کافه تاریخ

2022-10-03 09:43:21 حوادث را کمونیست‌ها هدایت می‌کنند

■یکی از نگرش‌های اشتباه و رایج میان مقامهای ارشد نظامی شاه، ارتباط دادن حوادث انقلاب به کمونیست‌ها از جمله شوروی بود. این موضوع باعث شده بود تا مخالفان واقعی حکومت که همان نیروهای مذهبی بودند، کم‌اهمیت و نادیده انگاشته شوند.

■تیمسار طوفانیان معتقد بود که حوادث را کمونیست‌ها هدایت می‌کنند و اگر دست و بال کمونیست‌ها بسته شود، جناح‌‌های مذهبی از دولت قانونی حمایت خواهند کرد. فکر می‌کردم کمونیست‌ها احتمالا عامل پرنفوذی هستند، اما معتقد نبودم که عامل اصلی پشت قضايا، آن‌ها باشند، بعد‌ها هم بار‌ها این مطلب را شنیدم و چنین به نظر من آمد که این احساس از این خوی ایرانی نشأت گرفته است که باور نداشتند هموطنان آن‌ها عليه اعلیحضرت» قیام کرده باشند.
■طوفانیان همچنین معتقد بود که امام خمینی می‌توانست قبل از آنکه اوضاع از کنترل خارج شود، ساکت شود. وی نگران رفتن شاه بود و می‌ترسید که ارتش با رفتن شاه از هم بپاشد.


■منبع: رابرت‌هایزر، مأموریت در تهران

■قابل دسترس در:
https://www.cafetarikh.com/news/48944/
@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-10-01 15:53:46 سرنوشت سومین ولیعهد ناصرالدین شاه

■ سومین ولیعهد ناصر الدین شاه، محمد قاسم میرزااست که از پنجمین زن عقدی او جیران دختر محمد علی تجریشی به دنیا آمد. این زن بی‌نهایت مورد علاقه شاه بود تا بدانجا که یکی از همسران دائمی خود را (ستاره خانم) که از دوران ولایتعهدی با او بود به مرتبه صیغه تنزل داده و جیران را به‌جای او به عقد دائم درآورد.

■چون شاه نسبت به این زن بیش از اندازه علاقه داشت بالطبع به طفل اوهم بیش از سایر فرزندان علاقمند بود از اینرو وقتی که وی متولد شد، شاه او را بنام جد مادری خود محمد قاسم میرزا نامید.

■ زمانی که محمدقاسم میرزا پنج سال داشت، شاه به او لقب امیرنظام داد و به فرماندهی کل قشون ایران منصوبش ساخت. پس از اینکه معین الدین میرزا در سال ۱۲۷۳ فوت نمود، ناصر الدین شاه به فکر افتاد که شاهزاده محمد قاسم میرزا را به ولیعهدی خود معرفی نماید ولی یک مانع برای این کار داشت و آن اینکه مادر این شاهزاده از خانواده قاجار نبوده و شاهزادگان و بزرگان کشور و صاحب منصبان قشون این انتخاب را مناسب نمی‌دانستند.

■ قابل دسترس در:

https://www.cafetarikh.com/news/48939

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-10-01 13:14:10 دست یاری به بیگانگان برای حل مشکلات

■ آمریکا قبل از جنگ جهانی دوم خط مشی انزوا طلبی را به عنوان محور اصلی سیاست خارجی خود انتخاب کرده بود. این سیاست باعث شده بود تا آمریکا از اتخاذ سیاست‌های استعماری دور باشد. بر این اساس، ایران در دوره مشروطه و در راستای فائق آمدن بر مشکلات خود، تصمیم گرفت برای اولین بار از یک گروه مستشاری اقتصادی بهره ببرد.

■ در سال ۱۹۱۰ مجلس شورای ملی تحت رهبری افرادی قرار گرفت که به عنوان میهن‌پرست مترقی صمیمانه خواستار بودند حکومت مشروطه موفق شود. با وجود این کشور در وضع اسفناکی از فقر، رکود و بی‌نظمی سقوط کرده بود. میهن‌پرستان ایران قرارداد ۱۹۰۹ انگلیس و روس و طرز رفتار این دو کشور را به درستی تهدیدی علیه استقلال ایران تلقی می‌کردند.

