🍀دکتر عبدالحسین زرین کوب🍀

2022-08-10 10:31:39 https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-06-24 01:11:52 آن تقاضاگر که اندر پرده است
قصه ای از من تقاضا کرده است
تا کنم در پرده ی آن قصه ساز
نغمه ای، کان نشنود جز اهل راز
خود چه گویم من که اندر پیش دوست
نیست رازی کان نه او را پیش روست
لیک در هر دل بود رازی دگر
پرده ی هر نغمه را سازی دگر
گرچه خود این نغمه ها از یک صداست
راه هر پرده از آن دیگر جداست
ورچه در ظاهر بسی زیر و بم است
این همه پژواک ها زان یک دم است
چون بجز او نیست اینجا هر چه هست
راز و ساز و نغمه و پرده وی است.
.
."عبدالحسین زرین کوب، قونیه، 1354"


https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-05-08 22:58:42 باری، سیر در تاریخ و عقاید کمترین فایده ی عمده ای که دارد آن است که به انسان سماحت فکر و وسعت نظر می بخشد و اندیشه وی را از کوته نگری و بی تحرکی باز می دارد. بعلاوه افقهای ناشناخته ای را از دنیای دریافتهای روحانی به روی انسان می گشاید که در آنها هر چه هست به قلمرو وجدان تعلق دارد و در حد مصلحت جوییها و منفعت پرستیهای فردی و تنگ نظرانه محدود نمی ماند.

نه فقط تصوری را که انسان در اقاليم گونه گون و در نزد اقوام متفاوت از مفهوم وجود امر فایق و متعالی دارد همراه با تحول تاریخ حیات انسانی نشان می دهد، بلکه معانی و صورتهایی را از آن گونه باورها که به زندگی آدمی معنی می بخشد و آلام و شرور عالم را برای وی قابل تحمل می سازد نیز در نزد اقوام مختلف نشان می دهد. و آنکه در این مسیر با تأمل و تحقیق راه می پوید ره این نکته را درک می کند که انسان در ادوار گونه گون تمدن و تاریخ خویش هرگز خود را تسليم نومیدی نمی کند و حیات خود را تکرار و توالی حوادث و ماجراهای عادی هر روزینه و آنچه جز به خور و خواب و خشم و شهوت او وابسته نیست منحصر نمی داند، و این که در وجود قدیسان و حکیمان و شهیدان راه حق نمونه های کسانی را مشاهده می کند که به خاطر آنچه آن را با تسلیم و محبت دوست می دارند و می پرستند و در مقابل آن خویشتن را خاضع و مجذوب می یابند هرگونه راحت و لذت را بر خود حرام می سازند و تمام آنچه را نعمت عاجل حيات محسوب است به سودای نیل به رضای او که نعیم آجل است فدا می نمایند، و نشان می دهد که زندگی انسان بی هدف نیست و در هر شکلی و هر مرحله ای که هست معنی دارد، و به پاس آن معنی می توان هرگونه ، محنت و هرگونه دشواری را که در حیات عادی هست تحمل کرد.
(عبدالحسین زرین کوب، در قلمرو وجدان، ۱۳۷۵، ۱۷)

https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-05-08 22:57:43 باری، سیر در تاریخ و عقاید کمترین فایده ی عمده ای که دارد آن است که به انسان سماحت فکر و وسعت نظر می بخشد و اندیشه وی را از کوته نگری و بی تحرکی باز می دارد. بعلاوه افقهای ناشناخته ای را از دنیای دریافتهای روحانی به روی انسان می گشاید که در آنها هر چه هست به قلمرو وجدان تعلق دارد و در حد مصلحت جوییها و منفعت پرستیهای فردی و تنگ نظرانه محدود نمی ماند.
(عبدالحسین زرین کوب، در قلمرو وجدان، ۱۳۷۵، ۱۷)

https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-04-26 20:57:57 کَس نَیارَد بَرِ او دَم زَنَد از قصهٔ ما
مگرش بادِ صبا گوشْ گذاری بکند

داده‌ام بازِ نظر را به تَذَرْوی پرواز
بازخواند مگرش نقش و شکاری بکند

شهر خالیست ز عُشّاق بُوَد کز طَرَفی
مردی از خویش برون آید و کاری بکند

کو کریمی که ز بزمِ طربش غمزده‌ای
جرعه‌ای دَرکشد و دفعِ خُماری بکند

تو جاویدان هستی
چو سرو سخن،
ایستاده در باغ اندیشه...

