کافه تاریخ

2021-07-28 08:38:21 دانشکده حقوق دانشگاه تهران به روایت ۷۰ سال پیش

امروز نظام آموزشی کشور در سطح آموزش عالی بسیار گسترده است. به طوری که ورود به دانشگاه ها کار دشواری نیست. اما چند دهه پیش عبور از سد کنکور اقدامی خطیر بود.

«حسین شهید زاده» شاهد عینی آن زمان در کتاب «راه بی بازگشت» می‌نویسد: در کنکور سراسری دانشگاه تهران در سال ۱۳۲۲ تنها هشتاد هزار نفر شرکت کرده بودند که از این عده شماری داوطلبان ورود به دانشکده حقوق و علوم سیاسی بودند و تنها صد نفر نخستین، راه به دانشکده داشتند.

برای این صد نفر هم دانشکده در سال اول جای کافی در اختیار نداشت، به طوری که دانشجویان در پاره ای ساعت های درس کنار اتاق می ایستادند و به درس استاد گوش می دادند.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-27 18:38:19 ژنرال‌های پهلوی و اشغالگران ایران پشت میز مذاکره

امرای ارتش در حال مذاكره با «ريدر ويليام بولارد» وزيرمختار انگلستان و چند تن از فرماندهان قشون متفقين در پی اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-27 13:45:45 زنان روستائی مقابل کشف حجاب چه کردند؟

زنان روستایی نمی‌توانستند مقابل فرمان کشف حجاب، همانند زنان شهری مبارزه منفی در پیش گیرند و خانه‌نشینی اختیار کنند چرا که ناگزیر از کار در مزارع و مراتع بودند و در حقیقت علاوه بر کارهای منزل نیمی از این امورات را در خارج از خانه بردوش داشتند. اقتصاد هر خانواده با مشارکت زنان قابل اداره بود.

به گفته یکی از مامورین امنیه زن‌های روستایی و عشایری برای آنکه از اجرای دستور طرفه روند و در چنگال مامورین نیفتند صبحها خیلی زود از خانه خارج شده و از بیراهه به محل خود می رفتند و عصرها هنگامی باز می گشتند که هوا کاملا تاریک شده بود و یا رو به تاریکی می رفت. در بعضی مواقع نیز با دادن مبلغی پول به رئیس پاسگاه آزادی عمل می یافتند . البته در همه جا پرداخت پول چاره ساز نبود.

منبع: کتاب «کشف حجاب: زمینه ها، پیامدها و واکنش ها» اثر «مهدی صلاح»

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-27 11:01:41 توهمات همایونی درباره نفت!

قیمت نفت در دهه ۱۳۵۰ تحت تأثیر سیاست‌های اوپک و کشورهای تولیدکننده نفت با فراز و نشیب‌های فراوانی مواجه شد.

در این بین سیاست‌هائی اتخاذ شد که کاملاً به ضرر شاه تمام شد. این در حالی بود شاه پیش از آن و بدون اتخاذ تدابیر مناسب بر این باور بود که افزایش قیمت نفت موضوعی مادام‌العمر است.

ادامه گزارش در:

https://www.cafetarikh.com/news/48435

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-26 14:03:27 روایتی از بی لیاقتی جانشینان امیرکبیر

اقدامات اصلاحی امیرکبیر می توانست در روند نوسازی ایران در ابعاد مختلف تاثیر گذار باشد ولی این اقدامات به خاطر توطئه‌ای داخلی و خارجی با قتل امیر کبیر ناتمام ماند.

«جان فوران» در کتاب «مقاومت شکننده» مـی‌نویسد: دو دهـه پس از امیر کبیر تقریبا همه طرح‌های او بر هم‌ زده‌ شد. ارتش‌ از هم گیسخت، کارخانه‌ها تعطیل شدند و کسری بودجه‌ مجددا‌ پدیدار گردید. قحطی سال ۴۹-۱۲۴۸ ش بر بی‌لیاقتی شاه و سرکوب محافظه‌کارانه دولت سرپوش نـهاد.

