در لزوم حرکت منسجم اجتماعی فرودستان برای مهار قدرت حاکمیت -بند | انگار

در لزوم حرکت منسجم اجتماعی فرودستان برای مهار قدرت حاکمیت
-بند‌هایی از کتاب راه باریک آزادی-

بخش اول:

• اگر حکومت و فرادستان بیش از حد توانمند شوند، سر از لِوِیاتان مستبد [= حاکمیت/حاکمان مستبد] درمی‌آوریم. اگر آنها عقب بمانند، به لویاتان غایب می‌رسیم. پس نیاز است حکومت و جامعه هر دو با هم بدوند و هیچ‌کدام دست بالا را نداشته باشد.

• اگر جامعه شُل بیاید و به حد کافی سریع ندود و خود را با قدرت رو به رشد حکومت همراه نکند، لویاتان مقید می‌تواند سریعاً به لویاتان مستبد تنزل یابد. به رقابت جامعه نیاز داریم تا لویاتان را تحت نظارت بگیرد و لویاتان هر اندازه قدرتمندتر و پرظرفیت‌تر شده باشد، جامعه هم باید قدرتمندتر و هوشیارتر شود.

• ...اعطای قدرت بیش از اندازه به حکومت فدرال خطرات فراوانی دارد. از جمله این‌که حکومت شاید چنان قدرتمند شود که شروع به غارت جامعه کند و چهرهٔ ترسناکش را به نمایش بگذارد. مدیسون در عبارتی مشهور از مقالات فدرالیست‌ها خاطر نشان کرد:
برای تأسیس دولتی که در آن قرار است انسان‌ها بر انسان‌ها حکومت کنند، مشکل بزرگ اینجاست که ابتدا باید دولت چنان توانا سازید که قادر باشد بر اتباع خویش حکم براند و در وهلهٔ بعد او را چنان مکلف و متعهد نگه دارید که بر خودش لگام بزند.

• ..ستون دوم لوِیاتان مقید یعنی بسیج اجتماعی حتی تعیین‌کننده‌تر است [از تشکیل حکومت قدرتمند برای حفظ امنیت و ...] ... منظور از بسیج اجتماعی مشارکت کل جامعه (به ویژه غیرفرادستان) در امور سیاسی است که در اشکال غیرنهادی، از قبیل انقلابات، اعتراضات، دادخواست‌ها و فشار کلی بر فرادستان از طریق انجمن‌ها یا رسانه‌ها و شکل‌های نهادی از جمله انتخابات یا مجالس قانونگذاری ظاهر می‌شود. قدرت‌های غیرنهادی و نهادی هم‌افزایی دارند و همدیگر را پشتیبانی می‌کنند.

• استبداد از دل ناتوانی جامعه برای اعمال نفوذ بر سیاست‌ها و اقدامات حکومت زاده می‌شود. با وجود آنکه در قانون اساسی معمولا بر انتخابات دموکراتیک یا مشورت کردن تصریح شده است، اما برای آنکه لویاتان را واکنش‌پذیر، پاسخگو و مقید سازیم، نمی‌توان به چنین فرمانی بسنده کرد، مگر آنکه جامعه بسیج شود و فعالانه در امور سیاسی حضور یابد. بنابراین بُرد و دامنهٔ عمل یک قانون اساسی به توانایی مردم عادی در دفاع از اصول آن و مطالبهٔ آنچه وعده داده است، حتی اگر لازم باشد با توسل به ابزارهای غیرنهادی بستگی پیدا می‌کند.