جامعه‏ و فرهنگ | پیمان اسحاقی

2022-06-24 04:33:09 مقاله «حج و مطالعه انسان‌شناسانه زیارت»، نوشته ماریو بویتلار، ترجمه پیمان اسحاقی (بخش ۸)

تداعی‌های جماعت‌واره، مانند جریان طواف زائران کعبه که پیشتر [در اثر هنری مغناطیس] دیدیم و نیز عکس‌هایی از آن که موجود در بسیاری از ادارات دولتی و تجاری و همچنین در مغازه‌ها و خانه‌های شخصی مسلمانان، قابل مشاهده است. همانطور که گراسیموس ماکریس اشاره کرده، این تصویر نمادین از دایره‌های متحدالمرکز سفید انسانی در حال حرکت [و طواف دور کعبه]، نمایانگر امتی از پیش موجود و همزمان امت یا جامعه جهانی مؤمنان نوظهور است (Makris 2007: 137). برای نشان دادن ماهیت جماعت‌واره، خود ترنر از مالکوم ایکس نقل قول می‌کند که او تجربه حج خود را شامل «عشق، فروتنی و برادری واقعی» می‌دانست که «تقریباً هر کجا که می‌رفتم، یک احساس فیزیکی بود ... ما واقعاً همه [برادران] یکسان بودیم» (ترنر ۱۹۷۴: ۱۶۸). از آنجایی که مکه تنها شهر روی زمین است که در آن هیچ غیر مسلمانی مجاز به ورود نیست، می‌توان تصور کرد که مفهوم امت «مطهر» که در آن فقط اسلام حاکم است، می‌تواند به عنوان نمادی قدرتمند برای جماعت‌واره ایدئولوژیک [که پیشتر ذکرش رفت] در گفتمان‌های گروه‌های مسلمان افراطی که خواهان ایجاد خلافت اسلامی هستند، عمل کند.
مدل توضیحی ترنر تأثیر عظیمی بر مطالعه انسان‌شناختی زیارت داشته است. استدلال او در مورد جماعت‌واره و تلاش او برای عبور از تصویرگری کارکردگرایانه از دین به عنوان تجسم جامعه، الهام‌بخش بسیاری از پژوهشگران بوده است. در واقع، پارادایم ترنر در بیشتر سال‌های دهه‌ ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ مسلط باقی ماند. با این حال، در اواخر دهه ۱۹۸۰، مطالعات بیشتر و بیشتری ظاهر شد که اعتبار نظریات ترنر درباره زیارت را زیر سوال برد. محور این نقدها، ادعاهای جهان‌شمولی مدلی بود که ترنر در مورد کیفیت‌های ذاتی زیارت ارائه می‌داد. این نقدها همچنین رویکرد ترنر به زیارت به‌عنوان یک آیین ایستا و محدود که در مکان‌ها و زمان‌هایی انجام می‌شود که از دنیای روزمره بیرونی جدا هستند را زیر سوال می‌برد. به عنوان مثال، استدلال ترنر در مورد جماعت‌واره توسط مایکل سالنو بر اساس مطالعه او در مورد فعالیت‌های زیارتی در میان سرخپوستان کچوا در آند مورد انتقاد قرار گرفت (سالنو ۱۹۸۱؛ ۱۹۸۷). همچنین، ریچارد وربنر در مطالعه خود در مورد الگوهای در حال تغییر و سازماندهی جریان مردم، کالاها، خدمات و ایده‌ها در چندین مکان مقدس در غرب آفریقا و پاپوآ گینه نو، از تمرکز و تاکید ترنر بر محدوده‌های آیینی انتقاد کرد (وربنر، ۱۹۸۹).

منبع:
Buitelaar, Marjo. "The Hajj and the anthropological study of pilgrimage." In Hajj: Global interactions through pilgrimage, pp. 9-25. Sidestone press, 2015.
منابع استفاده شده در متن، در آخرین بخش ترجمه ارائه خواهند شد.

