کافه تاریخ

2021-07-21 08:35:57 سانسور همه جانبه؛ از کلمات تا آگهی ها و اعلانات

به گواه تاریخ، رضاخان از دو چیز وحشت داشت. انتقاد در مجلس و انتقاد در روزنامه ها. با‌ توجه به اقدامات رضاخان در‌ دوره تصدی‌ وزارت جنگ و نخست‌وزیری، پس از دستیابی به سلطنت، دیگر اثـری از مـطبوعات‌ مـخالف باقی نماند.امّا حساسیت وی نسبت به مـندرجات‌ و مـطالب‌‌ روزنـامه‌ها‌ و بـا تـحکیم بیشتر پایه‌های قدرتش، افزونتر شد‌.

در‌ این‌ دوره، نظارت بر امور مطبوعاتی به شهربانی واگذار شد. رضاخان برای‌ اعمال کنترل بیشتر بر مطبوعات شروع به‌ کاستن‌ از‌ تعداد آنها در تـهران و شهرستانها نمود. همزمان با کاهش تعداد‌ روزنامه‌ها و مجلات، بر حیطه‌ موضوعات مورد سانسور نیز افزوده شد.

شهربانی خود رأسا کار سـانسور را بـر عهده‌ گرفت و کلیه‌ مدیران‌ جراید مجبور شدند برای درج هرگونه مطلبی،ابتدا اجازه بازرس مطبوعات را کسب نمایند. سانسور که‌ در‌ آغاز‌ منحصر به‌ مقالات و اخبار بود، بتدریج به آگهی‌ها و اعلانات و سـپس بـه کلمات‌ نیز‌ تسری‌ یافت‌.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-20 17:30:09 لباس‌ اندرونی‌ زنان ایرانی در دوره قاجاریه

«هانری رنه‌ دالمـانی»‌ از جهانگردان اروپایی است که در توصیف لباس و پوشاک مردم ایران در دوره قاجاریه مطالب زیادی نوشته است. زمان سفر وی به ایران با سلطنت سه شاه قـاجار یـعنی مـظفرالدین شاه، محمد علی شاه و احمد شاه آخـرین شـاه دوره‌ قـاجار‌ هـمزمان‌ شـده است.

او در مورد‌ لباس‌ اندرونی‌ زنان ایرانی می‌نویسد: «زنان در خانه دو یا سه زیر جامه کوتاه می‌پوشند که تقلید از رقاصه‌های اروپائی در ایران مد‌ شده‌ است‌ و نیم تنه‌ای هم می‌پوشند کـه آن را یل‌ می‌گویند‌... آستین درازی دارد که سر آن بشکل مثلث برگشته و با مروارید زینت شده است. خانم‌ها موقع پذیرائی از‌ مهمانان‌ پارچه‌ای‌ بکمر می‌بندند که موسوم است به چادر نماز و دنباله‌ آن‌ روی زمین کـشیده مـی‌شود، زنان با پارچه گاز سفید آهار زده‌ای بر سر دارند که بی شباهت به‌ باشلق‌ کشیشان‌ نیست و آن را چهارقد می‌گویند».

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-20 10:03:30 روایتی از بی پولی رضاخان در ایام تبعید

در روزهای آخر سلطنت پهلوی اول، که رضاشاه توسط متفقن تبعید و محکوم به اخراج از کشور شده بود به گوش درد عفونی شدیدی مبتلا شده بود و پزشک محلی در کرمان نیز دستور چند روز استراحت داده بود. ولی کنسول انگلیس در کرمان و ماموران انگلیسی که شاه سابق را همراهی می کردند اصرار می وزدیدند که رضاخان باید هرچه زودتر به بندرعباس عزیمت نماید.

رضاشاه بشدت خشمگین شد و گفت «کجا بروم؟ من در جیبم حتی پنج ریال هم ندارم باید به من وقت بدهید، از پسرم پول خواسته ام و هر وقت پول رسید به بندرعباس خواهم رفت.»

