در تحقق قاعده زرّین در چه امری و در کجا من باید خود را در جای | مصطفی ملکیان
در تحقق قاعده زرّین در چه امری و در کجا من باید خود را در جای دیگران بگذارم؟
مصطفی ملکیان
در داوری کردن در باب دیگران
به لحاظ قوّت و ضعف (دیگران در نقاط قوّت و ضعف مثل من هستند)
رفتار اخلاقی با دیگران
توضیح مورد اوّل: توجّه کنید گاه ما در مقابل انتقاد دیگران نسبت به کار خود می‌گوییم ولو ظاهر کارم بد است امّا من حسن نیّت داشتم، خیر خواهم. در این‌گونه موارد می‌خواهیم داور حسن نیّت ما را ملحوظ بدارد. امّا خود ما در برابر دیگران چنین نمی‌کنیم و فقط ظاهر کار او را می‌بینیم، به باطن کار او نظر نمی‌کنیم. یعنی در داوری خود را با دیگران متفاوت می‌بینیم و معامله‌ایی که دوست داریم دیگران با ما بکنند خود ما با دیگران نمی‌کنیم. این یکی از علل کشمکش‌های ما با دیگران است.
ما در مورد خود همیشه نیّت‌ها را هم در کار دخالت می‌دهیم امّا در مورد دیگران نه، بلکه فیزیک کار را کافی می‌دانیم و از غرض او سؤال نمی‌کنیم. در حالی که این، انصاف نیست. همۀ انسان‌ها می‌توانند نیّت خوبی داشته باشند و در عین حال، فیزیک کارشان خوب نباشد. چون «کار خوب» علاوه بر نیّت خوب به دو عامل دیگر هم بستگی دارد: ۱. اطلاعات کافی و وافی و علم کافی ۲. سازگاری محیط و محیط مناسب کار خوب به این سه عامل بستگی دارد.
وقتی که کسی احساس می‌کند شما تشنه‌اید، می‌رود آب بیاورد امّا در راه لیوان را می‌شکند. این‌جا ما فقط این شکسته شدن لیوان و متضرر شدن را می‌بینیم دیگر به نیّت فرد توجه نمی‌کنیم و غفلت می‌کنیم از اینکه دیگران که این حسن‌نیّت را نداشتند نشستند و طبعاً لیوانی هم نشکستند. همان‌طور که در مورد داوری دیگران می‌خواهید نیّت شما را در نظر بگیرند خود شما هم نیّت آنها را در نظر بگیرید. این یکی از انواع داوری در مورد دیگران است که خود را مثل دیگران نمی‌بینیم.