https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-04-20 23:19:45 تفاوت سعدی با ملامتگران و ریاکاران و دروغگویان این است که سخنش مثل "شکر پوست کنده" است. نه رویی دارد و نه ریایی. اگر لذت گرم گناه عشق را به جان می خرد دیگر گناه سرد بی لذت دروغ و ریا را مرتکب نمی شود. راست و بی پرده اقرار می کند که زیبایی در هر جا و هر کس باشد قوت پرهیزش را می شکند و دلش را به شور و هیجان می آورد.
همین ذوق سرشار و دل عاشق پیشه است که او را با همه ی کاینات مربوط می کند و با کبک و غوک و ابر و نسیم، همدرد و همراز می نماید. باید دلی چنین عاشق پیشه و زیباپسند باشد تا مثل او هر پستی و گناه و هر سستی و ضعف را ببخشاید و تحمل کند...
دلی مانند دل اوست که در همه جا و با همه چیز همدرد و هماهنگ می شود و دنیا را چنانکه هست می شناسد و از آن تمتع می برد. با این همه برای دل او نیز چیزی هست که از آن نفرت داشته باشد و تحمل آن را نکند: خودفروشی و ریاکاری که دنیای زیبای رنگارنگ را در نظر انسان واقعی تیره و سیاه می کند.
این است دنیایی که در گلستان توصیف می شود. دنیایی که سعدی خود در آن زیسته است و با یک حرکت قلم عالیترین و درست ترین تصویر آن را بر روی این "تابلو" که گلستان نام دارد جاودانگی بخشیده است.

(عبدالحسین زرین کوب، حدیث خوش سعدی، 1386، 87، 88)

نخستین روز اردیبهشت - روز بزرگداشت سعدیِ خوش سخن، گرامی باد.


https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-04-02 00:32:38 در پایان مراسم نوروز که بیشتر روزهایش صرف تفریح و آسایش و دید و بازدید می شود سیزدهمین روز که معمولا مراسم آن در خارج از شهر انجام می یابد جنبه ی رمزی تشریفات مربوط به نوروز را کامل می کند. این روزی است که سیزده به در نام دارد و با پایان آن مراسم نوروز در میان حداکثر شادی و نشاط پایان می گیرد.

بشقاب سبزه ای که در بین روز، با خنده و مسخره به خارج شهر برده می شود و برای شگون به آب انداخته می شود در مدت دوازده روز تعطیلات عيد در ضمن رشد خود همراه با دگرگونی هایی که در هوای روزهای بهار، غالباً اجتناب ناپذیر است به پیران با تجربه فرصتی برای پیش بینی دوازده ماه آینده ی سالی را که تازه آمده است به دست می دهد.

هنوز در دهات و شهرها شاید کسانی هستند که از روی وضع هوای این دوازده روز و از وضع بشقاب سبزه، ماه های آینده را به اعتقاد خویش پیش گویی می کنند. این از آن روست که به اعتقاد عامه، دوازده روز اول سال نمونه تمام دوازده ماه سال محسوبست و چون به روزهای عید تعلق دارند رمز روزهای آغاز خلقت به شمار می آیند و در واقع نفحه ی الهی در آنها می وزد.

در واقع روز سیزده متضمّن فالی است که با آن و با خوش گذراندن آن، مردم می کوشند در طی سالی که تازه به آن وارد شده اند تمام دوازده ماه را به سلامت، به آسایش، و به شادخواری به سر برند و به ماوراء آن - سال بعدش - که روز سیزده نماینده آن بشمار می آید برسند.

اینکه این روز را با حداکثر شادی و خوشی به سر می برند متضمن بیان این آرزوست که نحوست سیزده در سال جاری، و در آنچه بعد از آن برای آنها پیش می آید دامان آنها را نگيرد و ہدینگونه از نحوست سیزده برکنار بمانند.

(عبدالحسین زرین کوب، "نوروز و آیین های وابسته به آن" در کتاب "نقش برآب"، 1374، 447، 448)


https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-04-02 00:31:51 اینکه در مدت دوازده روزی که فاصله بين عید و پایان آنست اوقات مردم در آسایش، در دید و بازدید، و در نوشخواری می گذرد در واقع کوششی است یا فرصتی تازه برای بازگشت به لحظه های خدایی، لحظه های آغاز خلقت، آغاز پیدایش عالم و انسان که نفحه ی الهی در آن روز در وزش هست و محدودیت های عادی حیات جاری و ملاحظات اخلاقی و طبقاتی کنار گذاشته می شود.