به او گفتند دولت انگلیس کلیه مخارج را خواهد پرداخت و بعد از دولت ایران وصول خواهد نمود. رضا پهلوی هنور نفهمیده بود که همانند دوران به قدرت رسیدن خود حاکم برسرنوشت خود نیست و می گفت قصد دارد چند هفته در بمبئی بماند و سپس با کشتی به امریکای جنوبی برود و در آنجا اقامت گزیند.

منبع: «در آخرین روزهای رضاشاه» اثر ریچادر استورات

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-20 08:16:38 ارتش لوکس قاجاری

نمایش بساطی که برای خوش آیند شاه در سفر دومش به اروپا تمهید شده بود زمینه آن‌را فراهم ساخت که دولت اتریش عده معتنابهی افراد لشکری و کشوری به مدت سه سال در اختیار دولت ایران بگذارد تا به تجدید سازمان هر دو بخش نظامی ‌‌و اداری همت گمارند.

برنامه‌ای که برای آن‌ها در نظر گرفته شده بود تشکیل هفت گردان بود تا یک سال بعد از تأسیس این نظام تازه پادشاه از آن‌ها بازدید فرمايند.

این پیش بینی دلیرانه به جایی نرسید و افسران اتریشی که معلوم می‌شود افراد زبده‌ای هم نبودند کوششی ننمودند که حتی زبان محلی را بیاموزند. ایشان با هم و با دولت ایران در افتادند و سرانجام بیشتر با دلخوری از خدمت بیرون رفتند.

بعد از کناره‌گیری افسران مزبور چند تن افسر غیر شاغل اتریشی در خدمت توپخانه و پیاده نظام ایران كماكان مشغول مشق و تعلیم دادن بودند و هنوز یادگاری از دوره آن‌ها بنام گروه اتریشی که جزو سپاه دولت ایران بوده و سپس منحل شده است باقی است.

منبع: ایران و قضیه ایران اثر جرج کرزن

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-19 18:04:51 روایت ارتشبد فردوست از غارت نفت ایران

براساس اسناد موجود، در سال‌های پس از جنگ دوم جهانی کمپانی‌های معظم نفتی ایالات متحده آمریکا و مجتمع نفتی رویال داچ شل از انحصار نفت ایران توسط شرکت نفت انگلیس خشنود نبودند و به تسخیر این گنجینه با ارزش چشم طمع داشتند.

سهم قابل توجهی از شرکت شل به روچیلدهای انگلیس تعلق داشت و برخی از کمپانی‌های نفتی تولیدکننده در آمریکا (کارتل نفتی موسوم به «کمیسیون راه آهن تگزاس») از قطع نفت خاورمیانه که منجر به صعود قیمت نفت در بازار جهانی شود سود می‌بردند.

ماکس تورنبرگ، کارمند سابق شرکت نفت تگزاس و مشاور نفتی وزارت خارجه دولت «دمکرات» آمریکا نماینده این مشی در ایران و مشاور دکتر محمد مصدق بود. منافع این کمپانی‌ها با امیال توسعه‌طلبانه امپریالیسم آمریکا برای رسوخ بیشتر در حریم امپراتوری فرو‌پاشیده بریتانیا همخوانی داشت. لذا آنان در پیدایش و تقویت يك جريان غربگرای ناسیونالیست که خود را رهبر نهضت استقلال طلبانه موجود وانمود سازد و به سان دوران مشروطه حوادث را به بیراهه کشد، ذینفع بودند.


منبع:کتاب «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» اثر حسین فردوست

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-19 13:48:32 مراسم عروسی اعیان‌ در زمان قاجار

اکثر ازدواج ها در دوران قاجاریه به خصوص در خاندان های اشرافی به دلیل قابل اعتماد بودن اشخاص و به منظور استحکام بخشیدن به علایق فامیلی و حفظ اصالت خانوادگی در محدوده خویشاوندان صورت می گرفت . دختران و پسران تقریبا هیچ گونه اختیاری در برگزیدن همسر آینده ی خود نداشتند .

