یادداشت های شاهنامه خالقی مطلق

2022-01-14 06:47:01 10171017 تن آرزو خاک پای تو باد ! / همه ساله زنده به رای تو باد!

شاهنامه هشت جلدی خالقی مطلق داستان بهرام گور



دختر در پایان چامه نام خود را میاوردکه همان تخلص در پایان شعر است. نگارنده بی آنکه خواسته باشم استقلال شاعری فردوسی را انکار کنم، بر این باورم که مضمون دو چامه ای که دختر ماهیار می خواند و چامۀ سوم او (بیت های 1116 تا 1120) و مضمون چامه ای که پیش از این دختر برزین می خواند(بیت های 846 تا 856) کمابیش در ماخذ شاعر بوده است و اینها نمونه هایی از مضمون چامه به زبان پهلوی به شمار می روند. همچنین در هر دو روایت ما با تربیت دختران طبقۀ میانِۀ جامعه (دهقانان ، بازرگانان) در زمان ساسانیان آشنا می شویم که بخشی از آن آموختن هنر موسیقی ، آواز و شاعری بود. ولی در عین حال این هنرها به گونۀ خودروی و تعلیم ندیده، یا به اصطلاح به گونۀ هنرهای عامیانه در طبقات پایین جامعه نیز رواج داشت، چنانکه در مورد دختر آسیابان دیدیم (بیت های 456-474). دیگر اینکه هنرهای سرایندگی ، خوانندگی و نوازندگی چه در گونۀ پروردۀ آنها و چه در گونۀ خودروی و عامیانۀ آنها، هنوز از یکدیگر جدا نشده بودند و هر سه با هم هنر خنیاگری را می ساختند و این هنر تا زمان رودکی کمابیش ادامه یافته است.

یادداشت های شاهنامۀ فردوسی - خالقی مطلق- دفتر دهم ص 233- افزوده هایی بر بهرام گور

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2022-01-14 06:46:19 تربیت دختران طبقۀ میانِۀ جامعه (دهقانان ، بازرگانان )در زمان ساسانیان که بخشی از آن آموختن هنر موسیقی و، آواز و شاعری بود.
@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-12-02 21:08:15 بیان فلسفی در شاهنامه
جلال خالقی مطلق

وبینار «شاهنامه و حکمت فهلوی»
تاریخ: ۱۴۰۰/۹/۷

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-10-02 07:52:13 مهرگان: میلاد خورشید و مرگ ضحاک در آغاز زمستان

مصاحبه نوشین شاهرخی با دکتر جلال خالقی مطلق

تاریخ 07.10.2010

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-09-13 05:59:24 بیستم شهریور ۱۴۰۰
هامبورگ
گرامی‌داشت زادروز دکتر جلال خالقی مطلق
@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-09-11 22:41:59 معنی دیگری از «ایران» و «ایرانیان» در شاهنامه

ایرانشناسی -سال شانزدهم - شماره یک- بهار

جلال خالقی مطلق
@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-09-02 05:08:57 409 -به هر برزنی در دبستان بُدی / همان خانِ آتش پرستان بُدی
داستان اردشیر
ب409- می‌گوید: در محله‌ای یک دبستان بود و یک آتشکده. روشن است که همانگونه که درِ آتشکده به روی همۀ گروندگان دین زرتشت باز بود، دبستان نیز همۀ کودکان را می‌پذیرفت. به شرط آنکه پدر آنها توانایی مادی این کار را داشت و بدین کار علاقه مند بودو کودک هم از استعداد برخوردار بود. چون سواد آموزی اجباری نبود، وگرنه وجود یک دبستان در هر محله بیش از نیاز آن روزگار بود. گذشته از این طبقۀ نژادگان غالبا برای فرزندان خود آموزگاران خصوصی داشتند. همچنین باید تصور کردکه محل دبستان در نزدیکی همان آتشکده بوده‌باشد. چون بخش مهمی از درس کودکان با دین ارتباط داشت و شغل آموزگاری نیز بیشتر در نزدیکی همان آتشکده بوده باشد. چون بخش مهمی از درس کودکان با دین ارتباط داشت و شغل آموزگاری نیز بیشتر در دست موبدان رده پایین تر بود. البته چون سوادآموزی اجباری نبود، بی‌شک برخی پدران حتی با موجود بودن امکان مالی و استعداد کودک، فرزند خود را به علت مزد ماهیانۀ آموزگار به دبستان نمی‌فرستادند چنانک ناصر خسرو برای زمان خود می گوید (دیوان، ص 452): از غم مزد سر ماه که آن یک درم است، کودک خویش به استاد و دبستان ندهی.- ضمنا از آنجا که گفته است کودک و نه پسر، نمیتوان ادعا کرد که شامل دختران نمیگردد.
یادداشت های شاهنامۀ فردوسی دفتر دهم ص ۱۸۵
جلال خالقی مطلق
/پ

