2023-01-10 18:54:32
جزئیات پشت پرده نزدیکی عربستان به چین
نشنال اینترست
توافق نامه مشارکت راهبردی جامع عربستان با چین تنها دو سال پس از امضای قرارداد مشابهی با ایران توسط پکن صورت گرفت. بنابراین، زمان بندی این قراردادها تصادفی نیست بلکه اقدامی قابل محاسبه از سوی عربستان سعودی برای مهار ایران و محدود کردن هرگونه دستاوردی است که احتمال آن وجود دارد. تهران از طریق چنین مشارکت استراتژیکی به دست آورده باشد. از این رو، علیرغم باور عمومی واقعیت آن است که ایالات متحده از این توافق سود میبرد که توافقی که تضمین میکند قدرت منطقهای و جهانی ایران تحت کنترل و نظارت باقی خواهد ماند
شراکت راهبردی عربستان و چین را نباید جدای از سایر توافقهایی که ریاض در آسیا پیش برده مورد ارزیابی قرار داد. به نوعی، “چرخش به سوی آسیا” پاسخ عربستان سعودی به استراتژی “نگاه به شرق” ایران بوده است. استراتژی ایران توسط محافظه کارانی اتخاذ شد که آسیا و اوراسیا را راههای کلیدی برای گسترش نفوذ ایران به قیمت بدتر شدن روابط با غرب میدانند.
روابط نزدیکتر عربستان سعودی با چین باید به عنوان بخشی از تلاشهای آن کشور به منظور مهار روابط رو به رشد ایران در آسیا و به عنوان پاسخی به دور شدن دولت رئیسی از غرب قلمداد شود. ریاض با امضای توافق نامه مشارکت راهبردی جامع چین و عربستان سعودی مشارکت اقتصادی خود را با چین که پیشتر پر رونق بود تقویت نمود تا امکان نزدیک شدن چین به ایران را محدود سازد. حجم تجارت چین و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ میلادی به ۶۵ میلیارد دلار رسیده است. این در حالیست که حجم مبادلات تجاری ایران و چین در همان سال ۱۴.۵ میلیارد دلار بوده است.
این شکاف قابل توجه تا حدودی با تحریمهای غرب که توانایی شرکتهای چینی برای تجارت با ایران و توانایی شرکتهای ایرانی برای تجارت با چین را محدود میکند قابل توضیح است.
در حالی که غرب چین را تهدید به تحریم نموده و تحریمهای گستردهای را علیه روسیه اعمال کرده ریاض نگران است که چین تحریم شده به دنبال تقویت تجارت با ایران باشد، زیرا هدف هر دو کشور مقاومت در برابر فشارهای اقتصادی اعمال شده از سوی غرب است. این مورد درباره روسیه نیز صدق میکند.
برای مثال، امضای قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری ایران با گازپروم روسیه در ماههای گذشته باعث هجوم سفر بازرگانان روس به ایران شده است. بنابراین، عربستان سعودی نگران است که تجارت ایران با چین رشد کند و توازن قوا را به نفع ایران تغییر دهد. شراکت استراتژیک عربستان با چین تضمین میکند که تجارت بین ایران و چین بسیار پایینتر از حد قابل انتظار ایران باقی بماند و توازن قوا به نفع ایران تغییر نکند.
این تلاشها هم چنین باید به عنوان بخشی از تمایل ریاض برای مهار حمایت ایران از سازمانهای بینالمللی در حال ظهور غیر غربی قلمداد شود. ایران در حال ارتقاء به عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای به رهبری چین است و درخواست پیوستن به بلوک بریکس تحت رهبری روسیه را مطرح کرده است.
تصادفی نیست که چین از عربستان سعودی خواسته تا آن کشور نفت خود را به یوان بفروشد. توافق برای ساخت کارخانههای چینی تولید پهپاد در خاک عربستان سعودی مکمل تلاشهای ریاض برای دارا بودن دست بالاتر در توازن قوا با ایران است. البته عربستان به تسلیحات غربی دسترسی دارد گزینهای که ایران فاقد آن است، اما به دنبال توسعه ظرفیت نظامی – صنعتی بومی خود نیز میباشد.
یکی از حوزههای بالقوه دور شدن عربستان و ایالات متحده از یکدیگر قرارداد ریاض با هواوی برای ایجاد قابلیتهای رایانش ابری و مجتمعهای فناوری پیشرفته در شهرهای عربستان است. چندین مقام آمریکایی به عربستان سعودی و سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نسبت به استفاده از فناوریهای چینی به ویژه در حوزه اینترنت نسل پنجم هشدار داده و آن کشورها را به اعمال تحریم تهدید کرده اند.
چرخش عربستان سعودی به سمت چین در نهایت مکمل تلاشهای ایالات متحده برای مهار ایران است و علیرغم آن که در نگاه اول به نظر میرسد به طور جدی منافع آمریکا را تضعیف نمیکند. شاید به همین خاطر است که دولت بایدن نسبت به مشارکت استراتژیک عربستان سعودی و چین ابراز نگرانی شدیدی نکرده است.
@Business_News
1.0K views15:54