#مطالعات_حج

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-23 20:00:53 گوشه‌ای از زیبایی‌های ایران

شیرگاه، مازندران
عکاس: آرمین رمضانی‌نژاد
منبع

مهم‌تر از داشتن این زیبایی‌ها، نگه‌داری‌ از آنهاست.

نیز نگاه کنید به:
قطع درختان گردوی بزرگ برای تولید مواد مخدر
محافظت و نگه‌داری از درختان شهری، برلین، آلمان
برنامه‌ریزی شهری که شنیده‌ایم به این معناست
چهار تمهید محافظتی از یک درخت

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-23 04:34:12 #سکانس بزم‌های شبانه در فرهنگ ایران

بخش مهمی از زندگی روزمره در تاریخ ایران‏، در شب‌ و در قالب بزم‌های شبانه شکل می‌گرفته است. در این نشست‌ها و «بزم‌ها» که تا معمول‏ا تا پاسی از شب نیز به طول می‌انجامیده، به فراخور حال شرکت‌کنندگان، سخن از هر جا می‌رفته و گاه گونه‌هایی از هنری، همچون شعر و موسیقی، تولید یا به کار گرفته می‌شده است.

آنچه در این سکانس مشاهده می‌کنید، نمونه‌ای از این شب‌نشینی‌ها و بزم‌های شبانه در میان خرده فرهنگ لوطیان تهرانی اواخر دوره قاجار است که مرحوم علی حاتمی آن را به زیبایی هر چه تمام‌تر در یکی از قسمت‌های مجموعه هزاردستان نشان داده است.

هزاردستان در آپارات
هزاردستان در ویکی‌پدیا

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-22 22:48:38 #عکس زیارت قبور در فرهنگ‌ ترکیه (۱)

زیارت قبور در اغلب کشورهای اسلامی، یکی از سنت‌های دیرپا و رایج است. این عنصر فرهنگی، در برخی از اوقات، از جمله تعطیلات و اعیاد مذهبی بیش از زمان‌های ديگر مورد توجه قرار می‌گیرد.

تصاویر پیوست شده به این شناسه را از سنت‌های #زیارت قبور در گورستان جبجی شهر آنکارا در #ترکیه در سال ۲۰۱۱ برداشته‌ام.

کانال جامعه و فرهنگ l پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-22 04:29:55 مقاله «حج و مطالعه انسان‌شناسانه زیارت»، نوشته ماریو بویتلار، ترجمه پیمان اسحاقی (بخش ۷)

مناسک حج، به ویژه آنهایی که مخصوص حج است، دارای عناصر زیادی است که می‌توان آنها را به عنوان مشخصات [مرحله] انتقالی دانست: وداع با عزیزان و سنت وصیت‌نامه نویسی قبل از عزیمت به حج، دلالت‌هایی برای آماده شدن برای مرگ دارد. همچنین در حال احرام، زائران باید از روابط جنسی، آرایش،استفاده از مواد و کوتاه کردن ناخن و مو خودداری کنند. آنها باید تا حد امکان از کارهای روزمره و دغدغه‌های زندگی روزمره عادی فاصله بگیرند تا کاملاً خود را وقف پرستش خدا کنند. علاوه بر این، دو تکه پارچه سفید بدون درز که لباس احرام حاجیان مرد را تشکیل می‌دهد، از همان نوع پارچه‌هایی است که به عنوان کفن دفن مسلمانان استفاده می‌شود و حاجیان مرد ]در برخی فرهنگ‌های مسلمان، بعد از مراسم حج[ اغلب پارچه‌های احرام را برای آنکه در آن دفن شوند، ذخیره می‌کنند. همانطور که پنینا وربنر اشاره می‌کند، توالی مناسک حجی که زائران انجام می‌دهند - و حاجیان را از طریق تاریخ نگاری اسلامی [و قراردادن آنها در مرکز مکان‌هایی که تاریخ اسلام رخ داده] به یک سفر معکوس می‌برد - می‌تواند به عنوان نماد مرگ و تولد دوباره تفسیر شود. وربنر به طور متقاعدکننده‌ای استدلال می‌کند که این معکوس شدن توالی زمانی اصلیِ روایت‌های مقدس اسلامی، بخشی از فرآیندی است که طی آن زائران به تدریج گناهان خود را می‌ریزند، از مرگ نمادین به سمت پاک شدن به عقب حرکت می‌کنند و در نهایت مانند نوزاد تازه متولد شده پاک و معصوم می‌شوند (ر.ک. pp. 30-31 در این جلد).