در خانواده های ثروتمند عروسی با جلال و شکوه بسیار برگزار می شد و اغلب هفت تا هشت روز طول می کشید. در تمام این مدت هم در خانه داماد و هم در منزل پدر و مادر عروس میهمانی ها و سور و سرورها برپا می گردید. در خانه های ثروتمندان و اعیان معمولاً عروس را با داماد شب هفتم یا هشتم بعد از عقد دست به دست می دادند... تا مدتی که این جشن و سرور برپا بود، مرد حق نداشت به سراغ زن خود برود و حتی نمی توانست او را ببیند.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-19 08:53:46 تصویری از جشن کشف حجاب در شهربانی کرمان

در عکس بالا تصویری از جشن کشف حجاب در شهربانی کرمان نشان داده شده است.

به دنبال تصویب قانونی در ۱۷ دی ۱۳۱۴ش در ایران، زنان و دختران ایرانی از استفاده از چادر، روبنده و روسری منع شدند و مساله کشف حجاب به موضوع اجتماعی و سیاسی مهمی بدل شد.

قانون کشف حجاب اوج سیاست‌های رضاخان در زمینه تغییر لباس بود که از سال ۱۳۰۷ آغاز شده بود. این سیاست‌ها واکنش‌هایی از جمله قیام مسجد گوهرشاد را در پی داشت. با درخواست علما، این قانون در سال ۱۳۲۳ در دوره حکومت محمدرضا پهلوی لغو شد.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-18 18:59:44 محرم اسرار شاه چطور جان داد؟

در این تصویر مراسم تشييع جنازه اميراسدالله علم وزير دربار با حضور اعضای خانواده‌اش و عده‌ای از مقامات لشكری و كشوری در مشهد مشاهده می‌شود.

روند بيماری سرطان خون علم كه نهايتاً منجر به مرگش شد، از اواخر دهه۴۰ و اوايل دهه۱۳۵۰ آغاز شده بود.

اسدالله علم در اواخر دی ۵۶ در بيمارستان‌های پاريس بستری شد. سپس به آمريكا اعزام و در بيمارستان نيويورك بستری شد.

در آن زمان پيش‌بينی پزشكان آمريكايی كه معتقد بودند علم زنده نمي‌ماند، صحيح از آب درآمد و سرانجام ظهر روز جمعه ۲۵ فروردين ۵۷ در نيويورك درگذشت‌.

روز بعد جسدش به تهران انتقال يافت و روز يكشنبه ۲۷ فروردين ۵۷ در اقامتگاه خانوادگی خاندان علم در مشهد به خاك سپرده شد. 

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-18 13:04:35 شاهی با رویای تسلط بر افغانستان

لشکرکشی برای فتح هرات و تسلط بر افغانستان یکی از مهم ترین وقایع دوران سلطنت سومین پادشاه قاجار است که پیامدهای ناگواری برای ایران و ایرانیان به بار آورد و رسوایی شکست در این جنگ و گردن نهادن به شرایط خفت بار انگلیسیها که راه مداخلات بعدی آنان را در ایران هموار ساخت میراثی بود که محمد شاه و صدراعظمش برای جانشینان خود بر جای گذاشتند.

شکست در جنگ و تحریکات انگلیسیها و بروز طاعون و وبا در ایران و عدم کفایت حاج میرزا آقاسی در مقابله با این مشکلات، هرج و مرج و آشفتگی شدیدی در ایران بوجود آورد.

خود محمد شاه هم علیل و مریض بود در سال ١٢٢٦ هجری شمسی پس از چهارده سال و سه ماه سلطنت در سن ٤٣ سالگی در گذشت.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید