«خواهران و دختران ما» ـ بزبان عادی (احمد کسروی) گفتار یکم | پاکدینی ـ احمد کسروی

«خواهران و دختران ما» ـ بزبان عادی (احمد کسروی)

گفتار یکم : درباره‌ی حجاب


3ـ روگیری از اسلام نیست (تکه‌ی 2)

می‌دانم کسانی خواهند پرسید : پس روگیری از کجا به میان زنان مسلمان آمده و از کی شروع شده؟..

جواب اینکه مسلمانان وقتی ایران را فتح کردند و با ایرانیان ارتباط پیدا کردند بسیاری از عادتهای ایرانیان را گرفتند. راست است که عربها مسلط شدند و ایرانیان زیردست آنان گشته بودند ولی عربها مردمانی بیابانی می‌بودند و از زندگانی جز شکل بسیار ساده‌ی آن را نمی‌شناختند. چون با ایرانیان روبرو شدند تمدن یا بهتر بگوییم : زندگانی آراسته‌ی ایرانیان را دیدند و خیره ماندند و خواه و ناخواه باین زندگانی متمایل شده خود را بدامن آن انداختند.

آن زندگانی آراسته‌ی شهری که عربها در سایه‌ی اسلام پیدا کردند بیش از همه رنگ زندگانی ایرانیان را می‌داشت. مخصوصاً در زمان خلافت عباسیان که از یک طرف چون پایتخت خود را به بغداد آورده بمیان ایرانیان وارد شدند و از طرف دیگر بیشتر وزیران و اطرافیان خود را از ایرانیان انتخاب کردند ـ اینها نتیجه‌اش آن بود که عربها بسیاری از عادتهای ایرانیان را که یکی از آنها چادر سر کردن و رو پوشاندن زنان می‌بوده یاد گرفتند.

مخصوصاً تا آن زمان زندگانی این عربها از سادگی بیرون آمده و از جمله هر یکی از آنها گذشته از زنان عقدی که تا چهار تا می‌توانستند بگیرند ، دارای کنیزان خوبروی بسیار می‌بودند که از ترکستان و بلغار و دیگر جاها برایشان آورده شده بودند.

این زنان که در حرمخانه بیکار زندگی می‌کردند و خوش می‌خوردند و خوش می‌خوابیدند و کاری جز خودآرایی نمی‌داشتند بسیار بجا بود که خود را از مردان نامحرم پنهان دارند و رویشان را بپوشانند. دیگر آن زنان ساده‌ی زمانهای پیش که رو گرفتن و نگرفتنشان آنقدر فرقی نداشت نمانده بودند.

از این جهت بود که عادت روگیری زنان بزودی در میان عربها نیز رواج گرفت و کم‌کم مسلمانان دیگر نیز پیروی کردند. بلکه می‌توان گفت چون عربها آن را از ایرانیان گرفته رواج دادند و بدینسان رنگ دین بخود گرفت ، دامنه‌ی آن در ایران نیز پهناورتر گشت و بسیاری از خاندانهای کمچیز شهری که پیش از آن رو نمی‌گرفته‌اند این بار به روگیری روی آوردند.

با آنحال این عادت ، عمومی نتوانست بشود و چون جز نتیجه‌ی خوشگذرانی و مفتخوری نمی‌بود ، زنان ساده‌ی روستایی و زنان رنجبر ایلیاتی آن را قبول نکردند. اینان نه نیازی به نهفتن خودشان داشتند ، و نه زندگانیشان راه بچنان کاری می‌داد.

از اینرو چنانکه می‌دانیم تا این زمانِ ما روگیری مخصوص شهرها می‌بود. در ده‌ها و در میان ایلها کسی نشانی از آن نمی‌توانست بیابد.


.