منبع:
Buitelaar, Marjo. "The Hajj and the anthropological study of pilgrimage." In Hajj: Global interactions through pilgrimage, pp. 9-25. Sidestone press, 2015.
منابع استفاده شده در متن، در آخرین بخش ترجمه ارائه خواهند شد.

#مطالعات_حج

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-21 21:54:26 گفتارهایی درباره نسبت لباس و اخلاق

"بدانکه چون تکبر و خیلا [غرور] در میان عالمیان شایع بود، خصوصاً در میان عرب و جامه‌های دراز می‌پوشیدند که بر خاک می‌کشید، حق سبحانی و تعالی، حضرت سیدالمرسلین را صلی الله علیه و آله [در آیه‌ای از قرآن] مخاطب ساخت و مراد [واقعی از آیه] امت بود که فرمودند که «و ثبابک فطهّر» [آیه ۴ سوره مدثر: ترجمه تحت‌اللفظی: و لباست را تمیز کن].
در احادیث صحیحه از طرق ما [شیعیان] وارد شده است و اکثر مفسران نیز چنین تفسیر کرده‌اند که [معنای فطهّر در آیه] فَشَمِّر [است] یعنی جامه‌های‌ خود را پاک گردان به دامن بر زدن.
و این [تفسیر از آیه «و لباست را تمیز کن» مبنی بر اینکه انتهای لباست را به کمرت بیاویز] نیز دو احتمال دارد: یکی آنکه جامه را از خاک بردارد به دست، یا طرف آنرا بر کمربند کن که بر زمین نکشد. و دویم آنکه کوتاه ساز به آنکه از کعب [قوزک و مفصل پا] در نگذرد."

منبع: مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی، جلد دوم، قم، اسماعیلیان، ۱۴۱۴، صفحه ۹۰-۹۱.

#مادیت #مطالعات_بدن

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-21 07:34:02 #سکانس مزقان یا نوقان؟: فعالیت غیرسیاسی و سیاست‌ورزی در کشوری که «حکومت در آن عاقبت خوشی ندارد»

- کار ویلون به کجا کشید؟
- هنوز مشق می کنم.
- با جدیت این کار را به آخر برسانید. حکومت در این مملکت عاقبت خوشی ندارد. یک وقت دیدید مزقان بیشتر به کارتان خورد تا نوقان.
- آخر آن یکی هم نام خوشی ندارد.
- لااقل آدم خوش است که به ساز خودش می‌رقصد.

این سکانس اگر چه ۲۳ ثانیه بیشتر نیست، اما این قدر زیبایی و حکمت در آن به چشم می‌خورد، که باید به مرحوم استاد علی حاتمی، نویسنده و کارگردان آن، و نیز بازیگران این سکانس، هزاران احسنت و آفرین گفت.

توضیح اینکه مزقان و نوقان در گویش مردم تهران اواخر قاجار، به ترتیب به معنای ساز موسیقی و اسلحه کمری بوده است.

هزاردستان در آپارات
هزاردستان در ویکی‌پدیا

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-20 20:02:14 گوشه‌ای از زیبایی‌های ایران

آستارا، گیلان
عکاس: وحید یوسفیان
منبع

مهم‌تر از داشتن این زیبایی‌ها، نگه‌داری‌ از آنهاست.

