Gleam.ir

2022-07-29 13:47:54 * از تبریز 1313 تا استهبان 1401.*

‌درست 88 سال پیش در هشتم مرداد سال 1313 باران در تبریز بند نیامد. هیچ چیز در شهر خبر از سیل نمی‌داد؛ همه گمان می‌کردند بارانی شبیه همیشه خواهد بارید، اما وقتی «میدان چای» و «قوری چای» از آب باران لبالب شد، دیگر مسیل تحمل حجم آب را نداشت و کم‌کم خیابان‌های شرق تبریز زیر آب رفت. از خیابان‌ها جز لجن‌زاری نماند و بیش از هزارو 300 مغازه از بین رفت. هرچند این فاجعه تلفات جانی نداشت، اما تقریبا دمار از روزگار کسبه درآورد و خانه‌ها را ویران کرد. تیرهای تلگراف را کَند تا هیچ‌کس از بلایی که بر جان شهر رفته بود، خبر نداشته باشد. دولت مرکزی روز 11 مرداد از سیل آگاه شد و بلافاصله نمایندگان و چهره‌های سرشناس حکومتی به تبریز آمدند‌. شهرهای مختلف به جمع‌کردن کمک مشغول شدند و تجار تبریزی ساکن مرکز هرچه از دستشان برمی‌آمد روانه شهر کردند. در این میان اما شهردار تبریز به چیز دیگری می‌اندیشید. ارفع‌الملک جلیلی می‌دانست اگر این اتفاق یک بار به وقوع پیوست پس می‌تواند بارها و بارها اتفاق بیفتد پس به دنبال چاره‌ای گشت تا تبریز را برای همیشه از سیل در امان نگه‌ دارد. هنوز یک سال از وقوع سیل نگذشته بود که ارفع‌الملک دو میلیون تومان برای ساخت سیل‌بند و عریض‌تر‌کردن مسیر 12‌کیلومتری میدان چای و قوری چای جذب کرد. به‌ این‌ ترتیب یک شهردار باکفایت توانست تبریز را برای سال‌ها از شر سیل در امان نگه دارد. اما داستان وقتی جالب‌تر می‌شود که ارفع‌الملک جلیلی با ابتدایی‌ترین وسایل ممکن و با بودجه حدود یک میلیون تومان این پروژه را به اتمام رساند. شهردار تبریز با ته‌مانده بودجه ساخت سیل‌بند، عمارت باشکوه شهرداری را ساخت. از تجربه سیلاب تاریخی 1313 تبریز می‌توان درس‌های زیر را آموخت:

- با توجه به خسارت بالای سیلاب 1313 (حدود یک‌و‌نیم میلیون تومان آن روز)، هم مردم و هم شهردار وقت متوجه شدند که برای پیشگیری بلایای بعدی باید هزینه‌ کرد و در کمتر از یک‌ سال دو میلیون تومان از کمک‌های مردمی جمع‌‌آوری شد.

- در کشورهای توسعه‌یافته ۱۰ تا ۲۰ درصد از ثروت تولیدشده را در زمینه ایمنی و کاهش ریسک و سلامت عمومی سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما چنین سرمایه‌گذاری‌ای در ایران به‌هیچ‌عنوان انجام نمی‌شود. در سال ۲۰۰۴ سونامی بزرگی در جنوب شرق آسیا اتفاق افتاد که حدود ۳۰۰ هزار نفر تلفات به جا گذاشت. یک سال پیش از این سونامی پیشنهاد شده بود یک سامانه هشدار سونامی در اقیانوس هند اجرا شود، اما از آنجایی که از سال ۱۸۸۳ سونامی بزرگی در جنوب شرق آسیا به وقوع نپیوسته بود، افراد تصمیم‌گیر ضرورت این مسئله را درک نمی‌کردند. هزینه ایجاد این سامانه ۷۰ میلیون دلار برآورد شده بود و برای کشورهای آن منطقه خیلی رقم بزرگی نبود و اگر این سامانه راه‌اندازی شده بود، تلفات به‌وجود‌آمده بسیار کمتر از 300 هزار نفر می‌بود. از طرف دیگر ۶۰ سال پیش در هلند توفانی دریایی اتفاق افتاد که در نتیجه آن دو هزار نفر کشته شدند. پس از آن واقعه ۲۰ درصد از تولید ناخالص ملی این کشور را برای طرح عظیم دلتا برای مقابله با توفان‌های دریایی هزینه کردند.

- در جریان سیلاب استهبان فارس کمبود پیش‌بینی و هشدار سیلاب و طرح‌های عملیات شرایط اضطراری به‌خوبی حس شد، ولی انتظار از سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان هواشناسی و وزارت نیرو برای پیش‌بینی و هشدار به‌موقع با ظرفیت‌های کارشناسی، سازمانی و تجهیزاتی این دو سازمان و آن وزار‌تخانه مطابقت ندارد. نیاز به سرمایه‌گذاری‌ها و ظرفیت‌سازی‌های اساسی وجود دارد. در این رابطه کافی است نگاهی به ظرفیت‌های انسانی، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آژانس آب‌وهواشناسی ژاپن یا سازمان هواشناسی استرالیا داشته باشیم.

- حمایت مردمی در جمع‌آوری کمک برای طرح مدیریت سیلاب تبریز در سال 1313 به وضوح نشان می‌دهد که درک مردم از خطرپذیری سیلاب می‌تواند نقش کلیدی در کاهش تلفات و خسارات داشته باشد. فیلم‌های سیلاب استهبان و رفتار‌های بسیار پرخطر برخی از افراد نشان می‌دهد که آموزش همگانی سیلاب باید در دستور کار رسانه‌ها قرار گیرد. در مدارس ژاپن پشت کتاب درسی دانش‌آموزان نقشه سیل‌گرفتگی آن شهر وجود دارد تا اگر سیلاب جاری شد، دانش‌آموزان بدانند که کجای شهر امن است. مردم باید بدانند جریانی به عمق 10 تا 20 سانتی‌متر انسان را و سیلابی به عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر یک ماشین را می‌تواند با خود ببرد.

برای مثال در جریان سونامی 2004 اقیانوس هند، آشنایی اولیه یک دختر دانش‌آموز به سونامی که توسط معلم مدرسه در کلاس حاصل شده بود موجب نجات جان ده‌ها نفر شد. در رابطه با آموزش عمومی فعالیت زیادی در رسانه‌ها و به‌خصوص رسانه‌های تصویری مورد نیاز است.

