددانان بیگانه‌اند
سعید مسگری / روزنامه جهان صنعت
@shahdeeghtesad
اگرچه دولت‌های ایران در نیم‌قرن اخیر با خط مشی‌ها و رویکردهای متنوعی بر سر کار آمده‌اند اما دارای اشتراکات مهمی بوده‌اند. شاید این از عجایب اقتصاد ایران باشد که با تغییر دولت‌ها و رویکردهای کلی حاکم بر آنها، برخی موضوعات ثابت باقی می‌مانند و تغییری در آنها رخ نمی‌دهد.. یکی از این موضوعات بیگانگی و جدایی سیاستگذاران و تصمیم‌گیران کلان اقتصادی از کارشناسان و اقتصاددانان کشور است

در یک دسته‌بندی کلی می‌توان گفت دو دسته عامل باعث این فراق شده است؛ یک دسته عوامل مرتبط با شرایط اقتصاد کلان و مدیریت اقتصادی کشور بوده و دسته دوم عوامل مربوط به اقتصاددانان و کارشناسان است.

در دسته اول که به نظر می‌رسد از اهمیت بسیار بیشتری از دسته دوم برخوردار است می‌توان دلایل مختلفی را نام برد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
وجود ذی‌نفعان قدرتمند برای تصمیمات اقتصادی
پایین بودن سطح توانمندی دولت و حاکمیت در اجرای تصمیمات اقتصادی صحیح وو کارا
عدم تعریف سازوکارهای تاثیرگذاری و نقش‌آفرینی برای کارشناسان
سیکل‌ها و ساختارهای سیاسی کشور

با آنکه موارد فوق همگی بسیار بااهمیت هستند اما نمی‌توان تمام مشکل را از سمت ساختارهای اقتصادی و سیاستگذاران دانست بلکه بخشی از مشکل هم مرتبط با خود کارشناسان و اقتصاددانان است. از بین عوامل مرتبط به کارشناسان می‌توان به این سه عامل به عنوان اصلی‌ترین عوامل جدایی آنها از سیاستگذاران اشاره کرد؛
نبود اجماع حداقلی بین کارشناسان و تشتت آرای زیاد بین آنها
عملیاتی نبودن نظرات و دور بودن از واقعیت‌های اقتصادی کشور
نداشتن توانایی برقراری ارتباط با دولت و حاکمیت و انجام گفت‌وگوی سازنده با آن.

متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید
http://smesgari.ir/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C/471 باز کردن / نظر دهید