نمی‌گوییم باید بداند که چون دروغ از اعتماد میان مردم و سرمایه‌ | پاکدینی ـ احمد کسروی

نمی‌گوییم باید بداند که چون دروغ از اعتماد میان مردم و سرمایه‌ی اجتماعی می‌کاهد نباید گفت. اینگونه معنیها دورتر از آنست که ملایان درپی فهم آن باشند. ساده‌تر از آن را باید پرسید : تو که وامی‌نمایی دینداری و مردم را به دین راه می‌نمایی مگر اسلام دروغ و دغل را نهی نکرده؟! ، مگر زشتش دانسته برایش‌ کیفر ننهاده؟!

پاسخ را ما خود می‌دانیم. کیشی که اینها دارند (شیعیگری) «گناه پاک کن» دارد. به این معنی که شما می‌توانی خود را مسلمان وانمایی و هر گونه گناه خواستی بکنی ، زیرا سپس «تبصره‌ای» در کیششان هست که به نجات گناهکار می‌آید. آن تبصره می‌گوید : اگر بر حسین گریستی یا به زیارت بارگاه امامان رفتی همه‌ی گناهانت پاک می‌شود. .. اینست راز کار.

«رفتار اینان دلیل بُرنده‌ایست که گروهی بیدینند و جز درپی خوشگذرانیهای خود نمی‌باشند ، و این پیشه را بهترین راه برای آن می‌شناسند. راستی هم آنست که پیش از زمان مشروطه درمیان ملایان نیکان و بدان هر دو می‌بودند. ولی چون مشروطه برخاست و ناسازگاری ملایی با آن دستگاه روشن گردید کسانی که بهره از پاکدلی و نیکخواهی می‌داشتند خود را بکنار کشیدند ، و نماندند در ملایی مگر تیره‌درونانی که از زندگی جز شکم‌پرستی و کامگزاری را نفهمیده‌اند و از نیکخواهی و دلسوزی بمردم بیکبار بی‌بهره‌اند».