*‌رئیس کارگروه بین‌المللی، مدیریت تطبیقی سیلاب در کمیسیون ICID



رسانه اقتصادی دورنمای اقتصاد

@econviews باز کردن / نظر دهید

2022-06-29 19:31:06 ‍ محمد دهدشتی

سلام دوستان
صبح‌تان بخیر و آگاهی و آرامش

تلنگری به اندیشه

"گاهی اهمیت در آن است که پایه‌ریزی کارها درست انجام شود"
ترجمه مفهومی تصویر ضمیمه

"جامعه ایران کوتاه مدت، کلنگی و موقت است"
دکتر محمد علی کاتوزیان(۱)

به تصویر پیوست دقت کنید. این سه عکس از خودکار معروف بیک(۲) در طی ۷۰ سال است و چنان‌که ملاحظه می‌کنید در عین حال که این برند معروف از ۱۹۵۰ تا ۲۰۲۲ هیچ تغییری داده نشده؛ شهرت و کارایی آن بعنوان بزرگترین شرکت‌ِ تولید‌کننده خودکارِ یک‌بار مصرفِ جهان هم‌چنان برقرار است. نشانه‌ای از آن‌که از همان آغاز، جامع‌نگری و آینده‌نگری‌ای فراتری از زمان و مکان در طراحی و ساختِ اولیه‌ی آن لحاظ شده است.
آقای دکتر کاتوزیان در توضیح نظریه‌ی خود در کتاب "ایران: جامعه کوتاه مدت"(۳) می‌گوید:
"جامعه ایران مانند "خانه‌ای کلنگی" است که از جنبه‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی هر آن در معرض خرابی و فروپاشی است. چشم‌انداز بلند مدت در زندگی فردی و اجتماعی وجود ندارد. افراد به ندرت برای ۶۰ یا ۷۰ سال آینده و نسل‌های بعد از خود برنامه‌ریزی می‌کنند؛ خانه‌ها را بعد از حدود ۲۰ تا ۳۰ سال و در حالی که کاملن قابل استفاده هستند، کلنگی می‌دانند؛ به انسان‌ها حتا در دوران میانسالی به چشم نسلی تمام شده و از کار افتاده نگاه می‌کنند؛ هر نظام سیاسی و دولتِ جدید متعرض و منتقد پیشینیان خود است و با ناتمام گذاشتن یا نادیده گرفتن تمام اقدامات انجام شده، همه چیز را از نو شروع می‌کند؛ حکومت‌ها دائم در شورش یا انقلاب هستند؛ قوانین اداری و مالکیتی به سرعت عوض می‌شوند؛ موقعیت اجتماعی افراد به سرعت تغییر می‌کند و حتا بزرگان و سران نیز هیچ اطمینانی به فردای خود نداشته و چه بسا با همان سرعتی که ظهور می‌کنند، نابود نیز می‌شوند. به همین‌ دلائل ایران از نظر توسعه صنعتی و توسعه سیاسی عقب مانده است.
در عرف و ادبیات ما نیز مثال‌هایی مانند" بعدن یه کاریش می‌کنیم"؛ "کیِ فردا را دیده؟"؛ "از این ستون به آن ستون فرج"؛ "کیِ زنده و کیِ مرده"؛ و....فراوان است".
اما در غرب بر عکس ایران، شرایط اجتماعی و فرهنگی متفاوتی رقم خورده تا به بلند مدت بودن جوامع کمک کند. به طوری که در هر گونه طراحی و اجرای یک پروژه علمی، صنعتی، اجتماعی و سیاسی تمهیدات و پیش‌بینی‌های ضروری برای تضمین کارامدی و موفقیت آن تا افق‌های ده‌ها و صدها ساله لحاظ می‌شود. روابط خارجی؛ توسعه صنعتی؛ آموزش رسمی؛ شکل‌گیری نهادها و غیره، همگی طراحی دراز مدت دارند و با گذشت زمان تنها تغییرات جزئی و ضروری در آن‌ها داده می‌شود. مانند نهادهای دولتی و عرف سیاسی حدودن ۴۰۰ ساله انگلستان؛ شرکت‌های و موسسات خصوصی اروپایی ۵۰۰ ساله؛ قانون اساسی آمریکا با عمری حدودن ۲۵۰ ساله؛ یا خانه‌هایی قابل سکونت در اروپا و آمریکا که بعد از صدها سال هم‌چنان فونداسیون آن‌ها باقی است و تنها بعد از اختراع برق، آب‌ِ تصفیه شده و گازِ شهری تغییرات ضروری برای روزآمد کردن آن‌ها صورت گرفته است.

(۱)محمد علی(همایون) کاتوزیان(۱۳۲۱_ )، اقتصاددان، جامعه‌شناس، پژوهشگر علوم سیاسی، منتقد ادبی و ایران‌شناس برجسته.
همایون کاتوزیان دکترای اقتصاد خود را در انگلستان گرفت، سال‌ها در دانشگاه‌های اروپا و آمریکا تدریس کرد، سردبیر نشریه معروف ایران‌شناسی در اروپاست، و ده‌ها کتاب به فارسی و انگلیسی دارد که بیشتر آن‌ها در موضوع خود جزء کتاب‌های مرجع و دانشگاهی بوده و بارها در ایران و جهان به چاپ رسیده‌اند.

(۲)خودکار بیک با نام کامل خودکار بیک کریستال(Bic Cristal)، خودکاری ارزان قیمتِ یک بار مصرف است که از سال ۱۹۵۰ در فرانسه تولید می‌شود و تا سال ۲۰۰۶ بیش از ۱۰۰ میلیارد عدد از آن به فروش رفته است.
مخترع این خودکار مارسل بیک ایتالیایی( به انگلیسی Marcel Bich)۱۹۱۴_۱۹۹۴ بود.

(۳)ایران: جامعه کوتاه مدت و ۳ مقاله دیگر/محمد علی(همایون) کاتوزیان، مترجم عبدالله کوثری._تهران: نشر نی؛ ۱۹۹۰.

آن‌چه تحت عنوان تلنگری به اندیشه تقدیم می‌شود؛ ضرورتن به معنای قبول یا رد آن توسط اینجانب نیست. بلکه صرفن برای آگاهی و اندیشه درباره دیدگاه دیگران در حوزه‌های هستی‌شناسی، انسان، خدا، جامعه، زندگی، اخلاق، حکمرانی و...است.