■ در این اوضاع و احوال بود که دولت ایران بطور کاملاً منطقی دست یاری به سوی ایالات متحد دراز کرد و تقاضای اعزام نخستین هیئت مالی آمریکائی را کرد که با آن موافقت شد.

قابل دسترس در:

https://www.cafetarikh.com/news/48941/

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-10-01 11:29:01 مصائب زنانه تحصیل

«بنفشه حجازی» در «تاریخ خانم‌ها: بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر قاجار» می‌نویسد: سختی‌هایی که زنان کشیده و صدماتی که در این راه دیده‌اند، نشان دهنده فضای ضدیت با سوادآموزی و تحصیل زنان است. زنانی که در راه تأسیس دبستان از شوهر خود صدمه دیدند؛ اموالشان به غارت رفت؛ دستگیر شدند و کتک خوردند؛ مورد تکفیر واقع شده و بابی خوانده شدند. اما اکثر این زنان از حمایت خانواده و بستگان خود بهره‌مند بوده و در واقع بیشتر فعالیت برای سوادآموزی زنان را مردان انجام داده‌اند.

لیدی شیل در خاطراتش می‌نویسد: زنان طبقه مرفه معمولاً باسوادند و با شعر و ادب مملکت خویش آشنایی دارند و اغلب آنان قرائت قرآن و نه معنی آن را می‌دانند. در میان زن‌های ایل قاجار و بخصوص خانواده سلطنتی، تعداد افراد باسواد خیلی زیاد است و اکثر آنها مکاتبات خود را شخصاً و بدون کمک میرزاها می‌نویسند.

گزارش در:

https://www.cafetarikh.com/news/48872

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-09-30 14:02:29 رسم و رسومات ازدواج یهودیان در ایران

وقتی مراسم ازدواج به پایان می‌رسد، داماد به تنهایی و یا همراه عروس روی تکه شیشه‌ای که در میان پارچه پیچیده شده قدم می‌گذارد تا آن را بشکند. این سنت و آیین در مراسم ازدواج ‌یهودیان معانی مختلفی دارد. برخی می‌گویند شکستن شیشه یادآور تخریب معبد اورشلیم است. به اعتقاد برخی دیگر نیز اینکار به عروس و داماد گوشزد می‌کند در کنار شادی، غم و عذرخواهی نیز وجود دارد و عروس و داماد باید چه در خوشحالی و چه در ناراحتی در کنار یکدیگر حضور داشته باشند.

گزارش در:

https://www.cafetarikh.com/news/48783/

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-09-30 13:59:17 گاندی در اصفهان

ایندیرا گاندی (زاده ۱۹ نوامبر ۱۹۱۷ ـ کشته شده در ۳۱ اکتبر ۱۹۸۴) نخست‌وزیر، سیاستمدار و یکی از برجسته‌ترین رهبران هند بود. او هنگامی‌که علیه جدایی‌طلبان خالصتان، دستور یورش به معبد طلایی را صادر کرد، به‌دست محافظان خود که پیرو آیین سیک بودند، ترور شد. وی دختر نهرو و به خاطر نام خانوادگی همسر، گاندی بود و نسبتی با مهاتما گاندی رهبر نهضت آزادی هند نداشت.

گزارش تصویری در:

https://www.cafetarikh.com/news/48806/

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-09-28 16:38:16 تمجید هیکل از فردوسی شاعر ایرانی

حسنین هیکل روزنامه‌نگار مصری در منزل یکی از فرهیختگان و دانشمندان ایران به دعوت میزبان ایرانی شرکت کرد. در اثنای ضیافت، هیکل شـروع کـرد بـه‌ پرسش از آثار باستانی‌ ایران‌. اظهار تمایل می‌کرد که بتواند با فراغ بال این آثار را ببیند.

سپس‌ به‌ سراغ آثار باستانی مصر‌ رفت‌ و داد سخن می‌داد که بله... اهرام مصر پنج‌ هزار سال پیش ساخته شد، شاهکار علم و هنر و معماری است... الآن با هـمه امـکانات صنعتی‌ نمی‌توانند مانند آن را بسازند. ما پنج‌ هزار‌ سال پیش بی‌وسیله آن را ساختیم...

