ترجمهی روایت: امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: «این قرآن است. آن را به سخن آورید در حالی که سخن نمیگوید اما من از آن به شما خبر میدهم. بدانید که علم آنچه که میآید و سخن از گذشته و داروی بیماریهایتان و نظم امورِ میانِ شما در آن است.»
ترجمهی روایت: از امیرالمؤمنین علیه السلام سؤال شد که در قرآن علم همه چیز هست به جز طب! پس حضرت فرمود: آگاه باش! همانا در قرآن آیهای است که کل طب را در خود گرد آورده است: «بخورید بیاشامید ولی اسراف نکنید»
منابع: الدعوات قطب راوندی، ج ۱، ص ۷۵ بحارالأنوار، ج ۵۹، ص ۲۶۷
بیان: این سخن حضرت که فرمود «کل طب را گرد آورده» از جنبهی ادبی، اغراق محسوب میشود و در گفتار اهل همهی لسانها رایج است و مرادش این است که نهایتاً کل طب به همین «خوردن و آشامیدن و اسراف نکردن» بر میگردد نه اینکه منظورش این باشد که با این آیه به آناتومی و داروسازی و خواص گیاهان و علت بیماریها و پیشگیری و درمانشان نیز علم پیدا میکنیم. بلکه مرادش این است که برای پیشگیری و برای بیمار نشدن، با عمل به این آیه از دانستن کل طب بینیاز میشوی؛ زیرا که همهی بیماریها از معده و از درون است و چنانچه در خوردن و آشامیدن اسراف نشود، انسان بیمار نخواهد شد و اسراف، یعنی ضرر زدن به بدن و دلیل آن روایت بعدی است.
ترجمهی روایت: از امام صادق علیه السلام دربارهی ماساژ با آرد، بعد از نوره سوال شد. پس حضرت فرمود: «اشکالی ندارد.» گفتم: (سنیها) میپندارند که این کار اسراف است. پس حضرت فرمود: «در آنچه که بدن را بهتر میکند اسرافی نیست. همانا چه بسا من به پاکسازی دستور میدهم پس برایم آرد با روغن زیتون مخلوط کرده و با آن ماساژ میدهم! همانا اسراف فقط در چیزی است که مال را تلف کند و به بدن آسیب برساند.»
منبع: کافی، ج ۶، ص ۴۹۹
بیان: با این روایت معنای اسراف در آیه روشن میشود. پس آیه میفرماید: «بخورید بیاشامید ولی به بدن ضرر نزنید» و حقیقتاً کل طب همین است. اگر آناتومی یا گیاه شناسی و ... میخوانیم برای آن است که بدانیم چه چیزی به بدن آسیب میرساند که از آن پرهیز کنیم و چه چیزی سود میرساند که آن را بخوریم و بنوشیم و چه چیزی برای بدن ما لازم است که بدانیم باید بخوریم و بنوشیم که مبادا با ترکش، به بدن ضرر برسانیم و اسراف کرده باشیم. پس کل طب همین سه جمله است: «بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید (یعنی ضرر نرسانید)»