اكونوميست فارسی

2022-12-11 16:42:08 اثر آلودگی بر خودکشی

تجارت فردا

@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-12-09 08:46:33 فرار اعراب از سایه آمریکا به آغوش شرق

اکونومیست:

چالش کشورهای خلیج فارس این است که چگونه در دیدگاه خود نسبت به چین تعادل برقرار کنند. چین یک بازار بزرگ صادراتی و منبع اصلی سرمایه گذاری در کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس است. همچنین چین به عنوان یک محافظ استراتژیک در برابر آمریکای دمدمی مزاج عمل می کند.

به گزارش اکونومیست، حال و هوای شبه جزیره عربستان آشفته بود. پس از یک افزایش ناگهانی، قیمت نفت در میان رکود کشورهای ثروتمند کاهش یافت. درگیری‌هایی که در منطقه خلیج فارس آغاز شد، عربستان سعودی را نگران حملات به میادین نفتی خود و مشتاق خرید موشک‌های بالستیک برای بازدارندگی رقبای خود کرد. یک شاهزاده جوان و قدرتمند سعودی که با مخالفت آمریکا مواجه شد، به جای آن به چین روی آورد و چین قراردادی محرمانه را امضا کرد تا تسلیحات مورد نظر این کشور پادشاهی را تامین کند.
 
اگر این داستان حس دژاوو را بر انگیزد جای تعجب نیست. زیرا چهار دهه پیش اتفاق مشابهی افتاده بود و منجر به برقراری روابط چین و عربستان در سال 1990 شد. بسیاری از آن اتفاق امروز بازتاب پیدا کرده است، زیرا شی جین پینگ در 7 دسامبر برای سفر به عربستان سعودی (دومین سفر خود به این پادشاهی)، وارد این کشور شد.
 
البته همه چیز مشابه نیست. برخلاف دهه 1980، عربستان سعودی و همسایگانش در خلیج فارس در حال حاضر روابط تجاری قوی با چین دارند. سعودی‌ها همچنان با چین به‌عنوان رقیبی برای آمریکا رفتار می‌کنند، آمریکایی که از نظر آنها در دهه گذشته به شریکی غیرقابل اعتماد تبدیل شده است.

 واردات چین از منطقه خلیج فارس تقریبا به طور کامل شامل پتروشیمی است. کشورهای حاشیه خلیج فارس مایلند اقتصاد خود را از نفت دور کنند و چین را به عنوان یک شریک کلیدی در این تلاش ببینند. سال گذشته چین پول را به صنعت هتل‌داری در عمان و خودروسازی در عربستان سعودی تزریق کرد. با این حال، سرمایه گذاری غیرنفتی همچنان کند پیش می‌رود.
 
هیچ کدام از اینها باعث عصبانیت بیش از حد آمریکا نمی شوند. این روابط رو به رشد کشورهای حاشیه خلیج فارس با چین در بخش های استراتژیک است که واشنگتن را نگران می کند: مخابرات، امنیت و به طور فزاینده ای دفاع. اعضای شورای همکاری خلیج فارس جزو مشتریان مشتاق هوآوی، ابرشرکت مخابراتی که تحت تحریم های آمریکا قرار دارد، محسوب می‌شوند 

چین همچنین پهپادهای مسلحی را به امارات متحده عربی فروخته است که از آنها در میدان های جنگ در سراسر منطقه استفاده می‌شود.

تیم بایدن روابط پیچیده ای با عربستان سعودی داشته است و چین را رقیب اصلی خود می داند. استقبال بی‌نظیر از آقای شی (بر خلاف استقبال سرد از بایدن) به مذاق واشنگتن خوشایند نخواهد بود.

شورای همکاری کشورهای خلیج فارس از اینکه آمریکا به اندازه کافی برای محافظت از آنها در برابر ایران که چین سال گذشته یک «مشارکت راهبردی» 25 ساله با آن امضا کرد کاری، انجام نداده است گله می کنند. بیشتر نفت صادر شده از بنادر ایران، برخلاف تحریم های آمریکا، به پالایشگاه های چین راه پیدا می کند. با این حال، او تمایلی به استفاده از آن برای اعمال فشار بر ایران ندارد.

حاکمان کشورهای حاشیه خلیج فارس که به دلیل افزایش قیمت نفت تقویت شده اند، احساس قاطعیت می کنند: آنها فکر می کنند این لحظه آنهاست که از زیر سایه آمریکا خارج شوند. آقای بایدن باید نقش بزرگتر چین در منطقه را بپذیرد. اما هر دو طرف باید بدانند که اکنون مانند دهه 1980، چین نمی تواند به طور کامل جایگزین آمریکا در خلیج فارس شود.


