2022-05-17 21:20:18
در موردِ معماری، گذشته و اکنونِ ما
از حافظیه تا مقبرهی عطار، میدان شهیاد سابق و آزادی کنونی، تئاتر شهر و دیگر بناهای شاخص هویتساز دوران شاه همه دارای ویژگیهایی مشترکند.
ویژگیهای فرمی همه بدیع-ناشناس بودن آنها است. غریبهاند. شباهتی میان آنها و خانهی یک ایران (در آن دوران) یا حتی خانههای آدمهای الیت، مسجدها و قصرها نمیبینید.
دیگر ویژگی مشترک این بناها گشادهدستی در فضای پیرامونی است. اینها بنا نیستند، مجموعهای با یک بنای اصلی هستند. این کمک میکند فضای نسبتا همگن و متناسب با آن بدعت-بداعت در اطراف بنا شکل بگیرد و آن غریبگی نامناسب نشود.
ویژگیِ دیگر داشتن ضمیمهی فرهنگی است. تکتک این بناها توضیحی مفصل و هم خلاصه شده در دو سطر دارند که به شما میگوید: «آنچه در ذهنت و برایت غریبه است، کاملا آشنا است. مشاهده و مطالعه کن. منطقِ این بنا را خواهی آموخت.» معمولا این ضمیمهی فرهنگی بر آمیختنِ همزمانی-درزمانی استوار است.
ویژگی بعدی در بسیاری (و نه همهی) این بناها، حضور غیرمسلمانها، مسلمانان، دودینان و دیگرانی در خلقشان است. طوری واضح در آن دوران هر ایرانیای، به دلیلِ ایرانی بودنش، حق و امکان آفرینش داشته.
با اینکه گاهی از معماری لذت میبرم، این هنر بهترین علاقهام نیست. دانشی هم در این زمینه ندارم. اما در نهایت فکر کردن به یک سوال من را واداشت این چند خط را بنویسم. با گذشتِ بیش از چهل سال از انقلاب هنوز هیچ بنای شاخصی در ایران خلق نشده است. آیا این بخشی از ناهنجاریِ این دوران است؟
@sugarffrree
3.3K viewsedited 18:20