کتاب «دولت بما پاسخ دهد» (احمد کسروی) تکه‌ی 11 (٢) | پاکدینی ـ احمد کسروی

کتاب «دولت بما پاسخ دهد» (احمد کسروی)

تکه‌ی 11


(٢) درباره‌ی مذهب : (تکه‌ی 6)

اکنون از دو حال بیرون نیست : ما در اندیشه‌ی خود ، یا راست رفته‌ایم و یا بگمراهی افتاده‌ایم. اگر راست رفته‌ایم پس چه ایرادی بر ماست؟! چه جای گله است؟!.. اگر گمراه بوده‌ایم دولت بما راه نماید. گام پیش گزارد و گره از رشته‌ی ما بگشاید.

دولت این موضوع را روشن گرداند که آیا کیش شیعی با مشروطه تواند ساخت؟.. گذشته از همه چیز ، آیا در داستان حکومت سازشی میانه‌ی آنها تواند بود؟.. آمدیم که نتواند بود آیا ایرانیان باید مشروطه را رها کنند یا کیش شیعی را؟..

می‌توانستم بگویم که در این زمینه نیز آقای دشتی بما پاسخ دهد. آقای دشتی که قد برافراشته و در پارلمانِ دمکراسی پشتیبانی از شیعیگری میکند (و بگفته‌ی یکی از یاران درمیان آب آتش می‌پرورد) ، می‌توانستم بگویم که در این باره‌ها نیز بپاسخ پردازد.

لیکن بهتر است از خود ملایان پاسخ خواسته شود. ایراد بملایان در این زمینه یکی دوتا نیست. می‌باید از آنان پرسید :

١) این دعوای حکومت که شما می‌کنید دلیلش چیست؟.. اگر دلیلش داستان خلافت اسلامیست که امروز بیکبار از میان رفته و بی‌زمینه گردیده. آن تیره‌های مردم که بهم پیوسته کشور بزرگ اسلامی را پدید آورده بودند و در زیر سرپرستی خلافت زندگی می‌کردند ، امروز از هم جدا گردیده‌اند و هر تیره‌ای کشور جداگانه‌ای پدید آورده و زندگانی نژادی پیش گرفته. همین ایرانیان امروز بنام ایرانیگری می‌زیند نه بنام مسلمانی ، از قانونهای خود پیروی می‌کنند نه از قانونهای اسلام. عراقیان نیز چنینند ، مصریان نیز چنینند ، سوریان نیز چنینند ... پس کشور اسلامی نمانده که سخن از خلافتش رود.

٢) حکومت را بکدام یکی از شما دهند؟.. هزار تن که حکومت نتوانند کرد. حکومت یا شورویست و در آنحال باید مجلسی برپا گردد ، و یا استبدادیست و در آنحال باید تنها بیک تن سپرده شود. شما کدام یکی را می‌گویید؟..

٣) اگر حکومت را بشما سپارند آیا خواهید توانست با «احکام» خود آن را راه برید؟.. خواهید توانست با زکات شتر و گاو و گوسفند و سهم امام سپاه آرایید؟.. خواهید توانست در چنین زمانی با گماردن «قاضی» و «شُرطه» (1) کشور را ایمن گردانید؟..

٤) این دعوی شما با مشروطه سازش نمی‌دارد. آیا چشم می‌دارید که ایرانیان از آن دست کشند و بحال چهل سال پیش (2) بازگردند؟..

اینها پرسشهاییست که باید پاسخ دهند. ملایان که پیاپی بدولت فشار می‌آورند و شکایت میکنند ، اگر دولت بدخواه توده و همدست ملایان نیست باید این پرسشها را جلو آنها گزارد و پاسخ خواهد. اگر جناب آقای بیات (و یا هر نخست‌وزیری که پس ازو بیاید) دلش باین کشور بدبخت می‌سوزد باید بگشادن این گره کور کوشد.

پابرگیها (از ویراینده) :
1ـ اصل : شرطی. چون در ماهنامه‌ی «اردی‌بهشت 24» همین پرسشها آمده و در آنجا «شرطه» آمده ما از آن پیروی کردیم.
2ـ اصل : و بچهل سال پیش. همچون مورد بالا از ماهنامه‌ی اردی‌بهشت پیروی کردیم.


.