@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-12-01 10:09:06 راه بادیه

قطر چگونه مسیر توسعه را طی کرد؟

قطر که تا 40 سال پیش همچنان پیشه اغلب مردمان آن صید مروارید و خاستگاهشان بادیه‌نشینی بود، اینک با جمعیتی کمتر از سه میلیون نفر، با مساحتی معادل 7هزارم ایران و البته با تولید ناخالص داخلی ۱۶۰ میلیارددلاری و درآمد سرانه‌ای بالغ بر ۶۰ هزار دلار، نه‌تنها ثروتمندترین کشور عرب که جزو چهار کشور اول ثروتمند جهان است.

قطر اینک، با تولید روزانه 1 /3 میلیون بشکه نفت، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفتِ جهان است و در بازار جهانی، گاز این کشور از نفت هم اهمیت بیشتری دارد. قطری‌ها بعد از روسیه و ایران سومین ذخایر گازی جهان را در اختیار دارند. بزرگ‌ترین میدان گازی جهان در خلیج‌فارس، بین ایران و قطر مشترک است (پارس جنوبی در ایران و گنبد شمالی در قطر) و اهمیت استراتژیک قطر در بازار گاز با توجه به تحریم روسیه از سوی کشورهای غربی بیشتر هم شده است. به ویژه آنکه سرمایه‌گذاری قطر در زیرساخت‌های تولید و توزیع گاز مایع طبیعی (ال‌ان‌جی) در سال‌های گذشته حالا این کشور را برای اروپایی‌ها به یک صادرکننده مهم تبدیل کرده است.

از سویی، با توجه به موقعیت جغرافیایی قطر در حاشیه جنوبی خلیج‌فارس، چون صادرات گاز از طریق خط لوله دشوار است، قطری‌ها، زیرساخت‌های ال‌ان‌جی خود را توسعه داده‌اند و این اقدام نیز بر جهش تجاری آنها افزوده است. این سرزمین امیرنشین که در سال 2019 حدود ۱۰۷ میلیارد مترمکعب گاز مایع صادر کرد، حالا به جدیدترین مشتریان گاز مایع طبیعی خود به ویژه به بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا یعنی آلمان فکر می‌کند که تا پیش از حمله نظامی روسیه به اوکراین در مجموع بیش از ۵۵ درصد گاز مورد نیاز خود را از روسیه وارد می‌کرد و اینک دربه‌در دنبال منابع جدید است و در کنار آمریکا و استرالیا، قطر می‌تواند بهترین گزینه برای تامین گاز طبیعی مایع و البته تامین دیگر نیازهای آلمان یا بقیه کشورهای صنعتی جهان باشد.

قطر در میان تمامی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، بالاترین درجه خودکفایی را در مواد غذایی دارد، در شاخص امنیت غذایی جهان (GFSI) که هر سال توسط واحد اطلاعات اکونومیست منتشر می‌شود، در میان ۱۱۳ کشور در رده ۲۴ قرار گرفته است و با انجام اصلاحات اقتصادی قصد دارد دوباره سرمایه‌گذاری خارجی خود را به مدد سیاست‌های حمایتی سال 2019‌، افزایش دهد. همه‌پرسی عمومی در آوریل سال 2003 با 6 /96 درصد رای موافق به تصویب رساند و این در حالی بود که این قانون تصریح می‌کند حاکمان قطر باید از خانواده آل‌ثانی باشند، موقعیتِ امیر نباید مورد مناقشه قرار گیرد، اما به‌طور رسمی باید حقوق بنیادین، اساسی و اجتماعی همه شهروندان بدان‌ها اعطا و حفظ شود، حتی اگر آن شهروند از اتباع خارجی باشد؛ چرا که توسعه اقتصادی گسترده قطر در پی رونق هیدروکربنی در عین پایبندی به تجارت باز، تعامل جهانی و الگوگیری از کشورهای موفق، مستلزم حضور متخصصان خارجی است و قطر برای آنکه دوحه به قطب اقتصادی و مالی جهان تبدیل شود، سال‌هاست از هر فرصتی استفاده کرده است.

