کافه تاریخ

2021-07-24 10:45:13 نتیجه وام ایران از آمریکا

در اواخر دوره قاجار و مقارن با روی کار آمدن رضاخان به دلیل برخی از اشتباهات و اسراف‌کاری‌های رضاخان، کشور با کمبود بودجه روبرو شد. در این شرایط دولت به اخذ وام از کشورهای خارجی روی آورد؛ اما به دلایلی نتوانست موفق نشد.

با توجه به اوضاع اقتصادی ناامید کننده ایران و سرباز زدن بریتانیا از اعطای کمک، دولت برای نجات خود نیاز مبرمی به حمایت اقتصادی آمریکا داشت. از آنجا که بریتانیا مصمم بود از هر گونه کمک به ایران ممانعت کند، یکی از وام‌های آمریکا به ایران را بلوکه کرد و به بانک شاهنشاهی ایران دستور داد اعتبار دولت قوام السلطنه را تمدید نکند.

اسراف کاری‌های بی‌فایده و گسترده رضاخان وزیر جنگ، دولت را به شدت با کسری بودجه مواجه ساخت و از سویی فقدان بودجه کافی نیز بر مشکلات مالی دولت افزود. در نهایت قوام السلطنه مجبور به استعفا شد و کابینه او در ۲۰ ژانویه ۱۹۲۲ سقوط کرد.

منبع: محمدقلی مجد، از قاجار به پهلوی ۱۳۰۹-۱۲۹۸ بر اساس اسناد وزارت خارجه آمریکا

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-24 08:48:44 آمار نامشخص زندانیان سیاسی در دوره پهلوی


«جمشید آموزگار» در مقابل خواسته‌های مردم در رهایی رهبران مذهبی و سیاسی از زندان‌های رژیم و رفع تبعید از رهبر انقلاب امام خمینی، آشکارا بر خلاف وعده‌هایش مقاومت می‌کرد. وی حتی در اوج شکل گیری نهضت اسلامی مردم، در مواضع خود در حفظ تعهدات خود به رژیم شاه تأکید داشت و عاجز از درک شرایط بود.

در تیر ماه ۱۳۵۷، علناً در مقابل آمار و ارقام زندانیان و تبعیدیان که توسط محافل و منابع درون نظام و یا جناح‌های مخالف درون دولت و حزب رستاخیز اعلام شده بود، رویه انکار در پیش گرفت و با زبان تحقیر به پاسخ پرداخت، به طوری که موج عظیمی از مخالفت مردم به رهبری علماء را برانگیخت.


منبع: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، جمشید آموزگار به روایت اسناد ساواک

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-23 15:44:16 شیخ محمد خیابانی؛مبارزی آزادی‌خواه و وطن‌دوست

شیخ محمد خیابانی از جمله مبارزینی است که در سالهای پایانی حکومت قاجار در نقاط مختلف کشور به مقابله با استعمار و استبداد پرداخت.

مهمترین بخش این مبارزات، قیام وی در برابر پیمان ١٩١٩ وثوق‌‌الدوله بود.شیخ محمد خیابانی در آستانه انتخابات دوره چهارم مجلس، مردم را از رأی دادن به سیاسیون وابسته به انگلیس یا روسیه برحذر داشت. او برای واداشتن وثوق‌الدوله به لغو معاهده، در بهار ١٢٩٩ ش. به مبارزه مسلحانه روی آورد و در روزهای میانی فروردین همان سال در برنامه‌ای از پیش طراحی شده، تمامی ادارات و مراکز دولتی تبریز را تصرف کرد.

مشیرالدوله ریاست دولت وقت برای پایان دادن به قیام خیابانی، مخبرالسلطنه حاکم تبریز را مأمور فرو نشاندن این قیام کرد. مخبرالسلطنه پس از چند دوره مذاکره بی‌حاصل با شیخ محمد خیابانی، سرانجام به کمک قوای قزاق عملیات نظامی بزرگی را علیه نیروهای وفادار به خیابانی به راه انداخت. در جریان این نبرد نیروهای شیخ سرکوب شده و شیخ محمدخیابانی نیز در ٢٢ شهریور ١٢٩٩ به شهادت رسید.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-23 11:28:33 دربار پهلوی و دغدغه ترخیص لوازم آرایشی

در این سند نامه «عباس گیلانشاه» رئیس دفتر «غلامرضا پهلوی» برای ترخیص لوازم آرایشی «منیژه پهلوی» مشاهده می شود.

