◈›¦ فصل سوم: ماه رمضان ◈›¦ بخش دوم: مراقبه در ماه رمضان ◈›¦ درس ۰۶ : ادعیه ماه مبارک رمضان ◈›¦ منبع: رساله سیره سالکان، ص ۲۱۳
┄┄┄┅⊰═•═⊱•••⊰═•═⊱┅┄┄┄
۞. ادعیه اى که از ائمّۀ معصومین علیهم السّلام رسیده، براى حالات و مراتب مختلف انسان در ظروف خاصّ خود بیان شده است. کسى نمى تواند از جانب خود کتاب دعائى را از اوّل تا آخر آن دوره کند. دعاهاى افتتاح، ابوحمزه ثمالى، کمیل و صباح هرکدام اثر خاصى دارد که دعاهاى دیگر ندارد. بنابرین هرکدام از ادعیه اى که از طرف ائمّه علیهم السّلام براى رشد و تکامل انسان وارد شده است، مرتبۀ خاصّى را مى طلبد.
۞. دعای شریف افتتاح: از جمله ادعیۀ وارده در ماه مبارک رمضان دعاى افتتاح مى باشد، گرچه قرائت آن در سایر مناسبات نیز ممدوح و مناسب است. دعاى افتتاح بسیار عالیةالمضامین و از نوادر ادعیه اى است که روح و شوق انتظارِ ادراک ولایت را ظاهرًا و باطنًا در نفس انسان زنده مى کند، و آدمى را براى ادراک حضور صاحب ولایت کبرى حضرت ولىّ عصر عجّل الله فرجه الشّریف و أرواحنا لتراب مقدمه الفداء آماده و مهیّا مى سازد. این دعا براى بزرگان اهل معرفت علَى الخصوص اولیاى الهى ورد اللّسان و در ألسنه و بیان، رایج و دارج گشته است، مخصوصًا تعابیرى که در قسمت انتهاى دعا دربارۀ حضرت صاحب الامر علیه السّلام وارد شده است، کمتر در جاى دیگر مى توان یافت. و بدین لحاظ در واقع مى توان این دعا را وسیله اى براى تقرّب و ربط با صاحب ولایت کلّیه قلمداد نمود و براى همین منظور از ناحیۀ معصوم علیه السّلام انشاد شده است، و براى هر دو زمان غیبت و ظهور راهگشا و حیاتى مى باشد. دعاى افتتاح در شب هاى ماه مبارک رمضان وارد است، نه صبح تا ظهر؛ این دعا براى وقتى است که انسان از سحر تا غروب مبطلى انجام نداده و روزه در او تأثیر گذاشته و بعد از افطار اثرات خاصى براى صائم پدید آمده است.
۞. دعای شریف ابوحمزه ثمالی: در کتاب الاقبال بالاعمال الحسنة، آمده است که: " أبوحمزه ثمالى روایت کرد که امام سجّاد علیه السّلام در ماه رمضان تمام شب را نماز مى خواندند، و چون هنگام سحر مى شد، این دعا را قرائت مى فرمودند. " و جدّا باید اذعان نمود که تأمّل در مضامین دعای أبی حمزه تار و پود آدمی را درهم میریزد و سرنوشت انسان را دگرگون می سازد و حقیقت وجودی و موقعیّت شئون او را به خوبی می نمایاند، و ارتباط او را با پروردگار نمایان میسازد و راه سلوک و طریق عبودیّت و سیر إلی الله را به او نشان میدهد، و تمام نقائص و ضعف های نفس او را در برابر او واضح و آشکار میسازد؛ و از طرفی روح امید و شوق و رغبت به سوی خالق معبود را در وجود او زنده و فروزنده میسازد. خلاصه در یک جمله باید گفت: این دعا برای یک سالک مستعد و جویندۀ راه خدا دستورالعملی است روشن و آیین نامه ای است که او را از سایر مطالب و مباحث بی نیاز خواهد نمود و خوشا به حال آنان که این دعا را نه تنها در شب های ماه مبارک، بلکه در سایر ازمنه از سال نیز با تأمّل و تدبّر قرائت و مطالعه می نمایند.
۞. دعای سحر: دعاى سحر ماه مبارک رمضان از امام باقر علیه السّلام مو بر بدن انسان راست مى کند. واقعًا این دعاى حضرت، دعاى عجیبى است که فقط و فقط به خود ذات پروردگار توجّه دارد و بس، حتّى به آلاء و نعماء و مظاهر او اصلا توجّه ندارد. خیلى دعاى عجیبى است. این دعا فقط مربوط به شب هاى ماه رمضان نیست؛ بلکه در تمام طول سال خوب است انسان در سحرها این دعا را بخواند، همان طورى که بزرگان براى شاگردان خودشان دستور مى دادند که در نماز شب در آن دو رکعت شفع یا در آن یک رکعت وتر، در دعای قنوت دعای سحر را بخوانند. خودم از مرحوم حدّاد رضوان الله علیه شنیدم که فرمودند: " مداومت بر این دعاى سحر امام باقر علیه السّلام، گنج هایى از معرفت را به روى انسان باز مى کند. "
۞. تذکری پیرامون ادعیه یومیه: امروزه در میان ما متعارف است که در ماه مبارک رمضان ادعیه روزمره ( دعاهای روز اول تا سی ام ) آن ماه را حتما باید قرائت نمائیم و حتی اگر فردی از قرائت آن غفلت نماید به او تذکر داده می شود، در حالی که قطعا و تحقیقا این ادعیه جعلی بوده و اثری از انشاء و املاء معصوم در آن دیده نمی شود. در این ادعیه کاملا روشن است که مونتاژ کننده آن چقدر آدم بی سواد و بی اطلاع از ادب و بلاغت بوده است و خواسته به هر زور و زحمتی، جملات را مسجع و مقفی نماید و ترکیب ظاهری آنها را حفظ کند تا اینکه همه به یک نسق و یک صورت شکل پیدا کنند، بدون توجه به معنا و مفهوم الفاظ.
|↫ #ادامه_دارد |↫ مطالعه قسمت قبلی ⇱ |↫ مطالعه قسمت بعدی ⇲ |↫ فهرست مطالب ❏
