زین قند پارسی - علیرضا حیدری

2023-04-18 23:34:01 شکّرشکن شوند همه طوطیان هند
«زین قند پارسی» که بنگاله می‌رود
حافظ



گذار/ گزار
بخش چهارم

۱) یکی به‌معنای «به‌جا آوردن» یا «ادا کردن» یا بر طبق کاربست معاصران، «اجرا کردن» و «انجام دادن». مثلا نماز گزاردن یعنی «ادا کردن نماز». بنابراین، باید نوشت: نمازگزار و نه نمازگذار؛ یا وام گزاردن یعنی «ادا کردن وام». بنابراین، وام‌گزار صحیح است و نه وام‌گذار و نیز حج‌گزار صحیح است؛ یعنی «انجام‌دهنده مناسک حج» و نه حج‌گذار. همچنین باید نوشت: خراج‌گزار، سپاس‌گزار، خدمت‌گزار، حق‌گزار، پاسخ‌گزار، مدح‌گزار، سنت‌گزار (به‌معنای «به‌جای‌آورندۀ سنت» و مقصود از آن «به‌جا آورندۀ نماز نافله» است) و جز این‌ها. از همین معناست که ترکیب کارگزار، یعنی «انجام‌دهنده و اجراکنندۀ کار» ساخته شده است. ترکیب پیغام‌گزار را می‌توان دو گونه تفسیر کرد: «کسی که پیغام را ادا می‌کند» یا «کسی که پیغام را بازگو می‌کند» (در صورت اخیر، معنای دوم گزاردن منظور است)

ادامه دارد...


با #زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.
#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
https://t.me/qande_parsi باز کردن / نظر دهید

2023-04-17 23:37:01 شکّرشکن شوند همه طوطیان هند
«زین قند پارسی» که بنگاله می‌رود
حافظ


گذار/ گزار
بخش سوم

گزاردن

نخست باید دانست که گزاشتن با «ز» و گذاردن با «ذ» غلط است و صحیح آن «گذاشتن» و «گزاردن» است.

جابه‌جایی این دو فعل از آنجا ناشی شده‌ است که صیغۀ امر هردو از لحاظ آوایی یکسان است؛ یعنی امرِ گذاشتن می‌شود «گُذار» و امرِ گزاردن هم می‌شود «گُزار»؛ ولی معنای آن‌ها البته یکسان نیست. «گزاردن» معناهای متعدد دارد که همۀ آن‌ها را می‌توان در دو معنا خلاصه کرد.

ادامه دارد...


با #زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.
#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
https://t.me/qande_parsi باز کردن / نظر دهید

2023-04-16 23:36:01 شکّرشکن شوند همه طوطیان هند
«زین قند پارسی» که بنگاله می‌رود
حافظ


گذار/ گزار
بخش دوم

«گذاشتن» در معنای حقیقی کلمه، «قرار دادن به طور عینی و مشهود» است، مثلا: «لیوان را روی میز می‌گذارم» یا «کتاب را در قفسه گذاشت»؛  اما «گذاشتن» مجازا به‌معنای «قرارداد، وضع کردن، تأسیس کردن» است. ازاین‌رو، چون به‌طور مثال، مقصود از قانون‌گذار کسی است که قانون را وضع و بنا می‌کند (و نه فرضا کسی که قانون را اجرا می‌کند)،  باید با حرف «ذ» نوشته شود. همچنین است قانون‌گذاری به‌معنای «وضع قوانین»، چنان‌که می‌گویند: «مجلس قانون‌گذاری».
بنابراین، نوشتن این دو کلمه به‌صورت قانون‌گزار و قانون‌گزاری غلط است. و نیز بدعت‌گذار کسی است که بدعت را وضع و تأسیس می‌کند (و نه کسی که بدعت را اجرا می‌کند). بنابراین، با حرف «ذ» نوشته می‌شود. نیز بنیان‌گذار، به‌معنای «مؤسس» کسی است که بنای کاری یا مؤسسه‌ای را می‌گذارد و نوشتن آن با «ز» غلط است.

ادامه دارد...