ایران‌ در این مقطع هر چه بـیشر بـه واردات کالاهای غـربی وابسته‌ شده‌ بود و صادرات کشاورزی آن نیز تابع نوسانات بازار جهانی شد که غیر قابل اعتماد بود‌ و جـامعه‌ هر‌ چه بیشتر به سمت طبقاتی شدن پیش‌ می‌رفت‌ و فواصل درآمدهای طبقاتی رو به افزایش بود. به چند کشور معدود غربی وابستگی خطرناکی وجود‌ داشت‌ و دولت نیز قـدم‌های ‌ ‌مـؤثری در جهت تقویت اقتصاد ایران در مقابل اقتصاد غرب برنمی‌داشت.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-26 10:33:17 روابط پنهانی و گسترده شاه با اسرائیل

گرچه محمدرضا شاه پهلوی ادعا می‌کرد با اسرائیل روابط رسمی ندارد، اما روابط با این کشور به صورت پنهانی و در حد گسترده بود. این روابط در سطوح مختلف به خصوص سطح نظامی قرار داشت و شامل خریدهای نظامی و تعلیم نیروهای نظامی ایران از سوی اسرائیل می‌شد. چنانچه بسیاری از تجهیزات که همگی ساخت اسرائیل بودند، به نام کشورهای دیگر به ایران وارد می‌شدند.

در خاطرات «حسن طوفانیان» آمده است: هم من آنجا نماینده داشتم هم ساواک داشت هم وابسته نظامی آنها در ایران داشتند. من از آنجا وسائل دفاعی می‌خریدم. من از آنها توپ ۱۰۶ ضدتانک خریدم هم به پاکستان دادم، هم به اردن. ما باهم معامله می‌کردیم. اوزی که دست هر کسی بود در هر کشوری بود واضح است هر کسی که نگاه می‌کرد اوزی اوزی ساخت اسرائیل است دیگر.

ما از آنها انواع مورتارها را خریدیم، تامپل‌ها واضح است تامپل‌ها مال اسرائیل است.تامپل‌ها مال فنلاند است، صاحب تامپل‌ها در فنلاند است، ولی در اسرائیل ساخته می‌شود. کمپانی ۱۲۰ تامپل‌ها و گلوله‌اش اسرائیلی است.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-25 15:11:02 روایتی از سلوک آقامحمدخان در کرمان! نتیجه شکسته شدن مقاومت

لشکرکشی‌های آقامحمدخان موسس سلسله قاجار موضوع بررسی و روایت‌های متعددی در تاریخ معاصر ایران است.

«عبدالرفیع حقیقت» مورخ درباره تسخیر کرمان در ربیع الاول ۱۲۰۹ هجری قمری و وقایع پس از آن می‌نویسد: قساوت آقامحمدخان قاجار خصوصا در حق مردم کرمان در تاریخ بسیار نادر است.

محاصره تا جایی پیش رفت که بیش از نیمی از ساکنان شهر از قحطی جان سپردند. اگرچه مردم مقاومت می کردند اما خیانت یکی از فرماندهان باعث شکسته شدن مقاومت شد.

در زمانی که نیروهای خان قاجار به ناچار در تدارک عقب‌نشینی بازگشت بودند، یکی از سرداران به نام نجفقلی خان توافق کرد تا دسته‌ای از قشون قاجاری را از طریق یکی از سنگرهای تحت حفاظتش وارد شهر کند و این دسته با باز کردن دروازه‌ای که ساختمانی ناقص داشت شرایط ورود تمام سپاهیان به شهر را هموار ساختند.

ادامه در:

https://www.cafetarikh.com/news/48434

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-25 13:13:04 بلایی که نوطلبی به سر میدان توپخانه آورد

برخی تحلیلگران جامعه ایرانی را جامعه ای می دانند که تصمیمات در آن عمری کوتاه مدت دارند. این مسئله سبب می‌شود بناها، نمادها، ابزارها و هر آنچه که ساخته می‌شود، عمری کوتاه داشته باشد.

