مدیریت رویداد مدرسه تابستانه در نشست دهم میزبان دکتر جبار رح | گردشگرى و دين

مدیریت رویداد

مدرسه تابستانه در نشست دهم میزبان دکتر جبار رحمانی بود. دکتر رحمانی، استادیار انسان‌شناسی فرهنگی و عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی است. او تحصیلات تکمیلی خود در حوزه انسان‌شناسی در هند(دکتری) و آلمان(پسادکتری)گذرانده است. در این نشست او از مدیریت رویداد سخن گفت.

رحمانی در مقدمه بیان کرد:‌ رویدادها را باید وسیع‌تر از یک فستیوال یا یک آیین در نظر گرفت. چرا که رویدادها بخش مهمی از حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می‌گیرند. به همین خاطر باید در معنای وسیع‌تری آن را مورد بررسی و پژوهش قرار داد. امروزه رشته مدیریت رویداد به عنوان یک نظام دانش در دانشگاه‌های اروپایی تدریس می‌شود. ما رویدادها را در غالب دو گونه سنتی و مدرن می‌توانیم در نظر بگیریم. جشنواره فیلم کن، جشنواره رمضان مالزی و فستیوال‌های ریودوژانیرو از گونه‌های مختلف رویداد‌های امروزی هستند. در رویدادها زندگی به شکل فعالانه‌ای با دیگران تقسیم می‌شود و لحظه‌ای بسیار تعیین‌کننده در شهر جسمیت می‌یابد. رویدادها مناسبات شهری را شکل می‌بخشند. نکته اصلی درباره مدیریت رویداد نظارت مستمر بر آن است. مدیریت رویداد به شما می‌گوید قبل از آن‌که چیزی تبدیل به فاجعه شود، درباره‌اش بیندیشید. برای نمونه در رود گنگ که نزد هندیان مقدس است، اجساد بسیار سوزانده شده و بر آب این رود انداخته می‌شوند. یک اتفاق عجیب این است که در چنین شرایطی آلوده‌ترین رود، مقدس‌ترین رود هم شناخته می‌شود. این رخدادِ ریختن اجساد در آب به مرور حیات بهداشتی افراد را به خطر می‌اندازد، پس باید سیاست تدبیری در این باره داشت. سیاست تدبیری می‌تواند تهدیدها را بشناسد و پیش از آن‌که دیر شود، اقدامات لازم را انجام دهد. در یکی از کشورهای اروپایی متوجه شدند یکی از عوامل کشنده پرندگان، فیلترهای سیگار است. به همین خاطر پیش از آن‌که یک فاجعه رخ بدهد، یک استارت‌آپ آمد و سیستم تربیت کلاغ راه‌اندازی کرد که کلاغ‌ها در ازای جمع کردن ته سیگار، پاداش می‌گرفتند.

او ادامه داد:‌ مدیریت رویداد می‌گوید ‌وقتی بیش از اندازه روی یک منطقه تمرکز کنیم، ممکن است بحران را برای آن شهر یا روستا پدید بیاوریم. برای نمونه تمرکز بر خانه‌های بوم‌گردی در یزد کم‌کم دارد مشکل‌ساز می‌شود. برای آن‌که یک رویداد تبدیل به یک امر اثرگذار و مثبت شود، ما نیاز به یک سیستم بازاندیش داریم. وگرنه یک شهر که قطب گردشگری شده، دیری نمی‌پاید که نابود شود.

رحمانی که دوره دکترای خود را در هند گذرانده است با اشاره به این کشور گفت:‌ در دهلی، همواره رویدادهای دائمی برگزار می‌شود و غرفه‌هایی هست که همیشه در این رویدادها حضور دارند. دهلی اکنون تبدیل به پایگاه ثابت هنرهای محلی شده است. اصولاً رویدادها با سیستم‌های اجتماعی عجین می‌شوند. مهم این است که ما از اول اقتصاد رویداد را بسنجیم. در دهلی مکانیسم سنجش پیامد مثبت و منفی وجود دارد. هنر مدیریت یک رویداد این است که رویداد را به نحوی برگزار کنیم که آسیب‌هایش را به حداقل برسانیم. یک رویداد باید فهرستی از تأثیرات قابل توجه در حوزه‌های مختلف طبیعی، فرهنگی، اجتماعی وسیاسی بر جای بگذارد. برای نمونه یک رویداد موفق، رویدادی است که موجب احیای سنّت‌ها، تقویت هویت جمعی، اعتبار بخشیدن به گروه‌های اجتماعی و مشارکت اجتماعی در جامعه شود. در سال 1381 دانشگاه تهران جشنواره فرهنگی استان‌ها برگزار شد که در هر هفته یک استان معرفی می‌شد. جشنواره رقص، هنرهای موسیقی، خوراکی‌های محلی بخشی از مراسم این جشنواره بود و فرصتی برای آشنایی دانشجویان با غنای فرهنگی هر استان را نشان می‌داد.

یک پرسش جدی این است که چگونه دوگانه‌سازی شهر را می‌توانیم تقسیم کنیم به دو بخش سنتی و مدرن. در شهرهای مذهبی اهمیت این مسئله بیش از پیش خود را نشان می‌دهد. بخشی از مردم علقه مذهبی بیش‌تری دارند و برخی کمتر. این که یک رویداد به چه شکل و سیاقی در شهرهای مذهبی برگزار شود، نیاز به مطالعه، بررسی و تأمل جدی دارد. اما به طور کلی هر چه روی کلیشه‌های غالب دست گذاشته شود، نتیجه عکس می‌شود. برای نمونه مشهد بالاترین میزان موسیقی زیرزمینی را دارد. برخی اوقات برندینگ شهرها به شدت سرکوب‌کننده و محدود‌کننده می‌شود. در مدیریت رویداد، این نکته که شهروندهای یک شهر از سهمی مساوی و برابر برخوردارند، باید مبنای کار قرار بگیرد. نمونه دیگر در شهر قم است. چرا در قم مهاجرستیزی در حال اتفاق است؟ هر چقدر یک شهر جهان-شهر‌تر می‌شود، هم‌گراتر می‌شود و هر‌چقدر از این حالت دور می‌شود، واگرایی در آن میان گروه‌های مختلف اجتماعی بیش‌‌تر به چشم می‌خورد. آن‌چه که در جوامع مذهبی باید به آن توجه کرد این مسئله است که بخش عمده مسئله دین‌گریزی ناشی از عملکرد نهادهای دینی است.