وظایف اصلی حکمرانی اسلامی از منظر امام علی(ع)، رضا پاکدامن فر | مطالعات رضا پاکدامن

وظایف اصلی حکمرانی اسلامی از منظر امام علی(ع)،
رضا پاکدامن
فرمان حضرت علی ( ع) به مالک اشتر بعنوان حاکم قلمرو گسترده شمال آفریقا ( مصر) یکی از اسناد مهم "فقه سیاسی" اسلام بوده که صرف نظر از جنبه های اخلاقی و تربیتی  ، از جنبه  حقوق اساسی و حقوق عمومی و خصوصا علم مدیریت و سیاست دارای ارزش والائی بوده که می بایست نه تنها بعنوان یکی از متون مرجع در مراکز دانشگاهی و حوزوی تدریس قرار گیرد، بلکه  بعنوان یک سند بالادستی  محور  تدوین  سیاستها و برنامه های کشور قرار گیرد.
این سند برخلاف اطلاق عمومی ، "نامه"  نیست ، بلکه ، "منشور حکمرانی " و به تعبیر امروزی قانون اساسی  مصر  بوده و باید از این منظر مفاد آن توجه و  الگوبرداری گردد.
اولین فراز از این منشور حکمرانی ،  به شرح ذیل  به بیان وظایف اصلی و اولویت‌های حکومت  اختصاص یافته است :
{به نام خداوند بخشاينده مهربان
‌ اين فرماني است از بنده خدا، علي اميرالمؤمنين به مالك بن حارث اشتر نخعي در پيماني كه با او مي‌نهد، هنگامي كه او را فرمانروايي مصر گمارد تا خراج آنجا را گرد آورد و با دشمنانش پيكار كند و كار مردمش را به صلاح آورد و شهرهايش را آباد سازد.}
  شرح فراز  :
در شروع این  فرمان مفصل  حضرت ، اولویت‌های  حاکم مصر را در موارد ذیل برشمرده تا در جریان امور ، مسائل حاشیه ای و فرعی این اهداف اساسی را تحت تاثیر قرار ندهند:
الف- جمع اوری مالیات مصر ( تامین بودجه عمومی)
ب- جنگ با دشمنان مصر ( امور دفاعی و تامین امنیت جامعه)
ج- اصلاح امور مردم مصر ( امور اجتماعی و حل و فصل اختلافات  )
د- آباد کردن سرزمین مصر ( توسعه اقتصادی)
نکته قابل توجه در این فراز کوتاه ، تاکید بر آبادانی مصر است که در آن زمان  جزء متصرفات دولت اسلامی در آفریقا  محسوب می شد ولی به آبادانی و سازندگی آن یکی از اولویت‌های حاکم اسلامی تاکید شده است.
همچنین در این بخش از فرمان، هیچگونه اشاره ای به امور تبلیغ دین بعنوان وظایف اصلی حاکم  اسلامی نشده است.
شاید به این دلیل است که وظیفه اصلی دولت و حکومت ایجاد بسترهای لازم اجتماعی ، خصوصا مبارزه با فقر و فساد اداری ، بمنظور فراهم شدن زمینه های ضروری برای تبلیِغ عملی دین و امور معنوی توسط مبلغان دینی است.
همانگونه که در حدیثی از شیعیان خواسته شده در عمل و نه به زبان مبلغ اهل بیت باشند.
درصورتی که در دوره معاصر فاصله زیادی بین سخنان و ادعاها با عمل و واقعیتها وجود دارد.
بنابراین اولویتهای حکمرانی اسلامی از منظر امام  علی (ع) عبارتند از :
توجه به بودجه عمومی و منابع مالی  و مصارف کشور
امنیت کشور  ،
حل معضلات اجتماعی و امور جاری مردم از طریق اصلاح دستگاه قضایی ، اجرایی و مقررات  ،
توسعه اقتصادی و آبادانی کشور
https://chat.whatsapp.com/CRbYEgpzQ0dI0Ql9T5Xg1t
لینک واتساپی توسعه ایران