2023-05-11 17:20:15
.
پرواز روح فرعون بر فراز اهرام تمدن مصر غلامرضا علیزادهتو، آن بلندترین هِرمی
که فرعونِ تخیّل میتواند ساخت؛
و من، آن کوچکترین مور، که بلندای تو را
در چشم نمیتواند داشت. ۱شرایط جغرافیایی کشور مصر به گونهای است که عمده فعالیتهای اقتصادی در زمینهای شدیداً حاصلخیز اطراف رود نیل رخ میدهد، از زمان فراعنه نیز چنین بوده است.
مرحوم دکتر شریعتی در آستانه جشنهای ۲۵۰۰ ساله (بهسال ۱۳۵۰)، اهرام مصر را به مدد تلمیح، به استخدام ذهن خلاق خود درآورد و استعداد شگرفش را در تخطئه تمدن و تاریخ ایران بکار گرفت تا از آن برای مبارزهاش با رژیم پهلوی گرتهبرداری کند.
اگرچه آرزوی دیرینهی رامسس دوم و توتعنخ آمون، جاودانگی بود، اکنون چنین رویایی محقق شده است و مصریان، ربالنّوع هایشان را میستایند. تمدنی که موجب شگفتی هرودُت شده بود.
شکوه اهرام مصر (Egyptian Pyramids) که در غرب رود نیل برکشیده شدهاند، نماد این خلود است. چرا که به باور مصریان، روح فرعون در هنگام غروب به خورشید متصل میشد.
به باور نگارنده، رامسس دوم نقش بسزایی در "توسعه آمرانه" مصر باستان داشت. مصر هنوز دارد از دستاوردِ پادشاهانش در پس ِ هزارهها ارتزاق میکند و به تمدنش میبالد.
شوربختانه مرحوم شریعتی با نگاهی سوسیالیستی که یادگار همتایان چپگرای مقیمِ فرانسه بود، برساخت اهرام را حاصل ظلم و جور فرعونها نسبت به بردگان دانسته بود و سخنرانی مشهور (آری اینچنین بود برادر) را با همین انگاره ایراد کرده بود. اما یافتههای بدست آمده در دهه ۱۹۹۰ نشان داد؛ اگرچه نیروی کار دخیل در ساخت اهرام از طبقات فرودست بودهاند، اما بردگان بیاَجر و مزد نبودهاند.
همان کسانی که درصدد خوانشی مبتنی بر دوگانه خیر و شر از عصر "بطلمیوسی" برآمدهاند خود میدانند، اکنون نیز بسیاری از انسانها دچار شیءزدگی شده، و زیر یوغ حماقت خویشاند.باری، پس از آنکه اهرام توسط فراعنه ساخته شد، هنوز یک موضوع بیقرارشان میکرد، و آن
دغدغهی زَوال کالبدشان پس از مرگ بود که مغمومشان میساخت. از اینرو فرعون توتعنخ آمون با ابداع "مومیایی" برای حفظ کالبد فرعونیان، آسوده خاطرشان ساخت، اگر چه خود، بر خلاف رامسس، عمر درازی نیافت و در ۱۹ سالگی جوانمرگ شد.
در کهن روایتی از سیدبن طاووس میخوانیم؛ عمردرازی که به رامسس دوم بخشیده شد، به سبب همان نقش غیرقابل انکار او در عمران و آبادی مصر و رونق سفره و معیشت مردم بود. (الملاحم و الفتن، صص ۳۵۹ - ۳۵۸)
در نص شریف نیز آمده است که؛ یهوَه به موسای کلیم تاکید میکند، با فرعون در کمال آرامش و نرمی صحبت کند. (سوره طه/۴۴) تو گویی خصیصهی خشمگین بودن موسا یهوَه را نگران ساخته بود.
اینک، فرعون تخیّلم به ۳۰۰۰ سال پیش و در ژرفای تاریخ، سرک میکشد. بوی سنگین عود در سرسرای معبد پیچیده است، و چراغهایی پیه سوز شبستان را نیمه روشن کردهاند. ریتمهای گردنبند "منيت" ۲ و سسترا ۳، آهنگ خواندن راهبههای زن در معابد نیمه تاریک، همگی تجربیاتی نفسانی بودند که امروزه ما فقط میتوانیم آنها را تصور کنیم. هدف موسیقی و حركات همراه آن درمراسم مذهبی برقراری ارتباط نزدیکتر با خدايان، و بسط شور و نشاط به شركت كنندگان در مراسم بود. موسیقی و رقص درحالی بر فراز بالاترین انگیزشهای حالتهای انسانی نامیده شد که مردم را هنگام ناامیدیها و از دست دادنها در زندگی تسلی می داد.
«اسکولار پارسونز» مینویسد: «زنانی که میرقصیدند یا حاضران در دربار و معبد، خرقههای شفاف یا به سادگی لباسهایی غیرپوشیده و با کمربند میپوشیدند که اغلب از مهره یا صدف کوهی ساخته شده بودند. اگرچه امروزه ممکن است ظاهر آنها به عنوان ظاهری وابسته به تمایلات جنسی توصیف شود، اما مصریان باستان به بدنِ برهنه، با شیفتگیِ خاصی نگاه نمیکردند.» (Pesaran & Shin, 2003)
مصر هشتمین کشور دارای جاذبههای تاریخی و فرهنگی در جهان با قومیتها و مذاهب گوناگون و یکی از مقاصد مهم گردشگری شمال آفریقا به شمار میآید. صنعت گردشگری میتواند تاثیر مهمی بر افزایش اشتغال، درآمدهای مرتبط با مکانهای اقامتی و نیز درآمدهای دولتی کشورها داشته باشد. مصر برنامه اصلاحیاش را بهمنظور «تنظیم بازار گردشگری» در سال ۲۰۱۸ تصویب کرد که موجبِ افزایش رشد اقتصادی مصر بهمیزانِ ۸/ ۴ درصد شد، حال آنکه، این رقم در سال ۲۰۱۷ حدود ۹/ ۳ درصد بوده است.
میزان تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۱۷، حدود ۵/ ۲۶۵ میلیارد دلار بوده و در سال ۲۰۱۸ به ۸/ ۳۰۷ میلیارد دلار رسیده است. دولت مصر از سال ۲۰۱۶، مجموعاً ۶۶ میلیارد دلار در بخش گردشگری خود سرمایه گذاری کرده است.
پ.ن ۱. شعر مطلع؛ موسوی گرمارودی
۲. گردنآویز مهرهای سنگینی بود که راهبهها در هنگام رقص آن را تکان میدادند.
۳. پرکاشنهایی دستی بودهاند که به وسیلهی نوازندگان استفاده میشدند.
@tahlilvarasad
3.8K viewsedited 14:20