این مراسم دوستانه و دید و بازدیدهای شادمانه که کدورت های دیرینه را رفع می کند و دوستی های تازه به وجود می آورد، در عین حال به سبب الفتی که بین طبقات مختلف ایجاد می نماید، مرزهای طبقاتی را می شکند، ممنوعیت ها را تا حدی از بین می برد، بدون آنکه به بی بند و باری و بدمستی بینجامد، شادی و خوشی را در بین تمام طبقات مجال ظهور می دهد. در بین طبقات مختلف برادری واقعی را که ملاحظات مربوط به شؤون و حيثيات مكتسب، در حیات عادی در تمام سال مانع تحقق یافتن آنهاست به نحو بارزی ایجاد می کند.

اینکه پیر و جوان، فقیر و غنی، مستخدم و ارباب غالباً بدون ملاحظه شؤون در بازیهای کودکانه با هم شرکت می کنند، اینکه در طیّ آن روزها غذای اشخاص فقیر هم در حد ممکن با همان تجمل و تفنن که خاص اغنياست و به هرحال بیش و کم از همان نوع درست می شود، اینکه لباس های پاکیزه و غالبا خوشرنگ طبقات فقیر هم، هرچند بهای بسیار ندارد، از لحاظ ظاهر با لباس اغنيا لااقل از حیث تازگی همانندست و بالأخره اینکه در طی این مدت طبقات کارگر و زارع هم زحمت و کار بدنی را ترک می کند و به آسایش و راحت که در تمام مدت سال خاص اشخاص مرفّه و متعیّن است دست می یابد، نمونه هایی است که نشان می دهد عید تا چه حدّ سدّهای طبقاتی را می شکند و تا چه اندازه طبقات مختلف را هم سطح می سازد.

عبدالحسین زرین کوب،
پاریس - شهریور 1368


(نوروز و آیین های وابسته به آن، درکتاب "نقشِ بر آب"، 1374، 448، 449)


https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-03-23 23:36:22 در دنیایی که زمان و مکان عاری از حد و کران غوطه می خورد برای من نه جدایی از تاریخ ممکن است نه دوری از طبیعت. و این پیوندی است که آن را همواره در بین جسم و جان خود حس کرده ام و حتی در این سالهای پیری هم احساس می کنم هرگز تا دنیا هست از طبیعت و تاریخ جدایی ندارم و در باقی عمر هم تا خاطره هایی - هرچند مبهم و از هم گسیخته - مرا با این سالهای کودکی پیوند می دهد از دو عشق عظیم خویش که طبیعت و تاریخ است فاصله نمی گیرم و سیمای جسم و روح خود را در زمان حاضر از آنچه به گذشته ی آن تعلق دارد انفکاک ناپذیر می شمرم.

(عبدالحسین زرین کوب، نقش بر آب، 1374، 62)


https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید

2022-03-17 22:08:34 من نیم من آنکه گوید من توی
جز تو نبود جز که از تو پرتوی

این تویی کز بام این نیلی قِباب
سر برآری صبح کاینک آفتاب

این تویی کز قعر این خاک سیاه
هر بهاران بردمی کاینک گیاه

موج دریا خار صحرا جز تو نیست
آنچه پنهان و آنچه پیدا جز تو نیست

آنکه می جوشد درون خُم تویی
وآنکه می نوشد جنون خُم تویی

رعد و برق و باد و باران جز تو کیست
خاک و آتش سیل و توفان جز تو کیست


من نيم من، ای عجب پس کیستم
هرچه هست آن خود تویی، من نیستم

چون به هستی هیچ کس غیر از تو نیست
تو تویی و من تو - پس این عشق چیست

(عبدالحسین زرین کوب، پاریس، 1364)
_________________
قِباب: گنبد و هر بنای گِرد مانند


بیست و هفتم اسفند - زادروز استاد عبدالحسین زرین کوب بر جامه پوشانِ فرهنگ و ادب، گرامی باد



https://telegram.me/Zarrinkoub باز کردن / نظر دهید