جوان روزنامه‌نگاری سخنان او را قطع کرده‌ و میزبان ایرانی گفت: -«استاد، آقا همه پیـشرفتهای مـصر باستان را به‌ حساب‌ خودشان‌ مـی‌گذارد!» حـاضران خندیدند و گفتند: همین‌طور است، آن مصری‌ها که قبطی بودند. پدرهم لبخندی‌ زد و رو به هیکل ‌‌گفت‌: -«مولانا! پس شما با این همه پیشرفتها چطور شد که کلّهم اجـمعین عـرب‌ شدید‌ و زبان‌‌ مادری‌تان عـربی شد؟!» هـیکل بدون کوچکترین درنگ پاسخ داد: -برای اینکه ما یکی مثل فردوسی نداشتیم‌!...

قابل دسترس در:

https://www.cafetarikh.com/news/37387

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-09-28 16:25:07 نگاهی به شیراز و مردمانش در عهد قاجار

شیراز در عهد قاجار همان سبک و ساختار قدیمی خود از دوره زندیه و حتی پیش از آن را حفظ کرد. درسفرنامه‌های خارجی این نکته مشهود است.

اهالی شهر حدود ده هزار نفر است که در دوازده محله که شش دروازه بزرگی می‌دارد منقسمند. وسط شهر ارك یا قصر مستحکمی است که حصار کنگره داری به دورش بوده و از کریمخان زند است. این محوطه بسیار بزرگ و از چندمنزل تشکیل یافته که بعضی اختصاص به حاكم و دیگران برای خدمتکاران و نوکرانش است.

در شمالش دیوانخانه بدین باغ باز می‌شود، در این محل است که بیگلربیگی بار می‌دهد. بر روی مرمر صور پهلوانان نامی ایران افراسیاب رستم، اسفندیار و بسیاری دیگر متحجر گشته، در کنار این نقوش درب‌های مخفی حرم است که جانشینان نالایق وکیل در ازای حفظ کردن افتخار و عظمتش از بی‌لیاقتی و شهوت نفسانی خود بدانها آسیب کلی رسانده‌اند.


منبع: سفرنامه اوژن فنلاندن به ایران

قابل دسترس در:

https://www.cafetarikh.com/news/48934/

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-09-27 16:33:37 حکایت پنج ضریح حرم رضوی

تاریخچه ابنیه و ساختمان های باشکوه حرم مطهر و آستان قدس رضوی بسیار طولانی و در خور شرحی جداگانه ویژه است، اما در این بیت ضریح های نسب شده در مرقد نورانی حضرت رضا (ع) جایگاهی ویژه دارد. بنا به شواهد تاریخی، تاکنون چندین ضریح بر روی مرقد شریف امام رضا (ع) نصب گردیده که ضریح فعلی پنجمین ضریح است.

ادامه در:

https://www.cafetarikh.com/news/32415

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2022-09-21 18:45:16 دولتی وابسته در غیاب رقیب

اگر در دوره مشروطه به دلیل حضور روسیه تزاری، سیاست بی‌ثبات کردن کشور برای پیشبرد اهداف اقتصادی سرلوحه کار بریتانیا قرار داشت، اینک باید در غیاب رقیب، دولتی وابسته روی کار می‌آمد. این دولت وابسته لزوماً می‌بایست متکی بر ارتشی متحدالشکل باشد که با قدرت نظامی اعمال حاکمیت نماید، در اینجا بود که ضرورت استقرار مرد قدرتمند را پیش کشیدند و گناه ناکامی‌ها را به گردن مشروطه‌ای که وجود خارجی نداشت، افکندند.

بهانه‌های لازم مهیا بود. اینان جنبش میرزا کوچک خان جنگلی را شاهد مثال می‌آوردند، چرا که میرزا مانع رفت و آمد انگلیسی‌ها در منطقه شده و آشکارا حملات خود را متوجه سیاست‌های استعماری بریتانیا کرده بود. سرپرسی کاکس وزیر مختار وقت بریتانیا در تهران دائماً هشدار می‌داد اگر انگلستان نیروهای خود را از ایران خارج سازد، تهران به دست قوای کوچک خان خواهد افتاد.

منبع: حسین آبادیان، ایران از سقوط مشروطه تا کودتای سوم اسفند

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید