2020-11-23 14:30:45
تولید محتوای فاخر برای مخاطب نخبه ی فرهنگی-مذهبی مسأله ای است که در مدیوم رمان سالهاست محل بحث و مناقشه است. گستره این آثار از مستندروایی هایی که ازواقعیات و گنجینه های تاریخ معاصرمان سرچشمه میگیرد شروع شده و تا رمان هایی که تمام منبعش وهم و خیال است ادامه پیدا میکند و در نهایت به رمان های تاریخی دینی میرسد.
رمان های تاریخی دینی گاه چنان بی محابا و بی اندیشه به یک برهه از تاریخ میپردازند که گویی برای مخاطب خود هیچ ارزش و اعتباری قائل نیستند. داستان از اشخاص و وقایع تاریخی میگوید بی آنکه هیچ خلق بدیعی در کار باشد. تنها هنر نویسنده بازگویی آن واقعه با ظاهر داستان است نه داستان.
«پس از بیست سال» انتشار یافته از نشر شهرستان ادب یک محتوای فاخر فرهنگی در غالب رمان تاریخی دینی است. «سلمان کدیور» نویسنده اثر در خلق این قصه چه به لحاظ فرم و چه به لحاظ محتوا به سبک خودش رسیده است. او کار را ساده انگارانه پیش نبرده است. از لحن مسجع روایت تا نوع روایت و خلق شخصیت و پردازش قصه همه خبر از نگاه دقیق و قلم پرتوان نویسنده دارد.
داستان زندگی شخصیتی غیر واقعی به نام «سلیم» است. اشراف زاده ای در قلمرو فرمانروایی معاویه. پدرش «هشام بن مالک» یکی از حکام بنی امیه است که زیر بیرق معاویه ولایتی از اقمار حکومت او را فرمانروایی میکند. «سلیم» دلباخته دختر «ذوکلاع» یعنی «راحیل» میشود. پدر راحیل فرمانروای اورشلیم است و سه پسر خود را در جنگ با رومیان از دست داده است. شرط او برای پذیرفتن داماد آن است که وی اهل نبرد و جنگ نباشد.
«سلیم» ناچار هنگامه ی نبرد با رومیان به بهانه سفراز شهر خارج میشود تا به ظاهر به املاک پدر رسیدگی کند اما در باطن بیم آن دارد که اگر در شهر بماند ناچار به جنگ بشود. سرزنش و ملامت خانواده را به بهای عشق راحیل به جان میخرد. بار و بنه سفر بستن همان و ساخته شدن همان. تقدیر سرنوشت سلیم را آنگونه مینویسد که خود میخواهد او در این مسیر با «ابوذر» آشنا میشود و شناخت او موجب میشود تا راه بهتر را برای خود برگزیند.
پیرنگ داستان «سفر» است. «سلیم» از خود سفر میکند تا به حقیقت برسد. او به دربار معاویه میرود، ابوذر را از نزدیک میبیند. خدعه ها مکرها و جنگ ها را و در نهایت به ناچار مقابل خانواده ی خود که جیره خوار خاندان معاویه است می ایستد.
«زاویه دید» ما مانند بیشترآثار کلاسیک دنیا «دانای کل» است. دانای کل نامحدودی که به فراخور بار معنایی داستان از هر کجا که میخواهد سر در می آورد چه با سلیم چه بی سلیم. این مسأله به ما کمک میکند تا جهان داستان را خوب درک کنیم. اهمیت معنایی که کدیور دنبال میکند بیشتر از ساخته های خیالات سلیم است. دنیایی که مخاطب کدیور باید بشناسد پهنه ای دارد از «صفین» تا «عاشوراء»
ابوذری که کدیور میسازد یک عابد نورانی نیست که فقط لبخند میزند و در نهایت مظلومانه به شهادت میرسد. او اهل سخنوری است و جنگ. از هیچ چیز نمیهراسد. بی باک است و هرکجا بخواهد حتی در قلب سپاه معاویه بر علیه او سخنرانی میکند. او را از شام به مدینه تبعید میکنند اما آنجا نیز از پای نمینشیند و مقابل یاوه های «کعب الاحبار» یهودی به دروغ مسلمان شده آنچنان می ایستد که موجبات تبعید دوباره اش به ربذه میشود. ربذه قتلگاه او.
شخصیت های کدیور به معنای واقعی کلمه حقیقی هستند. اگرچه ما از مردمانی حرف میزنیم که سالها پیش از ما میزیستند اما او آنان را چنان خلق میکند که ما تک تک لحظاتشان را با دنیای خود قیاس میکنیم و به یک تقریب میرسیم. رابطه مادر و پسری حوراء و سلیم. رابطه عاشقانه اش با حوراء دلبستگی های مردم به مال و فرزند از این نمونه هاست. «راحیل» یک دختر قابل فهم است. معشوقه ی سلیم همان چشم و ابروی تکراری پشت نقاب نیست. حرف میزند. اشک میریزد. میجنگد میگریزد و عاشقی میکند.
استناد و استفاده نویسنده به گنجینه های دینی همچون کتب تاریخی و کلامی و حدیثی یکی از مهمترین زحمات اوست. او اثری خلق کرده که از هر حیث خواندنی است: «ابوهریره با صدایی هیجان آلوده گفت: «هان ای مردم سبقت گیرید برای بیعت با کسی که پیامبر او را کاتب وحی قرار داد. سبقت گیرید یرای بیعت با مردی که خداوند از آسمان برایش قلمی فرستاد تا آیت الکرسی را مکتوب نماید. بشتابید به سوی مردی که رسول خدا او را بسیار دوست میداشت. آیا نخوانده اید در کتاب خدا که السابقون السابقون اولئک المقربون؟ به خدا قسم امروز تفسیر این کلام خداست. بشتابید بسوی بهشت. بشتابید به سوی تقرب به درگاه خداوند.» مردم ناگهان به حرکت درآمدند تتا برای بیعت با معاویه از هم سبقت بگیرند.» (ص383)
«پس از بیست سال» را با تخفیف جنبش کتابخوانی روشنا به بهای 75 هزارتومان از کتابفروشی های سراسر کشور تهیه کنید. https://bookroom.ir/track/4553MK
201 views11:30
م