‌ @shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-08-27 22:44:55 نازمان اندیشی (اناکرونیسم)
با دید امروز به داوری دیروز نشستن یا به قول غربی‌ها آناکرونیسم چیست؟

پاسخ:
ما هنگام بررسی تاریخ گذشته و متون کهن باید دچار نازمانی یعنی آن چیزی که غربی‌ها به آن اناکرونیسم می‌‌گویند نشویم. این آناکرونیسم باعث می‌شود که ما مسایلی را که امروزی است ببریم به اعصار گذشته....

بحث‌هایی درباره نژادپرستی فردوسی، عرب‌ستیزی، ترک‌ستیزی، بحث‌های امروزی است. اینها برخاسته از عقاید امروز مردم ما است. به‌خصوص نه مردم ما بلکه گروهی که اینها خودشان بیشتر نژادپرست‌اند از آن چیزی که گذشتگان بودند .دوست ندارند کشوری به نام ایران با مرزهایی که دارد متحد باقی بماند. از این رو به نمادهای ملی، به سمبل‌های ملی این کشور حمله می‌کنند و مهمترین سمبل‌های ملی این کشور فردوسی و شاهنامه و زبان‌ فارسی است.
برداشت از اینجا


@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-08-14 11:35:58 ۵۸- فیلیپ مقدونی برعکس داریوش که از اسکندر شکست خورد، در لشکرکشی‌ها زنان را با خود نمی‌برد. دیکایارخ(Dikaiarchos) در کتاب سوم اثر خود در باره‌ی زندگی در یونان می‌نویسد: داریوش در جنگ، با آنکه همه چیزدستخوش خطر بود، ۳۶۰ تن از کنیزکان خود را همراه می‌برد. بر عکس او فلیپ در هر جنگی زنی نو می‌گرفت (سیزدهم ۵،ص۱۶۸).

ایرانیات در کتاب بزم فرزانگان نوشته آثنایُس ( از سده دوم میلادی)
برگردان و یادداشت ها: جلال خالقی مطلق

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید

2021-08-14 11:26:38 اشاره به موضوع مهمی در بیت ۳۶۸ داستان اردشیر :

همان نیز با میسره میمنه / بکوشند دل ها همه بر بنه

...سپاهیان در عین حمله به دشمن حواسشان به بنه که محل آذوقه و زنان سپاهیان بود باشد که به چنگ دشمن نیفتد. - ایرانیان از زمان مادها و هخامنشیان زنان و کنیزکان خود را در عقب لشکر با خود میبردند، یکی از این رو که سپاهیان به زنان مردم غیر‌سپاهی تجاوز نکنند و برای کسانی که متأهل نبودند، گروهی از روسپیان همراه با دیگر فروشندگان برخی کالاها به دنبال سپاهیان می رفتند، و دیگر اینکه سپاهیان بخاطر آنکه زنانشان به دست دشمن نیفتد در جنگ کوشاتر بودند. البته میتوان از این رسم برداشتی منفی نیز کرد(بنگرید به ایرانیات، گزارش ۵۸و یادداشت آن).

یادداشت های شاهنامۀ فردوسی دفتر دهم ص ۱۸۴و ۱۸۵
جلال خالقی مطلق

@shahnameh1000 باز کردن / نظر دهید