«حسین شهید زاده» در کتاب «راه بی بازگشت» می‌نویسد: هنوز صد سال از ساختن میدان توپخانه تهران نگذشته، بیش از چهار بار نامش و بیش از سه بار شکل و شمایلش دچار دگرگونی شده است و چه بسا اگر کار به همین منوال بگذرد، صد سال دگر هیچ کس نداند میدان توپخانه اصلا در کجا بوده و چه حوادثی در آن رخ داده است.

این خصوصیت نوطلبی که ویرانگری هم به دنبال آن میآید، از ویژگی‌های مردم ایران است؛ ما اصولا مردمی کم حوصله و کم طاقت و کم پشتکار هستیم و از همه چیز زود خسته می‌شویم. در هر عرصه ای که قدم می‌گذاریم، می‌خواهیم زود به مقصد برسیم، یک شبه ره صدساله را بپیماییم و به قول ادیبان هر چه زودتر شاهد مقصود را در آغوش بگیریم.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-25 08:00:00 جزئیاتی درباره ساخت اولین بیمارستان مدرن ایران به دستور امیرکبیر

در سال ۱۸۵۰م [۱۲۲۹ش)، تحت فرامین ساخت و ساز امیرکبیر، یک بیمارستان دولتی (مریض خانه دولتی) که اولین بیمارستان مدرن ساخته شده در ایران بود، آغاز به کار کرد.
بیمارستان جدید که در خارج از تهران جای داشت، در ژانویه ۱۸۵۲م [۱۲۳۱ش) گشایش یافت. این مریض خانه یک داروخانه داشت و می‌توانست ۴۰۰ بیمار را در خود جای دهد. اولین مدیر آن میرزا محمد ولی حکیم باشی بود و دکتر کازولانی پزشک (ارشد ارتش) مسئولیت درمان‌های طبی را به عهده داشت.

طبق گزارش روزنامه دولتی، هر روز پزشکان با سه دانشجو تا نیمروز مشغول کار درمان بودند و بیماران نیز از خدمات ارائه شده راضی بودند و با وضعیت سلامت خوب، بیمارستان را ترک می‌کردند. از ژانویه ۱۸۵۲م دی ۱۲۳۱ش تا ژانویه ۱۸۵۳م دی ۱۲۳۱ش)، ۲۲۳۸ بیمار با بیماری‌های دشوار در این بیمارستان تحت درمان قرار گرفتند.

منبع: ویلم فلور، بیمارستان‌های ایران در زمان صفویّه و قاجار

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-24 14:56:02 رد پای یک زن در مبارزات مطبوعاتی دوره قاجاریه

روزنامه‌نگاری در دوران قاجاریه با مشکلات بسیاری همراه بود و با روزنامه‌نگاران به عناوین مختلف برخوردهای سخت صورت می‌گرفت.

«اصفح المتکلمین» اولین روزنامه گیلان را در ۱۲۸۶ خورشیدی به نام «خیرالکلام» به چاپ ‌رساند. اما روزگاری پیش آمد که برخورد با مطبوعات آن زمان شروع شد و بر همین اساس افصح و یارانش چهل و پنج روز تمام بدون گناه در زندان با شکنجه‌های گوناگون دست به گریبان بودند. افصح را ممنوع الملاقات کرده روزانه به چوب و فلک می‌بستند.

«فریدون نوزاد» (۱۳۹۵-۱۳۰۱) نویسنده و محقق درباره این واقعه اینگونه می‌نویسد: به همسرش اجازه دیدار شوی نمی دادند ولی این زن نستوه فرصت را با آه و ناله و نذر و نیاز نگذرانید و به مبارزه علیه حاکم برخاست و به تهران رفت، شکواییه ها نوشت، به مجلس، به آزادی‌خواهان و به جراید روی آورد و از همه خواست در نبرد علیه بیداد و اجحاف او را یاری دهند.

ادامه در:

https://www.cafetarikh.com/news/48433

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید