اوریا در ایران: خون خواهد شد 1. داستان حسین: امام خون خداست | Reza Nassaji
اوریا در ایران: خون خواهد شد
1. داستان حسین: امام خون خداست مناسک دینی نزد شیعه در نسبت مستقیم با خط سیر داستانی تشیع پیش میرود که با تقویم مناسکی اهل سنت همخوان است. در واقع، نه فقط عید قربان ذیل عید غدیر، که تمام مناسک حج در سایهی واقعهی بزرگتری است؛ شیعه زمانی که به حج میرود، در ذهن خود پسزمینهی تاریخی حج سال 60 هجری حسین ابن علی را دارد که به قصد استنکاف از بیعت با یزید آغاز شد و البته ناتمام ماند. حج شیعه با عرفه (شب نهم ذیالحجه) آغاز میشود که خبر کشته شدن مسلم ابن عقیل به امام میرسد و دعای عرفه خود مانیفستی مهم برای شیعه است (که اهمیتی نمیدهند پیرایههای آن دعا انتحال از متون دیگر است). بدین ترتیب، اولویت اعیاد و مناسک تشیع از ادیان ابراهیمی جدا میشود؛ و داستان عبرانی قربانی نمادین فرزند ابراهیم برای خدا در سایهی داستان قربانی شدن تمام و کمال فرزندان و خاندان حسین قرار میگیرد. شیعه داستان بزرگتری دارد که از داستان مصلوب شدن مسیح و کشته شدن یحیی هم فراتر میرود.
2. داستان طالوت: قوم برگزیده خون میریزند این هنر شریعتی بود که در «حسین وارث آدم» تمام این داستانها را در سیر خطی تاریخ پیشرفت برای مذهب تشیع جا داد، و نه فقط حسین را نقطهی عطف تاریخ بازنمایی کرد، که جایی برای انقلاب مذهبی در دورن معاصر باز کرد. بدیبن ترتیب، شیعه و خصوصاً ایران انقلابی معاصر در رجعت دوباره به دین، «تمام» داستانها و روایتها را ارج نهادند و قصصالانبیا - حتی تمام اسرائیلیات آن - ارجوقرب تازهای پیدا کرد که روایت موازی تاریخ پادشاهان بود. کتابهای تاریخ مدارس در دههی شصت و هفتاد را به یاد بیاورید که جایی برای تاریخ «مردم» نداشت - اساساً کانسپت «تاریخ اجتماعی» و تاریخ فرهنگی» مجهول بود - و تنها بخشی از «تاریخ سیاسی» شامل خط سیر سلسلهها را شامل میشد که برای تلطیف این «تاریخ اشقیا» افزودهای در پایان کتاب از جنس «تاریخ اولیا» داشت؛ داستان انبیا از آدم تا ظهور اسلام که خود تاریخ اسلام مجلد دوم آن کتاب تاریخی بود و مجلد سوم از ظهور صفویه و حاکمیت مذهب شیعه در ایران تا جمهوری اسلامی و حاکمیت روحانیون شیعه را در بر میگرفت.
بدین ترتیب، داستانهای انبیای بنیاسرائیل در کتب شیعیان برجسته شد که میان ستایش و نکوهش این قوم سرگردان بود؛ این البته مشکل همیشگی دین مسیح و دین اسلام است. داستان پیروزی طالوت بر جالوت که مبانی تاریخی مشروعیت حکومت عبرانیان بر کنعانیان را در متون مقدس یهودی منعکس میکند و حتی امروز هم مورد استناد بنیادگرایان یهودی برای اشغال فلسطین است، نه فقط در کتاب تاربخ که در کتب درسی قرآن جلوه داشت. (در کتاب مقدس آمده است كه بنیاسرائیل به فرمانِ پروردگار باید آمالكیها (عمالقه، از طوایف كنعانی) را به همراه زنان، بچهها و همة اقوام قتلعام كنند. از دیدگاه ِ بنیادگرایان یهودی چون خاخام یسرائیل هس (Rabbi Yisrael Hess)، رئیس سابق دانشگاه بار-ایلانِ تلآویو، آمالكیهای اشاره شده در متنِ مقدس اعراب فلسطینی امروزیاند. هس مقالة خود به نام «فرمان نسلكشی در تورات» را با این كلمات به پایان میرساند: «آنروز خواهد آمد تا همگی ما برای اجرای فرمان جنگی از قبل مقدرشدة الهی برای نابودی آمالكیها فراخوانده شویم.»)