به طور قطع می توان اکثریت قریب به اتفاق راویان دست اوّل و حائز | آسیب شناسی تاریخ صدر اسلام

به طور قطع می توان اکثریت قریب به اتفاق راویان دست اوّل و حائز اهمیت سیره را به نحوی مرتبط با عروه و زهری دانست : موسی بن عقبه مدنی (م ۱۴۱) در کنار ابن اسحاق از شاگردان زهری بوده و کتابی مستقل و مفصّل در مغازی نگاشته که دوری و سزگین هر دو تصریح می کنند : اعتماد اساسی وی به استادش زهری بوده است [۱] . یزید بن رومان مدنی نیز نگاشته ای در مغازی داشته که متّکی به روایات عروه و زهری بوده است [۲] . معمر بن راشد (م ۱۵۴) نیز که دستی در نگارش مغازی داشته ، بطور غالب از زهری روایت می کند [۳] . رسول جعفریان در این خصوص می نویسد : باید گفت ابن شهاب زهری ، یکی از مؤثر ترین افراد در شکل گیری علمی به نام سیره است ؛ کسی که باید سهم مهمی در گرایش موجود در نقلهای سیره داشته باشد . گرایشی که در درجه اوّل عمری-زبیری ، و در درجه دوم اموی و در درجه سوم غیر علوی است [۴] .




۱_ ن ک : تاریخ سیاسی اسلام / رسول جعفریان / ج ۱ / ص ۴۴ و ۴۵ و ۴۹
بحث فی نشأت علم التاریخ عندالعرب / دوری / ص ۳۲ و ۳۳ (متن انگلیسی)

۲_ تاریخ سیاسی اسلام / رسول جعفریان / ج ۱ / ص ۴۴

۳_ تاریخ التراث العربی / سزگین / ص ۹۲

۴_ منابع تاریخ اسلام / رسول جعفریان / ص ۵۳ و ۵۴