«اینا» «اینا» صورت گفتاری «این‌ها» است. «این» ضمیر اشاره به ن | سایه‌سار
«اینا»
«اینا» صورت گفتاری «این‌ها» است. «این» ضمیر اشاره به نزدیک است، جانشین اسم می‌شود، نقش‌های مختلف اسم را می‌پذیرد و مرجع آن به اشاره معلوم می‌شود. اسمی که ضمیر اشاره به جای آن می‌نشیند، الزاماً معرفه است: این را بخوان. (کتابی که گوینده به آن اشاره می‌کند و مخاطب می‌شناسدش.) این را تا حالا ندیده بودم. (شیء یا حالت یا مفهومی که با اشارۀ گوینده شناسا شده است.) آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند (نزد حافظ و مخاطبش معلوم‌اند) خلاف مذهب آنان جمال اینان بین (آنان و اینان هر دو معرفه‌اند نزد محارم)
از آنجا که نامیدن و خطاب اشخاص با نام حقیقی‌شان در زبان فارسی نشانۀ ادب و تواضع و بجا آوردن فرد است، گاهی برعکس، ضمیر اشاره جانشین اسمی می‌شود که گوینده برای آن اعتبار و احترامی قائل نیست و می‌کوشد، از طریق جانشین کردن ضمیر اشاره به جای اسمِ حقیقی فرد، بی‌اعتنایی خود یا بی‌اعتباری صاحب اسم را نزد مخاطب برملا کند: این اصلاً حرف دهنش را نمی‌فهمد. این اول دعوا را شروع کرد.
بر همین قیاس، فارسی‌زبانان به هر دستگاه قدرتی هم، که افراد تحت سلطه‌اش برای آن احترام یا اعتباری قائل نباشند مجازاً «اینا» می‌گویند؛ از وزارتخانه گرفته تا خانواده: «اینا» هنوز حقوق‌ها را نریخته‌اند. «اینا» بالاخره من را شوهر می‌دهند.
بسیاری از مردم ایران، قدرت حاکمۀ پس از انقلاب ۵۷ را هم «اینا» می‌خوانند. جملاتی شبیه به جملات زیر برای فارسی‌زبانانی که پس از انقلاب زیسته‌اند آشناست: «اینا» همه‌جا هستند. مگر می‌شود با «اینا» طرف شد؟ «اینا» معلوم نیست چه کار می‌خواهند بکنند. مثالی گویاتر از زبان محمدرضا شجریان است، در مصاحبه‌ای با صدای آمریکا در ۱۵ شهریور ۱۳۸۸: «من گمون نکنم "اینا" بعد از این بتونن مملکت رو اداره کنن. فقط می‌تونن کنترل کنن. کار دیگه نمی‌تونن بکنن.»
نام بردن از هیئت حاکمه با ضمیر «اینا»، علاوه بر مقاصد کنایی یادشده، متضمن بیم و باک نیز هست. در دستگاه‌های استبدادی که ترس جان تا مغز استخوان مردم نفوذ می‌کند و زبان‌ها را به لکنت می‌اندازد، نام بردن از صاحب‌قدرتان مستلزم پذیرش خطر و عواقب ناگوار است. پس ضمیر اشارۀ «اینا» رندانه جانشین اسامی مخوف و موحش می‌شود تا چون سپری گوینده را از بلاهای احتمالی برهاند. استفاده از ضمیر اشاره به نزدیک برای دستگاه قدرت کاربردی کنایی است که شنوندگان، بر حسب بافت کلام گویندگان، میزان نفرت، ترس یا بی‌احترامی و بی‌اعتنایی آنها را درمی‌یابند. هزار نکتۀ باریک‌تر ز مو در «اینا» نهفته است!