این کشور حتی به پشتوانه قدرت مالی خود تاکنون در بسیاری از مناقشات منطقه‌ای حضور یافته و به عنوان یک واسط دیپلماتیک بی‌طرف، روابط قوی با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی برقرار کرده و تا حدودی نیز موفق بوده است. آن‌گونه که خاندان ثانی با سیاست ارث‌برده از حمد، در «QNV» تا سال 2030، قطر را کشوری عربی و کاملاً توسعه‌یافته، ثروتمند، متعهد به حقوق شهروندان، پایبند به مشارکت سیاسی، آزادی بیان، انتخابات آزاد، حامی حقوق انجمن‌ها و اجتماعات سیاسی، منحصر در تفکیک دین و سیاست، دارای انحصار در نخبه‌گرایی، نیروی انسانی توانمند و فناورمحور، می‌داند که سبز و پاک است و قلعه‌ای امن برای جهانیان خسته و درگیر با جنگ، بی‌آبی، فقر غذا، بیکاری، خشم و جنایت و بی‌عدالتی./تجارت فردا


@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-11-30 15:16:43 زنگ خطر سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران

آخرین گزارش انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایران از سال 1400 نشان داد که مبلغ قراردادهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران معادل 63 میلیون دلار بوده است. این رقم قابل قیاس با سرمایه‌گذاری خطرپذیر 332میلیارد دلاری آمریکا، 131 میلیاردی چین، 42 میلیاردی هند و 1.5میلیارد دلاری ترکیه نیست.

آنطور که در گزارش شرکت Startups‌.‌watch آمده، در سال 2021 مجموعاً 1.5میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خطرپذیر درترکیه انجام شده است. این رقم رشدی نزدیک به 10برابری در مقایسه با سال 2020 داشته است.

در بین کشورهای منطقه،
امارات که هم زمان با بالاگرفتن اعتراض‌ها به طرح صیانت در ایران، حضور استارتاپ‌ها و فعالین تکنولوژی ایرانی را در کشور خود تسهیل می‌کرد، در سال 2021 سرمایه‌گذاری 1.3میلیارد دلاری داشته است.
عربستان با 558میلیون دلار، بحرین 111میلیون دلار و حتی اردن با 78میلیون دلار، سرمایه‌گذاری خطرپذیر بیشتری در مقایسه با ایران طی سال 2021 داشته‌اند

البته معادل دلاری سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایران از کشور مراکش بالاتر بوده است./ دیجیاتو

@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-11-22 08:36:09 استفراغ مبارک!
 
دلم روزی چند بار می‌‌پرسد چرا در این زمانه که ساعت به ساعت دارد تحولات تازه‌ای رخ می‌دهد و باید زودبه‌زود نوشت و گفت، اینقدر دیر به دیر چیزی منتشر می‌کنی؟ عقلم می‌گوید دیگر از نوشتن و گفتن چه سود؟ می‌گوید همین نوشته که داری می‌نویسی هم از نوع دست‌و‌پا زدن بی‌ثمر روشنفکری است. خدایی راست می‌گوید.
 
می‌دانید! حکومت چند دهه به‌جای ساختن و کاشتن و سبز کردن و امید دادن و افق دادن و غنی‌سازی خاک ایران و جامعه ایران، آن را شخم زد و تخلیه کرد؛ و هر آدم و حیوان و کوه و معدن و دریاچه و گیاهِ ارزشمند و آرام‌کننده و امیدبخش و استحکام دهنده‌ای بود را قطع کرد و  بُرد و خورد و گزینش کرد و تحقیر کرد و تخریب کرد و فراری داد. اکنون که افق را ابر سیاه فراگرفته و بارش شروع شده و سیل راه افتاده است، چه می‌شود کرد با سیل؟ حکومت جلوی سیل ایستاده است و به آن شلیک می‌کند. بیچاره گمان می‌کند سیل را می‌شود با شلیک متوقف کرد. منِ روشنفکر هم پشت سر سیل ایستاده‌ام و فریاد می‌زدنم آآی سیل از این طرف برو، آآی سیل از آن طرف نرو. زهی خیال باطل!
 
 آآی حکومت آآی ما روشنفکران! همه‌مان عقبیم، همه‌مان هنوز خوابیم و همه‌مان مقصریم. حکومت روزگار درازی فریب داد و تبعیض کرد و قانون را لجن زد و مردم را ندید؛ ما هم پی‌در‌پی سکوت کردیم و منفعت طلبی کردیم و چشمان‌مان را بر آن همه تبعیض و تنگی و حماقت بستیم. و اکنون این نسل، که آینده ایران مال اوست و حق اوست، دارد همه ما را و همه آن‌چیزی که رنگ ما را دارد، استفراغ می‌کند. آن هم چه استفراغ عمیق و مبارکی.
 
