آنچه در این آگهی کنسرت قمرالملوک وزیری برای من جالب است کلمه‌ی | ویراستار
آنچه در این آگهی کنسرت قمرالملوک وزیری برای من جالب است کلمه‌ی «خواتین» است که درواقع به‌عنوان جمع مکسر «خاتون» به کار رفته است.
خیلی‌ها «خاتون» را واژه‌ای مغولی و ترکی دانسته‌اند، درحالی‌که با اطمینان زیاد می‌توان گفت خاستگاه ایرانی دارد (به گفته‌ی بیلی، اصل آن *hātunā از ریشه‌ی *han به معنی «به دست آوردن» بوده است؛ به نقل از فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، محمد حسن‌دوست).
در سغدی این واژه به‌شکل γwt’yn و γwt’ynh آمده است (xātūn). در متن سغدی وسنتره جاتکه به‌کرات با این واژه مواجه می‌شویم، به‌ویژه در ابتدای متن که «خاتون» (شهبانو)، «خداوند» (پادشاه، γwt’w) را از بارداری‌اش و «هفت گوهر چینتامن که در پهلوی راست او جای گرفته‌اند» (#بودا) آگاه می‌سازد.
نکته‌ی جالب‌تر اینکه «خاتون» به‌شکل وام‌واژه راهش را به زبان عربی باز کرده و به‌شکل «خواتین» جمع بسته شده است (ن. ک به مدخل «خاتون»، فرهنگ معاصر میانه، عربی ـ فارسی، عبدالنبی قیّم). در ترکی استانبولی معاصر هم همچنان این واژه به‌شکل «kadin» زنده است. «خاتون» و «خواتین» در متون قرون مختلف فارسی نو نیز با بسامد بالایی دیده می‌شوند.
«خواتین» قاعدتاً بر اساس ساخت دستوری فارسی نباید درست باشد، اما از آنجا که با وام‌واژه‌ای قدیمی طرفیم، نمی‌توان آن را نادرست دانست. هرچند، نیازی نداریم واژه‌ای از گنجینه‌ی زبان خودمان را با ابزار یک زبان دیگر جمع ببندیم.
وه که «خاتون» چه واژه‌ی زیبا و خوش‌ساختی بوده که سده‌ها در زبان‌های مختلف دوام آورده و به روزگار ما هم رسیده است.
