باری، سیر در تاریخ و عقاید کمترین فایده ی عمده ای که دارد آن ا | 🍀دکتر عبدالحسین زرین کوب🍀
باری، سیر در تاریخ و عقاید کمترین فایده ی عمده ای که دارد آن است که به انسان سماحت فکر و وسعت نظر می بخشد و اندیشه وی را از کوته نگری و بی تحرکی باز می دارد. بعلاوه افقهای ناشناخته ای را از دنیای دریافتهای روحانی به روی انسان می گشاید که در آنها هر چه هست به قلمرو وجدان تعلق دارد و در حد مصلحت جوییها و منفعت پرستیهای فردی و تنگ نظرانه محدود نمی ماند.
نه فقط تصوری را که انسان در اقاليم گونه گون و در نزد اقوام متفاوت از مفهوم وجود امر فایق و متعالی دارد همراه با تحول تاریخ حیات انسانی نشان می دهد، بلکه معانی و صورتهایی را از آن گونه باورها که به زندگی آدمی معنی می بخشد و آلام و شرور عالم را برای وی قابل تحمل می سازد نیز در نزد اقوام مختلف نشان می دهد. و آنکه در این مسیر با تأمل و تحقیق راه می پوید ره این نکته را درک می کند که انسان در ادوار گونه گون تمدن و تاریخ خویش هرگز خود را تسليم نومیدی نمی کند و حیات خود را تکرار و توالی حوادث و ماجراهای عادی هر روزینه و آنچه جز به خور و خواب و خشم و شهوت او وابسته نیست منحصر نمی داند، و این که در وجود قدیسان و حکیمان و شهیدان راه حق نمونه های کسانی را مشاهده می کند که به خاطر آنچه آن را با تسلیم و محبت دوست می دارند و می پرستند و در مقابل آن خویشتن را خاضع و مجذوب می یابند هرگونه راحت و لذت را بر خود حرام می سازند و تمام آنچه را نعمت عاجل حيات محسوب است به سودای نیل به رضای او که نعیم آجل است فدا می نمایند، و نشان می دهد که زندگی انسان بی هدف نیست و در هر شکلی و هر مرحله ای که هست معنی دارد، و به پاس آن معنی می توان هرگونه ، محنت و هرگونه دشواری را که در حیات عادی هست تحمل کرد. (عبدالحسین زرین کوب، در قلمرو وجدان، ۱۳۷۵، ۱۷)
