«گارسون» (garçon) در زبان فرانسه یعنی «پسربچه» و توسعاً معنی « | ویراستار
«گارسون» (garçon) در زبان فرانسه یعنی «پسربچه» و توسعاً معنی «پیشخدمت» (چه مرد و چه زن) گرفته و بهشکل وامواژه راهش را به زبانهای گوناگون، ازجمله فارسی، باز کرده است.
نکتهی جالب اینجاست که در کشور ما واژهی «گارسون» فقط در دوبلهی فیلمهای خارجی به گوش میرسیده و در متن کتابهای ترجمهشده به چشم، و کمتر کسی را میتوان پیدا کرد که برای فراخواندن کارمندان رستورانها و کافهها و... آنها را «گارسون» خطاب کند! شاید به همراهمان بگوییم «به گارسون بگو فلان چیز را بیاورد»، اما این عنوان «خطابی» نیست و مستقیم برای صدا زدن فرد به کار نمیرود.
با گذشت زمان، حالا انگار هم «گارسون» و هم «پیشخدمت» مقداری بار منفی پیدا کردهاند یا شاید «ناکافی» به نظر میرسند. خیلی از کافهها و رستورانها از واژههای «ویتر» (waiter) و «ویترس» (waitress) استفاده میکنند تا هم نوعی «تفاخر» به خرج دهند و هم «جنسیت» پیشخدمت را معین کنند. مثلاً، آگهی میکنند: «استخدام ویترس»، که مشخص باشد پیشخدمت خانم میخواهند، نه آقا. یا شاغلان این حرفه، بعضاً، خود را «ویتر» معرفی میکنند.
در فارسی امروز، برخلاف زبانهایی چون فرانسه یا عربی، تمایز مذکر و مؤنث، به این شکل، وجود ندارد و وام گرفتن واژهای که معادل فارسی دارد نیز پسندیده نیست. بنابراین، بهتر است از بهکار بردن «ویتر» و «ویترس» پرهیز کنیم.
بهتازگی، برخی دیگر از کافهها و رستورانها نیز، گویا برای «بهسازی» (euphemism)، بهجای واژههای «گارسون» و «پیشخدمت» از معادل «میزبان» بهره میگیرند. مثلاً، آگهی میکنند: «به یک میزبان نیازمندیم.» این کاربرد، گرچه نکوهیده نیست، هنوز جا نیفتاده و به نظر هم نمیرسد بتوان این «گسترش معنایی» را روی کلمهی «میزبان» سوار کرد.