#خودکار_بیک
#کتاب_ایران_جامعه_کوتاه_مدت
#محمد_علی_همایون_کاتوزیان
#تلنگری_به_اندیشه
#محمد_دهدشتی

۳/تیر/۱۴۰۱


@mgmahmel
@https://chat.whatsapp.com/LnlsWcgWAtk10r97qddJN4 باز کردن / نظر دهید

2022-06-26 21:46:55 تکثرزدایی از دانشگاه؛ پیامد تشدید بومی‌گزینی طی دهۀ اخیر

پدیده‌ای که در سال‌های اخیر در دانشگاه‌های پایتخت بسیار به چشم می‌آید، روند تکثرزدایی از دانشگاه است. به این معنا که در مقایسه با گذشته کلاس‌های درس یکدست‌تر شده و تنوع و تکثر دانشجویان به‌لحاظ قومی و مذهبی و منطقه‌ای و طبقاتی بسیار کاهش یافته است. طبقاتی‌شدن آموزش و کنکور بخشی از مسئله را توضیح می‌دهد، اما به نظر می‌رسد این تکثرزدایی تاحدزیادی پیامد سیاست بومی‌گزینی است که از سال‌های پایانی دهۀ ۱۳۸۰ تشدید شده است. براساس پژوهش‌های انجام‌شده ازجمله در دانشگاه‌های تهران، دانشجویان بخش زیادی از مهارت‌های اجتماعی نظیر رواداری مذهبی و قومی، و حساسیت به مسائل محیط‌زیستی، عدالت اجتماعی، عدالت جنسیتی و مقوله‌هایی از این دست را در تجربۀ زیستۀ خود در فضای متکثر و متنوع دانشگاه می‌آموزند.

روند یکدستی طبیعتاً محدود به دانشگاه‌های تهران نیست و در دانشگاه‌های مراکز سایر استان‌ها نیز نمود بارزی دارد، به‌طوری‌که در برخی دانشگاه‌ها بیش از ۹۰ درصد دانشجویان بومی همان استان هستند و مثلاً در استان‌های مرزی و قومیتی، دانشگاه‌ها ماهیت کاملاً قومیتی پیدا کرده‌اند. ازآنجا که دانشگاه یک ساحت مهم تعامل فرهنگی و اجتماعی به‌شمار می‌آید، کاهش تکثر دانشجویان می‌تواند تبعات جدی برای آیندۀ جامعۀ ایران داشته باشد. این وضعیت همچنین می‌تواند نوعی درون‌ماندگی و محدودیت مضاعف را در چنین مناطقی ایجاد کند و دسترسی به منابع و فرصت‌های تحصیلی و شغلی را هرچه‌بیشتر محدود و مسدود، و امکان تحرک اجتماعی را در ابعاد مختلف تضعیف کند. هرچند گونه‌های اولیه و خفیف بومی‌گزینی در دوره‌هایی به افزایش نسبی فرصت تحصیلی برای دختران و دانش‌آموزان طبقات پایین در رشته-محل‌های بومی کمک کرده، اما وضعیت تشدیدیافتۀ این سیاست (از سال ۱۳۸۷) با تبعات جدی همراه است. بدیهی است این تکثرزدایی می‌تواند تأثیر جدی بر همبستگی اجتماعی (هم به‌لحاظ افزایش نابرابری‌های اجتماعی در ابعاد قومیتی و مذهبی و منطقه‌ای و هم کاهش پیوندهای اجتماعی) داشته باشد.

در سال‌های اخیر پژوهش‌هایی دربارۀ پیامدهای بومی‌گزینی انجام شده است. ازجمله مؤسسۀ پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی (۱۳۹۹) و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (۱۴۰۰) گزارش‌های کوتاهی را در این باره منتشر کرده‌اند که مطالعۀ آنها را به علاقه‌مندان توصیه می‌کنم.
@omidi_reza باز کردن / نظر دهید

2022-06-10 02:13:04 یادداشتی درخور توجه از استاد دکتر محمدحسین ادیب، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان
موج چهارم فناوری و اقتصاد چیست و خودکفایی چه معنی دارد؟
ایران در سال ۹۲ به ارزش حدود یک میلیارد و ۵۰۰ ملیون دلار سنگ‌آهن صادر کرد. در سال ۹۴ صادرات سنگ‌آهن تقریبا متوقف شده است. علت توقف صادرات سنگ‌آهن ایران، فناوری موج چهارم است.
در گذشته صادرات سنگ‌آهن با کشتی‌های ۶۰ تا ۷۰ هزارتنی انجام می‌شد. اکنون استرالیا ۴ کشتی ۶۰۰ هزارتنی خریداری کرده است و هزینه حمل از استرالیا به چین فقط ۴ دلار برای هر تن است.
اما هزینه انتقال سنگ‌آهن از بافق یزد تا بندرعباس با فناوری موج دوم ایران ۱۷ دلار است. ایران هرگز نمی‌تواند با فناوری موج دومی با فناوری موج چهارمی استرالیا رقابت کند. مزید بر این مشکل حمل فناوری استخراج در معادن سنگ‌آهن ایران موج دومی است. در حالی‌که در استرالیا موج چهارمی است.
قیمت ورق سرد چین در سال ۲۰۰۱ حدود ۵۴۰ دلار بود. در همان سال‌ها فناوری چین در تولید ورق سرد موج سومی بود. اینک موج چهارمی هست و قیمت آن حدود ۴۵۰ دلار شده است. ۳ دلار امروز معادل یک دلار سال ۲۰۰۱ در بازار جهانی قدرت خرید دارد به عبارت دیگر تورم‌زدایی شده است، دیگر قیمت ورق سرد چین در مقایسه با سال ۲۰۰۱ در واقع ۱۵۰ دلار است.
چینی‌ها در شرف قبضه بازار جهانی فولاد هستند و برج ۱۱۰ طبقه را با فناوری موج چهارمی در ۱۰ ماه می‌سازند. در حالی‌که در تهران یک ساختمان ۵ طبقه با فناوری موج دومی معمولا ۱۸ ماهه ساخته می‌شود. فناوری موج دومی در تولید مسکن بیش از حد نقدینگی را درگیر می‌کند. علت اینکه در ایران از کمبود منابع بانکی گله می‌کنند، استفاده از فناوری‌های قدیمی است. با فناوری جدید در هر مورد نیاز به وام بانکی حداقل به یک ششم کاهش می‌یابد.
در ایران به سبب استفاده از فناوری قدیمی در هر مورد، نیاز به وام بانکی شش برابر عرف جهان است.
استفاده از فناوری قدیمی خواب سرمایه را طولانی کرده و این باعث افزایش میزان بهره در ایران شده است. (منظور از فناوری فقط ابزار‌الات و ماشین نیست. بلکه روش و روش بهره‌وری و فوت‌وفن امور هم هست). اگر از فناوری موج چهارم در حمل و نقل استفاده شود قیمت زمین در ایران به شدت کاهش می‌یابد.
اگر در ایران به جای طرح مسکن مهر دولت در حومه شهرهای بزرگ، شهرهای اقماری احداث می‌کرد و با هزینه دولت شهرهای اقماری را با متروی موج چهارمی به قلب کلان‌شهرها وصل می‌کرد، قیمت زمین به شدت در تهران سقوط می‌کرد.
با قطار شهری موج چهارمی ۵۰۰ کیلومتر طی یک ساعت طی می‌شود. فاصله زمانی شهر اقماری با فاصله ۱۲۰ کیلومتری تا تهران با قطار نسل چهارمی فقط ۱۵ دقیقه است. اگر از ۱۲۰ کیلومتری تهران طی ۱۵ دقیقه با مترو در میدان فردوسی پیاده می‌شدند آیا قیمت زمین در تهران همین حد بود؟
۴۵ هزارمیلیارد تومان منابعی که صرف احداث مسکن مهر شد و اکنون در خیلی مناطق فقط بتن‌آباد ایجاد کرده است، اگر صرف احداث زیرساخت در ۵۰ شهر اقماری در حومه کلان‌شهرهای ایران و وصل آنها با قطار تندرو نسل چهارمی شده بود، به سادگی جمعیت شهرهای اقماری به کلانشهرها وصل شده بود.
در سال ۲۰۰۴ فروش کمپانی جنرال موتور امریکا که با فناوری موج سوم تولید می‌کرد از تولید ناخالص ملی ۱۴۰ کشور جهان بیشتر بود.
در سال ۲۰۰۷ جنرال موتور امریکا به میزان ۲۵۰ میلیارد دلار ورشکست شد. اکنون جنرال موتور با فناوری موج چهارم اولین تولیدکننده خودرو در جهان است. بحران در صنعت خودروسازی ایران به سبب استفاده از فناوری موج دومی است.
درآمد ریالی ناشی از فروش نفت در سال گذشته به اظهار وزیر نفت ۲۸ هزار میلیارد تومان و بدهی صنعت خودرو و قطعه‌سازان به بانکها ۲۴ هزار میلیارد تومان است.
بدهی بانکی صنعت خودرو و قطعه‌سازی معادل ۸۶ درصد درآمد نفت است که غیرطبیعی است و نشان می‌دهد یک جای کار اشکال دارد. با فناوری موج دومی نمی‌شود خودرو تولید کرد، فقط بدهی بانکی تولید می‌شود. همه صنایع پتروشیمی گازی ایران که طی ۱۰ سال گذشته تاسیس شده است فناوری موج چهارمی دارد و ایران در این زمینه در جهان پیشرو است. اما در زمینه صنعت گاز چنین نیست.
توتال فرانسه فاز یک و دو پارس جنوبی را با فناوری موج سومی ایجاد کرد. بعدها ایران فازهای بعدی را با کپی‌برداری با مهندسی معکوس تکمیل کرد. اما توتال در قطر طی سالهای اخیر از فناوری موج چهارم استفاده کرد.
اگر با قایق از کنار تاسیسات قطری‌ها عبور کنید مشاهده می‌کنید که حجم تاسیسات قطری‌ها که طی پنج سال اخیر احداث شده، ۲۰ درصدِ حجم تاسیسات ایران است. گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد از نظر هزینه تمام شده نیز ۲۵ درصد ایران هزینه کرده‌اند.
هزینه تمام‌شده توسعه پارس جنوبی با فناوری موج سوم ۴ برابر موج چهارمی است.
سر تكان دادن و نچ نچ كردن دردی را دوا نمی‌كند، من و تو هم جزیی از این فرآیندهای اشتباه هستیم، جزیی كه اتفاقا خیلی خیلی موثر است … باز کردن / نظر دهید