با #زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.
#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
https://t.me/qande_parsi باز کردن / نظر دهید

2023-04-16 00:08:28 شکّرشکن شوند همه طوطیان هند
«زین قند پارسی» که به بنگاله می‌رود
حافظ


گذار/ گزار
بخش نخست

چرا گاهی در تشخیص این دو فعل از یکدیگر و نوشتن آن‌ها دچار اشتباه می‌شویم؟ ابوالحسن نجفی در کتاب «غلط ننویسیم» دربارۀ تفاوت «گذاشتن/ گزاردن» می‌نویسد: «عده‌ای گمان می‌کنند که اگر گذاشتن دلالت بر عملی عینی و ملموس نکند یا، به بیان دیگر، اگر مفعول آن جسم نباشد، باید با حرف «ز» نوشته شود. مثلا قانون یا بدعت یا بنیان چون جسم عینی و ملموسی نیست در ترکیب با این فعل لابد می‌شود قانون‌گزار یا بدعت‌گزار یا بنیان‌گزار. این تصور نادرست در وهلۀ نخست ناشی از خلطِ معنای حقیقی و معنای مجازی گذاشتن و در وهلۀ بعد ناشی از خلط معنای این فعل با معنای فعل گزاردن است.»

ادامه دارد...

با #زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.
#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
https://t.me/qande_parsi باز کردن / نظر دهید

2023-04-15 10:29:24 سرمایه گزاری

سرمایه‌گذاری

شگفتا! تبلیغات به این بزرگی و غلط املایی و بی‌دقتی همۀ کسانی که از زمان نوشتن تا نصب و بعد از نصب بی‌توجه بوده‌اند.

با #زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.
#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
https://t.me/qande_parsi باز کردن / نظر دهید

2023-04-14 10:33:50 به‌زودی
صدودومین کارگاه آموزشی
ویراستاری و درست‌نویسی
ویژۀ بهار
برگزار می‌شود. باز کردن / نظر دهید

2023-04-13 23:58:22 چند واژه و ترکیب زیبا از برساخته‌های عطار

دلیل‌آموز (راهنما)
گبرنفس
گرداب درد
ناخورده
ناشنوده
ناشسته
سماع غم
جرعۀ اندوه

#یادروز عطار نیشابوری

با «#زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.

#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
(https://t.me/qande_parsi)» باز کردن / نظر دهید

2023-04-12 23:51:40 مثله

مثل

#سریال پوست شیر

با «#زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.

#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
(https://t.me/qande_parsi)» باز کردن / نظر دهید

2023-04-12 10:53:48 هر روز یک نکتۀ ویرایشی      


پرسش
با درود
از حشوهایی که بعضا شنیده می‌شود، عبارت «شب‌های لیالی قدر» یا عبارت عجیب «ایام مبارک لیالی قدر»! است.
جسارتا، اگر در مورد این نکته هم توضیحی داده بشه ممنون می‌شم.

ارادتمند_ طلایی از همدان

پاسخ

به نکتۀ درستی اشاره کردید. در عبارت اول یا «شب‌های» یا «لیالی» باید حذف شود؛ چون حشو است.

در عبارت دوم هم آوردن «ایام» در کنار «لیالی» زیبا نیست و معنای آن می‌شود: روزهای مبارک شب‌های قدر! 

با «#زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.

#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
(https://t.me/qande_parsi)» باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 08:02:34 هر روز یک نکتۀ ویرایشی


گویند شب قدر شب تقدیر است. «تقدیر» هم به معنای اندازه‌گیری است و هم سرنوشت  شب‌های قدر، شب‌های تقدیر است. ازاین‌رو، در منابع اسلامی «لوح تقدیر» به لوحی گفته می‌شود که در آن حوادث زندگی و عاقبت کار انسان‌ها محفوظ است.

و یک نکتۀ ویرایشی:
بهتر است در فارسی به‌جای «تقدیر کردن»، بنویسیم: «قدردانی».


با #زین_قند_پارسی همراه شویم و هر روز یک نکتۀ ویرایشی بیاموزیم.
#علیرضا_حیدری
@qande_parsi
https://t.me/qande_parsi باز کردن / نظر دهید