دولت اجاره ای! @solati_mehran مهران صولتی محمدمهدی | مهران صولتی
دولت اجاره ای!
@solati_mehran
مهران صولتی
محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد در آستانه هفته دولت در شمایل نظریه پرداز سیاسی ظاهر شده و دولت سیزدهم را "پنجاه و هفتی ترین" دولت پس از انقلاب نامیده است. اسماعیلی عدالت و جمهوریت را دال های اصلی گفتمان دولت رئیسی نامیده و اتهام بی گفتمان بودن دولت را قاطعانه رد کرده است. اما به نظرم دولت رئیسی مصداق بارز مفهومی است که می توان آن را " دولت اجاره ای" نامید. دولتی که هویت و ماهیت مستقل و مشخصی ندارد و در عمل به فرصتی برای حضور جریان های دیگر در قوه مجریه تبدیل شده است!
دولت رئیسی محصول عزم نظام سیاسی برای فائق آمدن بر پدیده حاکمیت دوگانه و یکدست کردن قوا در جمهوری اسلامی است. ایده ای که از میانه دهه هشتاد تکوین یافت و با فراز و فرودهایی به ایستگاه خرداد ۱۴۰۰ رسید. در انتخابات ریاست جمهوری تمامی نامزدهایی که می توانستند خطری را متوجه کاندیدای اصلی نمایند حذف شدند و میدان را برای پیروزی رئیسی خالی گذاشتند. همچنین در این انتخابات شورای نگهبان کوشید تا ریسک پیش بینی ناپذیری انتخابات را به صفر نزدیک ساخته و از تکرار خطای محاسباتی در انتخابات ۷۶ و ۹۲ اجتناب نماید!
دولت سیزدهم اما یک دولت اجاره ای است و در بطن آن نیروهای متعارض سیاسی از اصول گرایان گرفته تا پایداری ها و نواصولگرایان نزدیک به قالیباف حضور دارند. نیروهای نظامی به عنوان استاندار مسئولیت گرفته و متصدیان حراست ها به مدیریت های میانی دست یافته اند. برخی از رقبای رئیسی در انتخابات به عنوان معاونان رئیس جمهور انتخاب شده و دولتی به غایت آشفته و نامنسجم را شکل داده اند. در حقیقت مجموعه ای از نیروهای موسوم به انقلاب با خاستگاه های متفاوت، دولت را به عنوان دستگاه اجرایی حکومت برای چند سال اجاره کرده اند!
دولت سیزدهم اگر چه از همان ابتدا عنوان "دولت مردمی" را برای خود برگزید ولی فاقد نگاه روشنی به مفهوم "مردم" بود و بیشتر آن به مثابه توده بی شکلی می دید که در سفرهای استانی پای حرف های رئیس جمهور می نشینند. دولت سیزدهم همچنین بر خلاف دولت های هاشمی، خاتمی و احمدی نژاد که واجد گفتمان های متمایزی مانند سازندگی، اصلاحات و مهرورزی بودند صرفا یک کپی مخدوش از شبیه ترین دولت به خود یعنی احمدی نژاد محسوب می شود. البته وزیر ارشاد در این مصاحبه کوشیده تا این نقیصه را با توضیح؛ "یکسان بودن گفتمان نظام و دولت" به نوعی توجیه نماید!
اجاره ای بودن دولت چه عوارضی دارد؟ نخست این که به دلیل چند سر بودن آن امکان اخذ تصمیم های راهبردی وجود ندارد (فرسایشی شدن احیای برجام)، دوم این که مخالفان قادر نیستند با دولتی مذاکره کنند که فاقد سیاست گذاران مشخص، نقشه راه روشن و نیروهای همگن است، و سوم این که چنین دولتی اگر چه بر کسب آرای مردم مبتنی است ولی به دلیل اتکای بیشتر بر منابع قدرتی که در حاکمیت جای گرفته اند از بحران نمایندگی رنج می برد و نمی تواند پژواک مطالبات شهروندان باشد!