محسن رنانی / بعد از شادی مردم برای باخت تیم ایران از انگلیس


@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-11-20 11:49:30 ترافیک پروازها در آسمان دوحه و دبی

پروازهای بین‌المللی با دور زدن آسمان ایران از آسمان عراق استفاده می‌کنند و ایران کمترین منافع افتصادی را از پرهزینه‌ترین رویداد ورزشی جهان دارد.

@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-11-16 12:00:38 مقایسه شاخص آزادی اقتصادی در ایران، عربستان، ترکیه و امارات

موسسه هریتیج، آزادی اقتصادی کشورها را با استفاده از میانگینِ 10 شاخص اصلی و حدود پنجاه زیرشاخص محاسبه می‌کند که شاخص‌های اصلی آزادی کسب‌و‌کار، آزادی نیروی کار، آزادی تجاری، آزادی مالیاتی، آزادی از مداخله دولت، آزادی پولی، آزادی سرمایه‌گذاری، آزادی مالی، حقوق مالکیت و آزادی از فساد است.

در بین 177 کشور مورد بررسی در جهان، ایران در رتبه 170 قرار دارد و بعد از کشورهای کره شمالی، ونزوئلا، کوبا، سودان، زیمبابوه، بوروندی و اریتره، بدترین وضعیت را در شاخص آزادی اقتصادی دارا می‌باشد.

شایان ذکر است که امارات‌متحده عربی بالاترین رتبه را در منطقه و در شاخص آزادی اقتصادی دارد و در توسعه آن تلاش‌های بسیاری نموده است.


@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-11-16 08:00:01 سهم گروه‌های درآمدی از کل جمعیت

تعداد افراد در ⁧ طبقه متوسط⁩ در دهه نود در ایران تقریبا نصف شده است. این یک فاجعه تمام‌عیار ملی است.

در کنار این، افزایش سه برابری جمعیت ⁧فقیر⁩ در این دهه کاملا توضیح‌دهنده میزان خشونت و گستردگی اعتراضات اخیر است و کارشناسان معتقدند به‌همین دلیل موتور ⁧ اعتراضات⁩ در سال‌های آتی روشن خواهد ماند.


@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-11-15 15:38:00 «جمع» می‌كنيم «حل» نمی‌كنيم

محمد مهاجری

درگذشت مهسا اميني يك هشدار بود. همان‌گونه كه «تب» يك هشدار است براي اينكه مطلع شويم دچار عفونت در بخشي از بدن شده‌ايم، داستان آن دختر، جامعه را متوجه اشتباهات بزرگي در حكمراني كرد كه يا از آن غافل بوديم، يا براي معالجه‌اش راهي پيدا نكرده بوديم. طبيب بيمار تب‌دار را به آزمايشگاه معرفي مي‌كند تا كانون عفونت را بيابد و سپس براي آن دارو تجويز كند.

اما اگر بخواهيم خوددرماني كنيم، با خوردن چند قرص تب‌بر، به زعم خودمان مشكل را حل مي‌كنيم. در اين روش، تب كه يك آلارم است به‌طور موقت پايان مي‌يابد اما بيماري‌هاي ناشي از آن تب از بين نمي‌رود. اكنون كه ناآرامي‌هاي بعد از واقعه مهسا اميني تقريبا پايان يافته، مديريت كلان جامعه چه راهي را برمي‌گزيند؟ با تب‌بر، تومار قضيه را مي‌پيچد يا به‌دنبال پيچيدن نسخه‌اي شفابخش است؟ در طول تاريخ انقلاب، بحران‌ها و مسائل بزرگ و پيچيده متعددي در جامعه بروز كرده‌اند كه با اقتدار جمع شدند، اما واقعا حل نشدند.

داستان‌هاي ۷۸، ۸۸، ۹۶ و ۹۸ و نظاير آن همگي جمع شدند اما به تاريخ نپيوستند و خاتمه نيافتند و كوره بحران همچنان روشن ماند و عفونت به حيات خود ادامه داد. اگر دنبال كشف دليل بروز بحران ۱۴۰۱ هستيم و اگر مي‌خواهيم آن را «حل» و نه «جمع» كنيم، چاره‌اي جز شناختن دقيق اتفاقات مشابه در گذشته نداريم. شايد به ‌نظر بيايد آنچه در يكي دو ماه گذشته با آن روبرو بوديم، ماهيتا با اتفاقات پيشين متفاوت است اما حتي با پذيرش اين موضوع (كه جاي بحث دارد) يك ويژگي مشترك در همه آنها برجسته است و آن نارضايتي نسبي از روند حكمراني در كشور است.

