نگاهی به کتاب «ولگردی در کوچههای زبان» (نوشتهی کورش علیانی) | ویرِ ویرایش | محمد یوسفیشیرازی
نگاهی به کتاب «ولگردی در کوچههای زبان» (نوشتهی کورش علیانی)
این کتاب مجموعهای است از یادداشتهای مطبوعاتی کورش علیانی دربارهی زبان و پدیدههای زبانی. عنوان اثر حاوی اشارهای است به ولگردیهای سقراط در کوچه و خیابان و پرسشگریها و گفتوگوهایی که در این ولگردیها روی میداده است. درواقع، علیانی در این کتاب خواسته است سقراطوار به پدیدههای زبانی نظر کند و چندوچون آنها را به پرسش بکشد. وی بهفراخور رسانهای که در آن مینوشته، لحن و بیانی عاری از اصطلاحات تخصصی در پیش گرفته و نکتههای جالب زبانی را بهطرزی جذاب و درخور فهم خوانندهی عادی مطرح کرده و درعینحال، کوشیده نوشتههایش را به چاشنی طنز و داستان و خاطره بیامیزد. ازاینحیث، بیشترِ یادداشتهایش خواندنی است؛ ولی کجفهمیها و بیدقتیهای مهمی نیز به بعضی از یادداشتها راه یافته است.
علیانی در مقدمه به رویکرد سنتی و امرونهیکن دربارهی زبان تاخته و مدعی شده که نگاهش «کاملاً دقیق و علمی و مطابق با آموزهها و یافتههای زبانشناسی» است؛ اما این ادعا چندان قرین واقعیت نیست. نگاهی به اظهارنظرهای او درباب پارهای از موضوعها و نیز روشی که در بحث پیش گرفته، بهخوبی نشان میدهد که وی نهتنها بهشکل تخصصی و علمی به موضوع نگاه نکرده و در بحثهایش از یافتههای زبانشناسی چندان بهرهای نبرده، بلکه گاه سادهانگارانه و سطحینگرانه با چنین موضوعهایی رویارو شده است. در اینجا به بعضی از کجاندیشیهای او دراینزمینه اشاره میکنم.