2022-05-23 17:40:42 سیگنال‌های نگران‌کننده کنکور ۱۴۰۱
چرا گرایش به مهندسی و ریاضی کاهش یافته است؟

علیرضا کدیور / تحلیلگر بازار آموزش

مقایسه آمار سال جاری با سال‌های گذشته نشان از تغییر عمده در ذائقه و ترکیب داوطلبان کنکور دارد. بر این اساس به لحاظ گروه آزمایشی‌محور درخواست متقاضیان کنکور در ایران، شاهد افزایش گرایش به گروه علوم تجربی، هنر و زبان‌های خارجی و کاهش محسوس گرایش به گروه علوم ریاضی و فنی هستیم. همچنین ترکیب جنسیتی داوطلبان کنکور نیز با شیبی ملایم در حال افزایش به نفع زنان است. به بیان دیگر درصد داوطلبان زن نسبت به داوطلبان مرد به مرور در حال افزایش است. در تحلیل این موضوع و فارغ از انتقادهایی که به نحوه برگزاری کنکور و نحوه گزینش دانشجو و کارایی شیوه انتخاب افراد برای ورود به دانشگاه وجود دارد به نظر می‌رسد روند نزولی گرایش به رشته ریاضی از دو منظر قابل تحلیل است. نخست اینکه با گسترش مدارس غیرانتفاعی و کاهش تدریجی مدارس دولتی برخلاف انتظار نه‌تنها سطح علمی دانش‌آموزان ارتقا پیدا نکرده است بلکه به دلیل سختی آموزش در رشته ریاضی و دشواری تحصیل در این رشته به مرور زمان دانش‌آموزان از رشته‌های ریاضی به سمت سایر رشته‌ها سوق پیدا کرده‌اند.

این در حالی است که تجربه نشان داده فارغ‌التحصیلان رشته ریاضی حتی در صورت ادامه تحصیل در سایر گرایش‌ها از جمله علوم تجربی، علوم انسانی و هنر به دلیل قدرت درک و تحلیل بالاتر و سریع‌تر در عمل از سایر هم‌قطاران خود در موقعیت بهتری به لحاظ اجرایی و عملکردی قرار می‌گیرند.

در همین حال به نظر می‌رسد کاهش نسبی داوطلبان مرد کنکور طی سال‌های اخیر عمدتاً ناشی از شرایط اقتصادی و اجتماعی رخ‌داده بوده است، به نحوی که برخلاف تصور چند دهه گذشته در مورد اصالت مدرک دانشگاهی برای داشتن جایگاه اقتصادی و اجتماعی مناسب در حال حاضر پسران آینده خود را نه در فارغ‌التحصیلی در دانشگاه که احتمالاً در کسب سایر مهارت‌ها از جمله مهارت های فنی، هنری و... می‌بینند.