عادت كرده‌ايم وقتي بحران پيش مي‌آيد به فكر چاره بيفتيم. عادت نكرده‌ايم كه واقعه را قبل از وقوع علاج كنيم. گشت ارشاد و مساله حجاب، ۴۰ سال است به عنوان يك مقوله اجتماعي ـ سياسي ـ اعتقادي حل‌نشده باقي مانده اما ساختار سياسي دايما عنوان مي‌كند كه اكثريث مثلا ۸۰ درصد موافق حجاب (به همان شيوه‌اي كه مدنظر مسوولان است) هستند؛ اما كف جامعه واقعيت ديگري را نشان مي‌دهد.

حل‌نشدن اين موضوع، كار را در روزهاي اخير به جايي كشانده كه در شهرهاي بزرگ تعداد زناني كه بدون روسري در معابر حضور مي‌يابند، بسيار چشمگير است و نه‌تنها گشت ارشاد وجود ندارد كه برخورد (به صورت نهي از منكر لساني) هم صورت نمي‌گيرد و بعيد نيست آنچه را كه شاهديم، به‌تدريج به عرف تبديل شود و جامعه آن را بپذيرد، همانطور كه در مورد ماهواره پذيرفت. در اينجا هم در واقع مساله را حل نكرده‌ايم بلكه با همه تلاشي كه براي جمع‌كردنش داشتيم، توسط عرف در حال حل‌شدن است! در موارد ديگر ديگر معلوم نيست اوضاع به همين سادگي ختم به خير! شود.

مثلا «ردّ صلاحيت» گسترده در انتخابات رياست‌جمهوري، مجلس، خبرگان و شوراهاي شهر و روستا) يك معضل كهنه سياسي است كه هرگز حل نشده. بلكه هر بار كه قرار است انتخابات برگزار شود كشمكش و دعواي سياسي راه مي‌افتد و شوراي نگهبان و ساير مراجع نظارتي با كوتاه‌نيامدن قضيه را «جمع» مي‌كنند. در سال‌هاي ۹۶ و ۹۸ واكنش‌هاي جامعه به ردّ صلاحيت‌ها به حضور بسيار كمرنگ در انتخابات مجلس يازدهم و رياست‌جمهوري سيزدهم منجر شد.

در واقعه جامعه عكس‌العملي نشان داد كه اگر سيستم سياسي به آن توجه مي‌كرد آن را «تب» تلقي و براي معالجه عفونت اقدام مي‌كرد اما نه‌تنها چنين نشد، بلكه عده‌اي عملا اصل «تب» را انكار كردند و گفتند مشاركت ضعيف با دموكراسي هيچ تعارضي ندارد و در آمريكا و اروپا هم حضور پاي صندوق راي ضعيف است و آسمان هم به زمين نمي‌آيد. آنها فراموش كردند كه دارند به همان نظام ليبرال دموكراسي استناد مي‌كنند كه صبح تا شب به آن ناسزا مي‌گويند و آن را مغاير با عزت انسان مي‌دانند.

مثال ديگر، قصه پرغصه برجام است. اواخر دولت دوازدهم، مي‌رفت كه غائله ۱۹ ساله بر سر انرژي هسته‌اي به نتيجه‌اي قابل‌قبول برسد و از رهگذر آن اقتصاد كشور نفس بكشد. دولت سيزدهم اما با ندانم‌كاري و ضعف ديپلماسي كاري كرد كه متاسفانه بايد به تكرار سال‌هاي تحريم شديد فكر كنيم. تيم مذاكره به‌جاي آنكه حرف ديپلماتيك بزند، دنبال كليات ابوالبقاء رفت. منتظر انتخابات مجلسين آمريكا ماند و خنده‌دار آنكه چشم به‌راه زمستان سرد اروپا بود تا مردم آنجا يخ كنند كه برجام ما گرم شود. يعني باز هم دنبال «جمع» كردن موضوع بود.

بحران ۱۴۰۱ ريشه‌هايش طولاني است. مي‌تواند و بايد آن را كاويد و به‌ سمت حل مشكلات حركت كرد نه «جمع» كردن آن.


@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید

2022-11-05 20:09:08 سقوط آزادی اقتصادی در ایران به روایت استیو هانکه


@economistfarsi
کانال اکونومیست فارسی باز کردن / نظر دهید