در میان انبوه مسائل و مشکلات طبقات اجتماعی، درباریون فارغ از همه این مسائل دغدغه ترخیص لوازم آرایشی گرانبها و وارداتی خاندان سلطنتی را داشتند؛ لوازمی که ازجیب مردم هزینه می‌شد.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-22 14:32:48 علاقه مردم به زیورآلات در دوره قاجار

زنان قاجاری علاقه زیادی به استفاده از زینت‌آلات داشته و از آن بسیار استفاده می‌کردند.

«سراوستن هنری لایارد» در سفرنامه خود می‌نویسد: خانم‌ها تمایل شدیدی به استعمال زینت آلات زنانه از قبل النگو، دستبند، بازو بند و گردن بند طلا و نقره دارند و همیشه مقداری از این زینت آلات را دور گردن و دست و بازوی خود آویزان می‌کنند. غیر از این تزئینات قاب‌های نقره کوچکی را که در آنها آیاتی از قرآن بر روی پوست نوشته شده بعنوان تبرك به لباس‌های خود نصب می‌کنند.

مردها نیز از اینگونه طلسم‌ها و تعويذها را به خود آویزان می‌نمایند. محمد تقی خان و دیگر خوانین متن کامل قرآن را با حروف ریز در میان قاب‌های چرمی نقره نشان جاسازی نموده و به گردن می‌آويختند و بعضی هم آیاتی از قرآن را در قطعه‌های بسیار کوچک دستنویس کرده و بعنوان شیئی عزیز و مقدس با خود همراه داشتند.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-22 10:51:43 قیام سی تیر و ۳۰۰کفن پوش کرمانشاهی

٢٧ تیر مصدق مستعفی و قوام به جای او تعیین گردید. به دیدن نخست وزیر جدید رفتم. سرنوشت ما این بود که همیشه نخست وزیر را در رختخواب و به اصطلاح مصدق «زیر پتو» ملاقات کنیم.

قوام در تشکیل کابینه تعلل می کرد. در نتیجه دستجات موافق و مخالف در خیابان‌های تهران به راه افتادند. خبر رسید که سیصد نفر کفن پوش برای تظاهرات از کرمانشاهان به قصد تهران حرکت کرده‌اند. در ملاقات با قوام هیچ مذاکراتی صورت نگرفت چون مرا در اطاق خواب در حالی که مشغول شنیدن نواری از نطق بود که می‌بایست از رادیو پخش شود ملاقت کرد و بعد به خواب رفت.

مصمم به جلوگیری از ورود کفن‌پوشان به شهر گردیدم. در کانروانسرای سنگی از پیشروی آنها به طرف تهران جلوگیری شد. معهذا وقایع خونینی در ٣٠ تیر رخ داد که مخالفین دولت قوام با گرداندن نعش مقتولین در شهر حداکثر استفاده برای تبلیغات به نفع مصدق از آن نمودند.

منبع: احمد وثوق، داستان زندگی: خاطراتی از پنجاه سال تاریخ معاصر ١٢٩٠-١٣٤٠


@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-22 08:42:13 روایتی از تزلزل‌های شاه در انتخاب نخست وزیر

روایت استعفای مصدق و روی کار آمدن قوام که به قیام ٣٠ تیر ختم شد، نقش شاه و توان تصمیم گیری شاه را نشان دهد. شاهی مردد که از قوام می ترسد، اما نمی تواند کسی دیگر را بر روی کار بیاورد.

«انور خامنه ای» در کتاب «خاطرات سیاسی» می‌نویسد: انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها روی نخست وزیری قوام پافشاری می‌کردند. شاه مایل به این کار نبود. صبح زود به علی منصور پیشنهاد نخست وزیری می کند ولی او امتناع می‌نماید. سپس علاء وزیر دربار را نزد آیت الله کاشانی می فرستد تا نظر او را درباره زمامداری شخص دیگری از جبهه ملی جلب کند ولی او نیز جواب رد می دهد.