متن کامل را اینجا مطالعه کنید
https://www.tejaratefarda.com/fa/tiny/news-41099


#تجارت_فردا

@tejaratefarda باز کردن / نظر دهید

2021-12-16 18:34:33 《جلاسان گردگو》در نظام مدیران اداری ایران، انطباق کاملی با رخنمود مومسان دارند زیرا از هر گونه انتقادی پرهیز می‌کنند، با هر شرایطی کنار می‌آیند، هر پستی/منصبی را می‌پذیرند و الگوی موفق تازه‌واردان به نظام می‌شوند.
یاخته‌های سرطانی با رخنمود مومسان، کاملا موفق هستند و تقریبا هر تغییر شرایطی حتی شیمی‌درمانی -هرچند ممکن است آنها را به سکون بکشاند- را از سر می‌گذارنند و در نهایت بر این فشار گزینشی قوی هم فائق می‌آیند. آن همردیفی پیرمرد خراسانی، مرد لرستانی و حذیفه ما را با حقیقت تلخ و کاملا عیان‌شده و بیان‌شده توسط عامه مردم رو‌به‌رو می‌کند: گسترش 《جلاسان گردگو》. هر چند رخنمود مومسان سرطان، پایان خط است برای فرد مبتلا؛ اما در بعد فرهنگی-اجتماعی می‌توان آن را به طور موثر مدیریت کرد.
سعدی در باب اول بوستان که در عدل و تدبیر و رای است در حکایت مامون با کنیزک به زیبایی نتیجه‌ی کار با منافقان نوین یا نکوخواهان را نشان داده است:
پری چهره را همنشین کرد و دوست

که این عیب من گفت، یار من اوست

به نزد من آن کس نکوخواه توست

که گوید فلان خار در راه توست

به گمراه گفتن نکو می‌روی

جفایی تمام است و جوری قوی

هر آن گه که عیبت نگویند پیش

هنر دانی از جاهلی عیب خویش

مگو شهد شیرین شکر فایق است

کسی را که سقمونیا لایق است

چه خوش گفت یک روز دارو فروش:

شفا بایدت داروی تلخ نوش

اگر شربتی بایدت سودمند

ز سعدی ستان تلخ داروی پند/۲
@EmadibaygiGleam
@DrEmadibaygi باز کردن / نظر دهید

2021-12-16 18:34:18 همردیفی آن پیرمرد خراسانی، آن مرد لرستانی و حذیفه بن یمان
مجتبی عمادی
در سفر وزیر وقت جهاد کشاورزی-آقای حجتی- به خراسان جنوبی، پیرمردی شعر زیر را برای وی ابتدا خواند: این چه شوری است که در دور قمر میبینم// همه آفاق پر از فتنه و شر میبینم//
هرکس روز بهی میطلبد از ایام//علت آنست که هر روز بتر میبینم//
ابلهان را همه شربت ز گلاب و قند است// قوت دانا همه از خون جگر میبینم//
اسب تازی شده مجروح به زیر پالان// طوق زرین همه بر گردن خر میبینم//
دختران را همه در جنگ و جدل با مادر// پسران را همه بدخواه پدر میبینم
هیچ رحمی نه برادر به برادر دارد//هیچ شفقت نه پدر را به پسر میبینم
پند حافظ بشنو خواجه برو نیکی کن//که من این پند به از گنج و گهر میبینم. در پایان هم خطاب به وزیر گفت: خودتون میدونید و مملکت‌تون! در روزهای اخیر هم شهروند لرستانی خطاب به وزیر رفاه-آقای عبدالملکی-گفته است: 《آقای وزیر بخدا اگر این روند طی بشود انقلاب بی‌انقلاب! آقای وزیر این‌هایی که الان مانده‌اند بادمجان دور قاب چین‌اند! این‌ها اگر خوب بودند، همان هشت سال جواب می‌دادند!》. 《حُذَیفة بن یمان، صحابی و صاحب سرّ پیامبر اکرم(ص) و از نخستین اسلام‌آورندگان که در بسیاری از جنگ‌های صدر اسلام پیامبر(ص) را همراهی کرد. وی از اصحاب و شیعیان خاص حضرت علی(ع) بود. در برخی از روایات به عنوان یکی از ارکان چهارگانه صحابی امام علی (ع) از او یاد شده است.》
همردیفی در زیست‌داده‌ورزی (بیوانفورماتیک) عبارت از آن است که دو یا چند توالی مربوط به ماده‌ی ژنتیک یا پروتئین از حیث مولکولها/حروف سازنده‌ با یکدیگر مقایسه می‌شوند تا شباهت‌ها و تفاوتهای آنها مشخص گردد. موضوع مقایسه‌ی همردیفانه، ابزاری جدید است؛ اما مقایسه ریخت‌شناسی و کالبد‌شناسی موجودات زنده اعم از گیاهان و جانوران سابقه‌ی دست‌کم چند‌صد ساله دارد و به خصوص در پژوهش‌های زیست‌شناسی تکاملی مفید و موثر بوده‌اند که نمونه‌ی برجسته‌ی آن تئوری تکاملی ارائه شده توسط چارلز داروین در قرن نوزدهم میلادی است.
تکامل زیستی پس از ارائه توسط داروین با استفاده از شواهد مختلف و بهره‌بردن از علوم مختلف به یک تئوری جامع تبدیل شده است که دیگر فقط در عرصه زایش و انقراض گونه‌های زیستی محدود نمانده است. از جمله کاربردهای تکامل در همان حوزه علوم زیست‌پزشکی، مطالعه سرطان و پیشرفت آن براساس الگوی تکامل بوده است. در این الگو، یاخته‌ی سرطانی به علت مواجه با سدهای مختلف و در نتیجه فشارهای گزینشی مختلف، رخنمودی مومسان (plastic phenotype)می‌یابد تا از آن فشارها از جمله رقابت جدی میان خود یاخته‌های سرطانی جان سالم به در برد و در نهایت با فراگستری و دگرنشینی در بافتهای دور دست (metastasis)موجب مرگ فرد مبتلا شوند.
حذیفه به علت برخورد فعالانه‌اش با نفاق شناخته می‌شود.《«منافق» کسی است که کفرش را پنهان میکند و اظهار اسلام مینماید. او از روی نیرنگ، دروغ و فریب دادن مسلمانها، ادعای ایمان میکند، در حالی که نسبت به همه یا برخی از ارکان ایمان در قلب خود کافر است. قرآن کریم در موارد متعددی به کفر منافقان تصریح کرده است(http://ensani.ir/fa/article/70067/%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84-%D8%AE%D8%AF%D8%A7-%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%A2%D9%84%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%AE%D8%B7-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82).》در ایران حاضر، با توجه به تاریخ ورود اسلام به ایران و رسمی‌شدن مذهب شیعه در عهد صفویه، عمده جمعیت مسلمان هستند؛ در نتیجه، منظورم از نفاق در این نوشته با توجه به شرایط ایران امروز، چاپلوسان، متملقان، بادمجان دور قاب چین‌ها، و مگسان دور شیرینی هستند که به روشنی رخنمود مومسان یا‌خته‌های سرطانی را نشان می‌دهند. این افراد، فقط یک ارزش در زندگی خود دارند: بیشنه‌سازی منافع فردی چون یاخته سرطانی، بدون توجه کامل به کلیت سامانه.
انسان فاقد ارزش‌های مشخص و اصیل چنانچه رتق و فتق امور دیگران در هر منصبی به وی سپرده شود، چون اصل بنیادینش بیشنه‌سازی منافع فردی با استفاده از هر ابزاری است که رخنمود مومسان او را در برابر موانع محیطی برآورده سازد، پس از واگذاری مسئولیت ویرانه‌ای به ظاهر آباد تحویل فرد بعدی می‌دهد که چنانچه فرد بعدی هم مانند خودش باشد به لاپوشانی و در نتیجه انباشت مشکل‌ها که نهایت آن بروز بحرانهاست می‌انجامد. در واقع، به شدت از همگرایی ابرچالشها در ایران امروز نگرانم./۱ باز کردن / نظر دهید

