2023-01-21 22:24:34
استاندارد دستوری
《به تازگی کتاب استاندارد دستوری را دریافت کردم. این کتاب نوشته‌ی سیف‌الدین عموص (یک آمریکایی فلسطینی‌الاصل) و با ترجمه‌ی بسیار خوب و روان امیرحسین خالقی (کانال راهبرد) است. موضوع اصلی کتاب، پول دستوری (فیات) و عواقب و نتایج آن در اقتصادهای قرن بیستم است.
ابتدا در مورد کیفیت ترجمه: معمولاً برای من، خواندن یک کتاب انگلیسی در زبان اصلیش راحت‌تر از خواندن ترجمه‌ی فارسی آن است. ولی ترجمه‌ی این کتاب یک استثنا بود: ترجمه‌ی این‌کتاب چنان خوب و روان انجام شده که خواندن ترجمه‌ی فارسی را بسیار دلنشین کرده است. دست‌مریزادی باید گفت به خالقی برای چنین ترجمه‌ی روان و بی‌نقص و در عین حال کاملاً وفادار به متن.
حال در مورد محتوای کتاب! نه تنها فهمِ اقتصادهای مدرن، بلکه فهم تقریباً هر چیزی در دنیای مدرن (سیاست، علم و صنعت، نقش دولت‌ها ....) نیاز به فهم پول مدرن دارد، یعنی فهم پول دستوری. و متاسفانه مبحث پول‌های دستوری یکی از سخت‌ترین مباحث برای فهم مردم عادی است. نه تنها مردم عادی، بلکه بسیاری از اقتصادخوانده‌ها هم آن را درست نمی‌فهمند یا از نتایج منطقی و بالضروره‌ی آن غافلند. مردم عادی کوچه و خیابان، هنوز در ذهن‌شان پول چیزی مثل پول‌های قدیم (مثلاً سکه‌های طلا و نقره) است. فقط گاهی شنیده‌اند که دولت "بدون پشتوانه" پول چاپ می‌کند! درحالی‌که اولاً اصلاً مسئله پشتوانه دیگر هیچ جا و در هیچ کشوری وجود ندارد، و در ثانی، زیاد شدن حجم پول توسط سازوکارهای خلق بدهی و اعتبار حاصل می‌شود، و نه چاپ پول فیزیکی. حتی اقتصادخوانده‌ها هم در بسیاری از این مباحث دچار سردرگمی‌اند.
با این حال و با توجه به اهمیت مسئله، فهم پول مدرن از ضروریات است!
این کتاب با زبانی ساده و گویا، و در عین حال بدون آنکه مسائل را پیش‌وپا افتاده کند، پول دستوری و "تکنولوژی" خلق پول دستوری را شرح می‌دهد. احتمالاً بعد از خواندن این کتاب، نگاهتان به پول، به اقتصاد و به خیلی چیزهای دیگر تغییر اساسی خواهد کرد. نویسنده به خصوص مصائب پول دستوری را به خوبی شرح داده است، مصائبی که به خاطر تورم سنگین برای ما ایرانیان بسیار ملموس‌تر است. ولی با خواندن کتاب خواهید دید که پول دستوری برای بقیه‌ی دنیا هم، برای همه‌ی کشورها، چه مشکلاتی به همراه آورده است.
وقتی پول دستوری "ثروت" می‌آورد، آن ثروت بیشتر حبابی و تورمی است. وقتی رفاه می‌آورد، آن رفاه معمولاً زودگذر و فاسدکننده است (فاسدکننده، چون مطابق شایستگی‌های کسب‌شده نیست). پول دستوری به دولت‌های مدرن قدرتی داده است که هیچ سلطان مستبدی در قدیم حتی خوابش را هم نمی‌دید! به کمک پول دستوری، دولت‌ها از محدودیت‌های طبیعی می‌رهند، می‌توانند توهمات ایجاد کنند، می‌توانند جامعه را مهندسی کنند، و می‌توانند (تا وقتی که هوار واقعیت‌ها بر سرشان خراب نشده) در توهمات خودساخته خود و جامعه را غرق کنند.
مولف کتاب طرفدار پروپاقرص بیت‌کوین است و معتقد است که بیت‌کوین می‌تواند جای پول دستوری را بگیرد. در حقیقت، در همه جای کتاب، مولف پول دستوری را با بیت‌کوین مقایسه می‌کند (حتی در مورد سازوکار خلق پول در هر دو سیستم). شاید تنها نکته‌ای که در آن با مولف همدل نیستم، همین شور و اشتیاق او نسبت به بیت‌کوین است. من آنقدر نسبت به بیت‌کوین (یا اختراعات مشابه) خوش‌بین نیستم، گرچه مطمئنم روی گرداندن از پول دستوری، چه با بازگشت به طلا باشد چه با رفتن سراغ اختراعاتی چون ارز دیجیتالِ غیرمتمرکز، کاری است که باید بشود! عدم خوش‌بینی من، از یک طرف به مسائل تکنیکال مربوط می‌شود (که نمی‌خواهم در اینجا به آن بپردازم). ولی قسمت مهم‌تر آن است که من، به عنوان یک سنت‌گرا و یک محافظه‌کار (به معنای فلسفی و اجتماعی کلمه)، درمان بیماری‌های مدرن را در اختراعات بدیع نمی‌دانم! ولی این نکته‌ایست خارج از حوصله‌ی این پُست.
خلاصه که خواندن این‌کتاب را شدیداً توصیه می‌کنم. خرید فقط به صورت اینترنتی و از اینجا امکان‌پذیر است》.
@jenabegav
پ.ن: دوست فرهیخته نظرشان را در باب کتاب نوشته‌اند که برای من مایه مباهات است. خوشحالم که امثال این بزرگوار نظر مثبت به ترجمه دارند.
کانال راهبرد/امیرحسین خالقی
@RahbordChannel
حمایت از راهبرد:
https://bit.ly/2Hja5HY
3.7K viewsAmir Hossein KhaleQi, edited 19:24
ر
