درباره متروپول یکبار در حاشیه یک مناظره درباره مفهوم حکومت ا | ميلاد دخانچی
درباره متروپول
یکبار در حاشیه یک مناظره درباره مفهوم حکومت اسلامی گفتم ما حکومت اسلامی نداریم اما حکومت مسلمانان داریم و حکومت مسلمانان سازه است مهندسانه و نه متکلمانه. اما فرق بین این دو چیست؟
در برپا کردن یک سازه در وهله اول وظیفه یک مهندس ساخت «اصولی» یک بنا است. اینجا مهم نیست مهندس سازه با دین باشد یا بدون دین؛ او باید بنا را طبق اصول مهندسی محکم و پایدار بسازد. اصولی که مهندس با اتکای به ان سازه را بنا میکند، از فقه و کلام هم آخذ نمیکند، او این اصول را از تجربه و قوانین طبیعت اخذ میکند.
البته که مهندس در عین پیاده سازی اصول مهندسی، همواره ذیل یک چارچوب عمل میکند، او مثلا نمی تواند در جایی که اجازه ساخت سازه پنج طبقه وجود ندارد ساختمان شش طبقه بسازد و یا اینکه اساسا هیچ جایی برای ورودی نور به ساختمان باقی نگذارد، نه نمیتواند. پس مهندس در عین احترام به قوانین طبیعی یا همان اصول مهندسی، باید به مجموعه ای از قوانین نیز احترام بگذارد. این قوانین هم معدلی هستند از باورها، شرایط آب و هوایی و فرهنگ و غیره.
حال تصور کنید ساخت یک سازه را به جای یک مهندس به ناظر شهرداری سپارده شود. او نه تنها بلد نیست سازه را بسازد، بلکه همواره مجبور است مهندسانی که بلدند را استخدام کند و از آن جا که اولین پرسش یک مهندس این است که «چرا تو؟ من مهندس باید بسازم» ناظر برای حفظ جایگاه خود باید به او باج بدهد، او را بخرد و این یعنی شروع فساد، این یعنی ساخت یک سازه بر اساس زد و بند و پیامد چنین سازه ای نیز مشهود است: سقوط سازه.
آری، آنچه برای متروپول افتاد نتیجه خبط مهندسان نبود: متروپول آبادان استعاره ایست از وضعیت حکمرانی ما و اگر نمی‌خواهیم این سازه سقوط کند هر چه زودتر باید در بعضی از بنیان‌های معرفتی مسلط بازنگری اساسی بکنیم.
وضعیت حکمرانی کنونی ما بر پایه سازه های نیمه اصولی مهندسان پهلوی بنا شده و با سلطه متکلمان بر مسند های آن سازه ای خطرناک و در معرض سقوط ایجاد کرده است. متکلم فکر میکند اگر خود به جای مهندس بنشیند و چند عنصر از طراحی داخلی یک ساختمان نیمه اصولی را بر اساس باور های خود بسازد، یعنی چند فقره قانون غیر اسلامی را اسلامی کند، حکومت اصولی/ اسلامی ساخته است! و این بر خلاف مهمترین اصلی است که در ساخت اصولی یک حکومت باید به کار برده شود: اصل رقابتهای عادلانه.
البته باز طراحی مهندسی حکومت مسلمانان هم با قیل و قال و عربده کشی ها سیاسی ممکن نیست. این یک بازطراحی عالمانه است و البته ضروری ترین موضوع گفتگوی ما و گرنه متروپول در سطح ملی در انتظار ماست.