2021-12-01 22:30:39 برجام لرزان!
مجتبی عمادی
روابط ایران و آمریکا در طی چهل و سه سال اخیر خصمانه‌تر شده است که به نظرم با قدرت گرفتن ایران در منطقه جدی و جدی‌تر شده است. شاید سرنوشتی چون کشورهای دیگر انقلابی برای ایران هم به تصویر کشیده بودند اما به علت ویژگی‌های ایران و ایرانیان که آنها را در سه عامل بزرگی ایران، شیعه بودن و وطن دوستی خلاصه می‌کنم؛ آنچه می‌خواستند محقق نشده است؛ البته هزینه‌های جدی بر ایران و ایرانیان اعمال کرده‌اند که به نظرم چنانچه عملِ موثر جامعِ کل‌نگری برای آنها نشود به نقطه‌ی غیر‌قابل بازگشت(point of no return) می‌رسیم. این نقطه در حوزه علوم زیستی مولکولی هم دارای اهمیت است.
نقطه‌ی غیر قابل بازگشت در علوم زیستی مولکولی به زیبایی در مرگ برنامه‌ریزی شده‌ی یاخته خود را نشان می‌دهد. ما طیفی از مرگ یاخته را در یاخته‌های هسته‌دار از جمله انسان داریم که کنترل‌های مختلف و پیامدهای مختلفی دارند. آن نوعی که مد نظرم است، در انگلیسی آپوپتوز (خزان‌یاخته‌ای در فارسی) خوانده می‌شود که مرگی با حساب و کتاب و با عاقبت خیر برای خود یاخته و کلیت آن موجود زنده است. یاخته‌هایی که به دلایل مختلف آسیب جدی دیده‌اند، به خصوص آسیب جدی غیر قابل ترمیم در ماده‌ی ژنتیک خود، تصمیم می‌گیرند که در حرکتی نوع‌دوستانه خود را فدای کل کنند و وارد خزان‌یاخته‌ای شوند. در طی این فرایند نقطه‌ای وجود دارد که چنانچه یاخته از آن نقطه بگذرد دیگر امکان بازگشت ندارد و بایستی تا انتهای مسیر که البته مرگی با عاقبت خوش است را طی کند. البته می‌دانیم که یاخته تا آنجا که بتواند تلاش می‌کند تا حیات خود را حفظ کند.
تقریبا اکنون بسیاری می‌دانند که انرژی هسته‌ای صرفا بهانه‌ای از طرف آمریکا برای منزوی کردن و فشار بر ایران است چون دیگر حقوق بشر حنایش آنچنان رنگی ندارد. البته چنانکه وقایع را درک می‌کنم، آنها در نبردی ترکیبی فرسایشی هدفمند با ایران هستند و از هیچ ابزاری صرف نظر نمی‌کنند چنانکه برگزاری دادگاه مردمی آبان در لندن و حمید نوری در استکهلم و به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان را به یکدیگر مرتبط می‌دانم. آنها البته نمی‌خواهند ایران به صورتی دچار بی‌نظمی شود که سیل مهاجران به سوی اروپا سرازیر شوند؛ می‌خواهند حکومت را به نقطه غیر قابل بازگشت از نوع خزان‌یاخته‌ای هدایت کنند که پس از آن نیروهای طرفدار و مطیع آنان در کشور به قدرت برسند. از همین رو کاهلی، سستی، عدم تصمیم‌گیری، تصمیم‌گیری غلط، تصمیم‌گیری محلی جزءگرایانه، و تصمیم‌گیری چند بعدی غیر تلفیقی کاملا به ضرر ایران و ایرانیان است.
چنانچه با خوش‌بینی هم به مذاکره‌های نوامبری/آذری دولت سیزدهم با سایر اعضای برجام بنگریم، در بهترین حالت تا ۲۰۲۴ بخشی از تحریم‌ها معلق خواهند شد و به احتمال زیاد از ۲۰۲۵ دوباره همان روندی که در دوره‌ی ترامپ شاهدش بودیم را خواهیم دید. پیامد مستقیم چنین روندی، عدم #امنیت_سرمایه‌گذاری در ایران است. در کنار سایر ابر‌چالش‌هایمان- تامین پایدار آب و تورم مزمن دو رقمی- نرخ منفی تشکیل سرمایه ثابت هم اضافه شده است که به معنای مستهلک شدن آنچه داریم است و در نتیجه به عنوان مثال رو‌به‌رو شدن با قطعی برق، گاز، کاهش تولید، گرانی محصول تولید شده و موارد دیگر است. توجه کنیم که با وجود فشار حداکثری و چنین ابرچالشهایی، همچنان انحصار، تعارض منافع و رانت در بستر عدم شفافیت که آن را تحریم داخلی می‌نامم متاسفانه وجود دارد؛ به عنوان مشتی نمونه خروار به نامه‌ی آن چهار رکن به اصطلاح نظام سلامت به رئیس جمهور در خصوص عدم افرایش ظرفیت رشته پزشکی و اظهارنظرهایشان در خصوص عدم برگشت و ادغام آموزش پزشکی در بدنه‌ی وزارت علوم بنگرید.
تاکنون آمریکای تک‌ابرقدرت افول‌یابنده قادر به تغییر رژیم در ایران نبوده است؛ ما هم نمی‌توانیم آمریکا را تغییر دهیم؛ چنانکه نمی‌توانیم اروپایی‌ها را از آمریکا جدا کنیم. توجه کنیم که روسیه و چین در اوج رقابت/دشمنی با آمریکا همچنان با آن کار می‌کنند. نکته‌ی گنگ مذاکره‌های اخیر برایم آن است که چرا عامل اصلی ایجاد فشار بر ایران در مذاکره حضور ندارد. ما به عملگرایی بدون احساس در نظام بین‌الملل نیاز داریم؛ البته کار به شدت سختی است.
اروپا که هرگز، چین و روسیه هم فقط در راستای منافع ملی خود ممکن است در مقابل آمریکا امتیازهایی به ایران بدهند. در نقطه کنونی، به نظرم دست‌کم برای میان مدت ما به همزیستی مسالمت آمیز با آمریکا نیاز داریم چنانکه با صدام بعثی هم داشتیم تا به دست عدالت سپرده شد. موشک پیشرفته، پهپادها که تازه فهمیده‌اند چه پیشرفتی در آن کرده‌ایم، ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، متون علمی منتشر شده توسط پژوهشگران، ساخت واکسن و موارد دیگر افتخار‌آفرین چنانچه با نارضایتی و یاس عامه مردم جهت غلبه بر ابرچالشها قرین گردد، زایل می‌گردد. به عمل موثر کل‌نگر با نتایج ملموس نیاز داریم. باز کردن / نظر دهید

