ادعاهای اقتصادی آیت الله خامنه‌ای از چه نوع منابعی می‌آیند؟ | Karkhoone | کارخونه
ادعاهای اقتصادی آیت الله خامنه‌ای از چه نوع منابعی می‌آیند؟
| حسین باستانی
در مناظره اقتصادی شبکه دو سیما در ۲۷ اردیبهشت، حجت‌الله عبدالملکی از اقتصاددانان مورد وثوق رهبر جمهوری اسلامی مدعی شد اقتصاد ایران زیادی "باز" است و باید فکری برای این وضعیت کرد. او برای مستند کردن ادعایش اعلام کرد: "ما به لحاظ معیارهای بازبودن اقتصاد از اقتصاد چین بازتر هستیم." بعد که این ادعا، با شگفتی صاحبنظران مواجه شد، برای اثبات آن تصاویری از یک جدول را در توییتر خود به نمایش گذاشت که به غلط تصور می‌کرد جدول رده بندی کشورها بر مبنای بازبودن اقتصاد است (اینجا را ببینید). عجیب آنکه برای این "استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق"، حتی این پرسش مطرح نمی‌شد که چطور در جدولی که تصور می‌کند موضوع آن "باز بودن اقتصاد" کشورهای جهان است، نه تنها چین، که کشورهایی همچون فرانسه، بریتانیا، ژاپن و آمریکا در رتبه هایی پایین تر از ایران هستند. (رتبه آمریکا، در جایگاه یکی مانده به آخر جدول یعتی قبل از سودان قرار دارد!)
به وضوح، چیزی که باعث اشتباه آقای عبدالملکی شده بود، نام انگلیسی جدول یعنی Trade Openness بود که کلمه Openness در آن، معنی "باز بودن" می‌دهد اما هیچ ربطی به "باز بودن اقتصاد" ندارد. چون طبق تعریف، شاخص Trade Openness عبارت است از "مجموع صادرات و واردات یک کشور تقسیم بر میزان تولید ناخالص داخلی". اما ظاهرا این "استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق" نه تنها چنین شاخصی را نمی‌شناخت واز توضیح انگلیسی آن هم سر در نمی‌آورد، که چه بسا تصور می کرد اقتصاد ایران به لحاظ "باز بودن"، در جایگاهی به مراتب بالاتر از بزرگت‌ترین اقتصادهای لیبرال غرب قرار دارد.
"دکتر حجت الله عبدالملکی"، با این سطح از تصورات اقتصادی، از اقتصاددانان برگزیده ای است که دیدگاه هایش، به عنوان مرجع در سایت رسمی آیت الله خامنه‌ای منتشر می شوند (به عنوان نمونه اینجا را ببینید). برای درک بهتر میزان نفوذ امثال او بر تفکرات مقام اول حکومت، بازخوانی روایت عبدالملکی از گفتگوی خصوصی خود با آقای خامنه ای در جریان دیدار "اساتید" برگزیده دانشگاه با رهبر در ماه رمضان ۱۳۹۵ مفید خواهد بود. در این جلسه، که شرح آن در ۲۹ خرداد ۱۳۹۵ در خبرگزاری فارس و تحت عنوان "افطاری اقتصادی با آقا" منتشر شده، آقای عبدالملکی برای رهبر تعریف می کند که جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به "سومین قدرت اقتصادی جهان بعد از آمریکا و چین" (یعنی مثلا حتی بالاتر از ژاپن، آلمان، بریتالنیا، فرانسه) تبدیل شود و او را به هیجان می آورد. بعد، گفتگوی زیر میان حجت‌الله عبدالملکی و آیت‌الله خامنه ای در می گیرد که به وضوح، حالا و هوای بحث‌های اقتصادی "تخصصی" جاری در اطراف رهبر جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد:
[آغاز نقل قول مستقیم از گزارش عبدالملکی] «- فرمودن: خوب این در چه افق زمانی می شه؟ - عرض کردم: بین 10 تا 25 سال شدنیه، بسته به همت خودمون. - فرمودن: برای اینکه به اون سطح برسیم چی کم داریم؟ - عرض کردم: یکی جمعیت و یکی فرهنگ مناسب. - فرمودن: خوب جمعیت که کار یک شب نیست! - عرض کردم: بله، به خاطر همین می گیم بلند مدت. - فرمودن: برای این اتفاق احتیاج به چه چیزهایی داریم؟ علی‌القاعده زیرساخت هایی لازمه. محاسبه کردید؟ - عرض کردم: به طور کلی عملیاتی بودن این موضوع را مطالعه و تحلیل کردیم. به دنبال محاسبات دقیق تر هستیم برای نیازمندی‌ها. اما به طور کلی شدنیه. - فرمودن: اینها را محاسبه کنید، وگرنه در حد روی کاغذ باقی می‌مونه! - عرض کردم: آقاجان مساله دوم فرهنگ اقتصادیه. (به حالت اینکه بخوان ادامه اش را بشنون به من خیره شدن!) - عرض کردم: مهم ترین چیزی که ما کم داریم، یه فرهنگ اقتصادی مناسبه، فرهنگی که تقویت کننده و به نفع تولید باشه. (با حرکت سر تایید کردن.) - عرض کردم: ما با فرهنگ اقتصادی اسلامی می تونیم به پیشرفت های شگفت انگیزی برسیم. /مثال زدم از صدر اسلام که پیامبر اعظم با تحول فرهنگی که ایجاد کردن در مدینه النبی، رشد های اقتصادی شگفت انگیزی ایجاد کردند که گاهی تا چند صد در صد هم برآورد شده. -آقا با تعجب پرسیدند: واقعا کسی حساب کرده؟! - عرض کردم: بله.... پیامبر اقتصاد ربوی مدینه رو تبدیل کردن به یک اقتصاد تولیدی. از طرف دیگر فرهنگ اقتصادی مردم متحول شد، به نحوی که تولید و کار اقتصادی رو عبادت می دونستن و همین بسیار اثرگذار بود در شکوفایی اقتصاد مدینه. - آقا با قاطعیت (هم با کلام و هم با حرکات سر) تایید کردن و فرمودن: بله، اینجوری میشه. / احساس کردم حالا دیگه پذیرفتن که امکان اقتصاد دوم یا سوم جهان شدن وجود داره.» [پایان نقل قول مستقیم]
