فروپاشي اتحاد شوروي بِه دهها جنگ بزرگ و كوچك خونين و مخرب در ا | یادداشت‌هایِ دکتر بابک زمانی
فروپاشي اتحاد شوروي بِه دهها جنگ بزرگ و كوچك خونين و مخرب در اردوكاه بزرگ سوسياليستي آن زمان دامن زد اگر وظيفه گورباچف انجام پروسه تغيير اوضاع و زايمان بيدرد دوران جديد بود بايد گفت در اين وظيفه موفق نبوده است .معلوم نيست اگر اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي هم تا امروز بِه زعامت گورباچف و با تغييراتي تدريجي زنده ميماند امروز جهان جه سيمايي داشت ؟ حداقل تاثير آن شايد ميتوانست رويكردي مدرن در روسيه و كشور هاي اقماري آن و اجتناب از بازگشت به امپراطوري ارتودوكس اسلاو باشد كه اولين نشانه هاي مخرب آن را به مشاهده نشسته ايم مهم ترين درسي كه از فروپاشي شوروي كه گورباچف مهم ترين نماد و يادآور آن است ميتوان گرفت اينكه تغييرات انقلابي و ناگهاني هيچ گاه بِه سرمنزل مطلوب نرسيده اند نه در اكتبر ١٩١٧ و نه در دهه نود اين تغييرات تنها جوامع را دستخوش بده بستان گروه هاي افراطي دو سو ميكنند و روبه تخريب ميبرند . ناكامي گورباچف نشانه ايست از اينكه گويا هنوز آمادگي و زير ساخت مناسب براي تغييرات تدريجي بدون خون و خونريزي وجود ندارد اما زنده ماندن او بعد از اين مدت طولاني و قصابي نشدنش توسط يكي از گروههاي متخاصم با يكديگر شايد نويد بخش تحمل چنين راههايي در آينده باشد .