2021-10-22 00:15:54 به آینده‌ی ایران محافظه‌کارانه امیدوارم
مجتبی عمادی
در نوشته‌های قبلی در همین کانال به #ابرچالش های مختلف ایران پرداخته‌ام که چنانچه بخواهم آنها را به دو عامل اساسی محدود و خلاصه کنم، به #تامین_پایدار_آب و #تورم مزمن دو رقمی می‌رسم. راه‌حل پیشنهادی هم به نظرم همان #شورای_ملی_کل‌نگری است. آیا در جهت بهبود اوضاع حرکت می‌کنیم؟ پاسخم آن است که سیگنالهای ضعیف را می‌توان دید که به آینده‌ای بهتر نوید می‌دهند.
اعمال بیش از هزار و پانصد تحریم توسط آمریکا و رتبه اول تحت تحریم شده‌ترین کشور در کره‌ی خاکی، هر چند در همبستگی با کرونا و مشکل‌های ساختاری اقتصاد ایران، تلخی فقر و شرایط ناگوار اقتصادی برای تقریبا نیمی از مردم به همراه آورد؛ اما گذر موفق از آن فشار حداکثری آمریکا که با همراهی اروپا از طریق بی‌عملی رخ داد، به آمریکا و اروپای غربی به عینه نشان داد که چاره‌ای جز پذیرش ایران دست‌کم در میان مدت وجود ندارد. اصرار فعلی آنها نیز از طرق مختلف جهت شروع دوباره مذاکرات برجامی هم در بخشی به علت ایجاد نوعی شرایط مشابه دهه هفتاد قرن بیستم میلادی برای آنهاست و قصد دارند تا با ایجاد نوعی حالت اضطرار، ضمن مرتفع کردن آن شرایط و بدون دادن تضمین لازم به ایران دوباره برای مدت محدودی گشایشی در اقتصاد با دوپینگ نفت ایجاد نمایند و پس از مدتی، دوباره توافق را پاره کنند.
آیا اگر در دولت دوم روحانی توافق برجام دوباره شکل گرفته بود، اوضاعمان به صورت پایدار به سمت رشد، پیشرفت و توسعه (رپت) می‌رفت؟ در کوتاه مدت، بله! اما با توجه به سابقه‌ی تاریخی #تحریم_داخلی در قالب #انحصار، #تعارض_منافع و #رانت بر بستر عدم #شفافیت در میان و بلند مدت به نتیجه‌ی مطلوب نمی‌رسیدیم. شکی وجود ندارد که آمریکا، اسرائیل و سایر دشمنان/رقبا با رصد آشکار و نهان از شرایط داخلی ما باخبرند و به نظرم راهبرد آنها برای ایران به گشایش محدود/انسداد نامشخص تغییر یافته است تا مانند گرم و سرد کردن شیشه، ایران را بشکنند. در همراهی با این راهبرد که نااطمینانی اقتصادی ایجاد کرده است؛ خشکسالی و تورم مزمن دورقمی، شرایط سختی را برای ایرانیان رقم زده است. در نتیجه تصمیم‌گیران در ایران با شرایط سختی مواجه شده‌اند.
معتقدم که ایجاد تغییر نبایستی سریع یا کند باشد؛ به عبارتی تغییر به سرعتی ایمن نیاز دارد. ماده‌ی ژنتیک (دنا) چنین نمونه‌ای را برای ما فراهم کرده است. دنا، دو رشته‌ای است و هرگاه که می‌خواهد مولکول جدیدی از خود بسازد، محافظه‌کارانه عمل می‌کند: دو رشته جدید هر یک از روی یک رشته قدیمی ساخته می‌شوند و در نتیجه دو مولکول حاصل می‌شود که هر مولکول، یک رشته جدید و یک رشته قدیمی دارد. این نحوه کپی کردن که ما آن‌ را همانندسازی می‌نامیم ویژگی انتقال مطمئن اطلاعات در عین تنوع‌پذیری را فراهم می‌کند. پس ما اگر می‌خواهیم از شر تحریم داخلی رها شویم، نیازمند چنین الگویی هستیم که در عین بر‌هم‌نخوردن ثبات جامعه، آن ساختارهای غلط شکل گرفته را تغییر دهیم.
اما آن سیگنال(های) ضعیف که حاکی از تغییر هستند، چیستند؟ صدا و سیما که دست‌کم بخشی انتقادهای جدی به آن دارند، در بخش خبری ساعت چهارده، در پانزده دقیقه پایانی، میز اقتصادی با اجرای مرتضی حیدری و امید قالیباف دارد. آن برنامه در مقایسه با برنامه‌های جهت‌دار و گاهی سیاه بی‌بی‌سی، من‌و‌تو و ایران (سعود) اینترنشنال، عریان‌تر و جامع‌تر انحصار، تعارض منافع، رانت و عدم شفافیت را هدف گرفته است؛ هر چند کوتاه است. بعلاوه، به مهرداد بذرپاش و حواشی ریاست وی بر دیوان محاسبات کاری ندارم؛ بلکه توجه را به گزارش کاملا متفاوت تفریغ بودجه امسال جلب می‌کنم. یکی از نقاط مشترک هر دو سیگنال بر‌شمرده، از جمله اشاره به وزارت بهداشت به عنوان نمادی از انحصار، تعارض منافع و رانت بود. سیگنال دیگر، استفاده از تجربه‌ی بیست ساله‌ی ایران در مناقشه‌ی اتمی است. اگر یادمان باشد، رئیس‌جمهوری داشتیم که قطعنامه‌های شورای امنیت را کاغذ پاره می‌دانست یا دیگری که امضای کری را تضمین می‌دانست. علیرغم آنکه امیر عبداللهیان و باقری کنی را می‌خواهند خام و بی‌تجربه قلمداد کنند، اما به نظر می‌رسد حاکمیت در این فقره می‌خواهد از تجربیات خود استفاده کند.
در هر حال، هرگز امتناع ایران از مذاکره مستقیم با آمریکا را نمی‌فهمم! چنانکه گفتار سیاسیون نشان می‌دهد، با توجه به رفتارهای چین و روسیه در بازی با کارت ایران و بیشینه کردن منافع خود از ایران و آمریکا، به نظر می‌رسد نمی‌خواهیم شرق‌گرای صرف باشیم. از طرفی، ما با صدام برای پایان دادن به جنگ مذاکره کردیم. مذاکره مستقیم ما با آمریکا هم با توجه به جمیع شرایط، مذاکره قوی با ضعیف نخواهد بود؛ مذاکره‌ی قدرتی در جهان رو به تغییر با قدرتی منطقه‌ای خواهد بود. در نتیجه، رفع تحریم داخلی و توافق با آمریکا، چنانکه چین و روسیه انجام داده‌اند؛ مرا به آینده خوشبین می‌کند. باز کردن / نظر دهید