رئیس مجلس و نمایندگان را به جلسه سری برای اخذ رای تمایل فرا می خواند ولی سی و سه نفر نمایندگان نهضت ملی که می دانستند اکثریت به قوام رای خواهد داد از حضور در جلسه خودداری می‌کنند. با وجود این چهل نفر به قوام رای می‌دهند و شامگاه فرمان نخست وزیری قوام صادر می‌شود.

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-21 18:21:32 آیت الله کاشانی قیام ۳۰ تیر سال ۱۳۳۱ را چگونه رقم زد؟

قیام ۳۰ تیر یکی از روزهای به‌یادماندنی و افتخارآفرین تاریخ سیاسی ایران است. روزی که خرد جمعی و اراده‌ی ملی بر استبداد و خودرأیی پیروز شد و مشارکت خودجوش و خودانگیخته‌ی مردم در سرنوشت خود، توطئه‌های داخلی و خارجی ضد منافع ملی را خنثی کرد. مردم ایران با فداکاری، شهامت و صداقت ثابت کردند که مردمی آگاه و ظلم‌ستیز هستند

تظاهرات مردم از ۲۸تیرماه آغاز شد و هر روز با شدت بیشتری گسترش یافت. قوام بلافاصله بیانیه‌ی شدیداللحنی منتشر کرد که به بیانیه‌ی «کشتی‌بان را سیاستی دگر آمد» مشهور شد. فرازهای از اعلامیه‌ی مذبور بدین شرح بود:

متن کامل این مقاله را از طریق آدرس ذیل مطالعه نمایید:

https://www.cafetarikh.com/news/31064

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-21 13:18:32 تعطیلی خوش یمن عید قربان تا غدیر

پیش از مشروطه تمام تعطیلى هاى عید و عزا(به استثناى تعطیلات نوروز) با حساب قمرى تعیین مى شد و بیشتر جنبه مذهبى داشت. مهمترین رویداد مذهبى عید قربان بود که هنوز هم به اهمیت خود باقى است.

تنها در آن ایام عید قربان یک هفته تعطیل مى شد. از عید قربان تا عید غدیر که به سلسله جلیله سادات تعلق دارد و در طول این یک هفته مردم مشغول گردش و مهمانى مى شدند. بازار تک و توک باز مى ماند. اداراتى هم که وجود نداشت، فقط پستخانه و تلگرافخانه مرتب کار مى کرد. مکتب خانه ها هم غالباً یک هفته تعطیل مى کردند؛ چون معتقد بودند که تحصیل میان دو تعطیلى میمنت ندارد.

قابل دسترس در :

https://www.cafetarikh.com/news/22425

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید

2021-07-21 12:58:10 ترکیب اعضای نقاره خانه های قجری

در دوره قاجار، نقاره اغلب در مواردی خاص نواخته می شد، از جمله در هر بامداد و شامگاه، در روزهای عید که سلام رسمی برپا می شد، به هنگام جلوس سلطان بر تخت، در روز عید قربان و شبهای رمضان، در تعزیه تکیه دولت و در روزهای اسب دوانی که شاه نیز به سوارکاری می پرداخت.

در دوره قاجار، نقاره خانه ها همچنان در ارگ سلطنتی، فعال بودند. به تعبیر اوژه اوبن جهانگرد، در نقاره خانه پایتخت یکصد ساز زن عضویت دارند و آنها با سر و صدای ناموزون و وحشتناک هر صبح و شام، به طلوع و غروب آفتاب درود می فرستند.(مردم را آگاه می سازند) افراد نقاره خانه به چهار جوخه تقسیم می شوند و هر جوخه به ترتیب شیپور، نی لبک و طبل های بزرگ می زنند. جمع آنان، دسته موزیک دربار را تشکیل می دهند و در رفتن شاه به جایی، جزو ملتزمین به رکاب به شمار می روند.

قابل دسترس در:

https://www.cafetarikh.com/news/36483

@cafetarikhcom باز کردن / نظر دهید