2021-08-17 22:29:39 ‍ آب که از سرگذشت چه یک وجب چه صد وجب
مجتبی عمادی
برآورد تلفات بیش از دویست و ده هزار نفری بیماری کووید- نوزده حاصل آلودگی با ویروس کرونا واقعا دردناک است. در حال حاضر نیز با فوت رسمی روزانه ششصد و بیست و پنج نفر و غیررسمی حدود هزار و ششصد نفر معادل نه هواپیمای صد و هشتاد نفره وضعیت دردناکی را تجربه می‌کنیم. نسبت به صد سال قبل که البته سفرای روسیه و پادشاهی متحد جنایت‌هایشان را به ما یادآوری کردند و درگیر پاندمی آنفولانزای اسپانیایی هم بودیم، تغییرهای مثبتی کردیم؛ اما برخی عناصر فرهنگی-تاریخی مانع از آن شده است که از چرخه شومشان رهایی یابیم و در نتیجه مجبور به دیدن تصاویری مشابه صد سال قبل هستیم.
کانمن در کتاب تفکر سریع و آهسته که متاسفانه هر دو ترجمه فارسی آن البته با نسبتهای مختلف دارای خطاهای جدی در ترجمه هستند، در بخش الگوی چهارگانه جدولی (شکل پیوست)را ارائه می‌کند که به نظرم مجموعه‌ی مردم ایران از ناسودمندی‌ها و زیانهای آن رنج می‌بریم و آن را ریشه باختهای بزرگ با رد کردن توافق مطلوب و از دست دادن فرصت بهره‌مندی از توافقی مطلوب در حالت برد مطمئن می‌دانم. به عبارتی ما استاد نادیده‌انگاشتن نتیجه‌ی توافق مطلوب خانه‌های دو و سه، و به استقبال گزینه‌های بد رفتن یا زندگی در خانه‌های یک و چهار با اجبار پذیرش توافقی نامطلوب هستیم. هر چند در فرهنگ ما قمار حرام است، اما این نوع رفتار و حضور در خانه‌های مورد اشاره جدول (خانه‌ی دو و سه)از ما مردمی قماردوست ساخته است. به عنوان مثال، آب که یک وجب بگذرد در خانه چهاریم؛ اما اگر صد وجب بگذرد در خانه دو هستیم. بین این دو خانه، عامل اصلی تفاوت احتمال زیاد و کم است. واقعه سقوط سال ۹۹ بورس و ضرر تعداد زیادی از سهامداران به همین دلیل مورد اشاره بود.
کانمن در توضیح مدل چهارگانه‌ی خود می‌نویسد:《بسیاری از بداقبالی‌های انسانها در خانه‌ی باختهای با احتمال زیاد (خانه‌ی دو جدول) قرار می‌گیرند. در این نقطه، افراد مواجه با گزینه‌های بد، عاجزانه تن به قمارهایی می‌دهند که احتمال بالای بدترشدن اوضاع را در ازای کورسوی امیدی برایشان به همراه دارد. در این موقعیتها، ریسک کردن معمولا شکستی مهارشدنی را به یک فاجعه تبدیل می‌کند. پذیرش یک باخت قطعی بزرگ به قدری دردناک است که امید رهایی کامل اغواکننده می‌شود. در این حالت، فرد نمی‌تواند تصمیمی منطقی برای پایان دادن به باختهای خود بگیرد. در این موقعیت، کسب‌و‌کارهایی که در مقابل فناوری برتر زمین بازی را واگذار کرده‌اند، دارایی باقی مانده‌ی خود را در تقلایی بیهوده به باد می‌دهند. چون پذیرش شکست سخت است، طرف شکست‌خورده‌ی غایی در جنگ، اغلب پس از مسجل شدن پیروزی حریف، همچنان به نبرد خود ادامه می‌دهد.》این سناریو را ما دقیقا در مواجه با روسها در دوره‌ی قاجاریه نشان داده‌ایم که بهایش قتل و عام هموطنانمان و جدا شدن سرزمین‌هایمان بوده است.
کانمن در جمع‌بندی الگوی چهارگانه اینگونه می‌نویسد:《وقتی نگاهی کل‌نگر به بسیاری از تصمیم‌های مشابه بیندازید، می بینید که پرداخت هزینه‌ برای جلوگیری از ریسکِ کوچکِ باختی بزرگ(خانه‌ی شماره‌ی چهار)، هزینه بر است. تجزیه و تحلیل مشابهی را در مورد هر یک از خانه‌های الگوی چهارگانه می‌توان به‌کار برد: انحراف‌های نظام‌مند از ارزش مورد انتظار (امید ریاضی) در بلند مدت هزینه بر است که این قانون هم برای ریسک‌گریزی و هم برای ریسک‌پذیری صدق می کند. بیش‌وزن‌دهی مداوم به نتایج نامحتمل- یکی از ویژگیهای تصمیم گیری شهودی- در نهایت منجر به پیامدهای ناچیز می شود.》
صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشتن هم قابل کاربرد در خانه‌های مختلف جدول است. صد سال قبل چندین میلیون نفر که گاهی تا نیمی از جمعیت آن روز ایران را شامل می‌شود در اثر قحطی، فساد شاه و دستگاه حاکمه و آنفولانزا از دست دادیم. چرا مانند یهودی‌ها و ارمنی‌ها صدایمان در نیامده است چون 《هیس، دخترها فریاد نمی‌زنند》. عناصر فرهنگی تاریخی در فرهنگ ما ریشه دوانده و در نظام تصمیم‌گیری تک‌تک ما خانه کرده است که دست‌کم از پس از مرگ شاه عباس اول موجبات سختی و آزردگی را فراهم کرده است.
سایر سوگیری‌های اصلی شناختی سیستم یک تفکر نیاز است تا در میان آحاد مختلف جامعه در بستری تاریخی و مد‌نظر قرار دادن فرهنگ ایرانیان به طور دقیق شناسایی شوند و با استفاده از دانش راونشناسی، مدیریت و اقتصاد دست‌کم در مدیران و تصمیم‌گیران سطوح مختلف مورد کنترل، پایش و مرتفع کردن قرار گیرند. ایران امروز بیش از هر زمان دیگری و البته به طور کلی به تصمیم‌گیری مبتنی بر سیستم دو تفکر که منطقی، کل‌نگر، غیرتکانشی و متعهد است نیاز دارد. حواسمان به تاریخ و کشورمان باشد.
@DrEmadibaygi
@EmadibaygiGleam باز کردن / نظر دهید