نیز نگاه کنید به:
قطع درختان گردوی بزرگ برای تولید مواد مخدر
محافظت و نگه‌داری از درختان شهری، برلین، آلمان
برنامه‌ریزی شهری که شنیده‌ایم به این معناست
چهار تمهید محافظتی از یک درخت

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-20 09:58:29 مقاله «حج و مطالعه انسان‌شناسانه زیارت»، نوشته ماریو بویتلار، ترجمه پیمان اسحاقی (بخش ۶)

محور استدلالی که ترنر ارائه می‌دهد این است که [مرحله] انتقالی [و در جریان زیارت بودن]، زمینه را برای آنچه او «جماعت‌واره» می‌نامد، فراهم می‌کند و این «جماعت‌واره» در غیاب ساختار اجتماعی معمولی پدیدار می‌شود. چنین وضعیتی زمانی اتفاق می‌افتد که تمایزات بین افراد از بین می‌رود و ارتباط متقابل، اغلب در پوشش ناشناس بودن هر یک از شرکت‌کنندگان [در زیارت]، بازیگردان اصلی می‌شود. «جماعت‌واره»به انواع جدید شدید رفاقت و برابری‌طلبی در میان افرادی که در [مرحله] انتقالی [زیارت هستند] اشاره دارد. ترنر خاطرنشان کرد که این اشتراک و برابری همه [زائران]، نیرویی انرژی‌بخش ایجاد می‌کند و فضایی برای تأمل [و تغییر] درباره ساختار اجتماعی سازنده زندگی روزمره را فراهم می‌کند و [به این ترتیب باعث می‌شود براساس آن برابری که بین زائران در دوران زیارت ایجاد شده] به صورت‌های دیگری [از نظم اجتماعی محتمل نیز] اندیشیده شود:
«زمینه بهینه روابط [درون] جماعت‌واره، و جماعت‌واره، رابطه‌ای خود به خود ایجاد شده بین انسان‌های ارتقایافته و انسان‌هایی با فردیت و کلیت یکسان، تهی از ویژگی‌های ساختاری، با هم چیزی را تشکیل می‌دهند که می‌توان آن را ضد ساختار نامید. با این حال، جماعت‌واره ساختاری نیست که نشانه‌هایش معکوس شده باشد، منفی‌ها دربرابر مثبت‌ها، بلکه ریشه‌ همه ساختارها و در عین حال منتقد آنهاست. زیرا وجودش، تمام قواعد ساختاری اجتماعی را زیر سوال می‌برد و احتمالات جدیدی را پیش‌رو می‌گذارد». (Turner 1974: 202)
«تهی از ویژگی‌های ساختاری» [که ترنر در بالا برای معرفی کردن حالت انتقالی در زائران به کار برد] به شخصیت‌های در برزخ مانده [از خانه و کاشانه برای زیارت خارج شده و هنوز به آنجا بازنگشته] اجازه می‌دهد تا آنچه اساساً معنای انسان بودن است را تجربه کنند یا حداقل تا اندازه‌ای به درک آن نایل شوند. با این حال، ترنر خاطرنشان کرد که جماعت‌واره به زودی تبدیل به ساختاری می‌شود که در آن «روابط آزاد بین افراد [که در حال و هوای زیارت تجربه شده بود] جای خود را به روابط هنجاری بین شخصیت‌های اجتماعی می‌دهد» (Turner 1969: 132).
بنابراین او بین جماعت‌واره‌های وجودی یا خودانگیخته با جماعت‌واره‌های هنجاری تمایز قائل شد. جماعت‌واره‌های هنجاری در طول زمان [در جریان زیارت] توسعه می‌یابند؛ در زمانی که جماعت‌واره‌های وجودی [بعد از زیارت]، تبدیل به نظام اجتماعی پایداری شده‌اند که در آنها متخصصان مذهبی کنترل مکان زیارتی و فعالیت‌های زائران را به دست می‌گیرند. نوع سومی از جماعت‌واره‌هایی که ترنر شناسایی کرد، جماعت‌واره‌های ایدئولوژیک بود، یعنی طرح‌های آرمان‌شهری برای اصلاح جامعه بر اساس تجربه جماعت‌واره‌های وجودی (Turner 1969: 132).

منبع:
Buitelaar, Marjo. "The Hajj and the anthropological study of pilgrimage." In Hajj: Global interactions through pilgrimage, pp. 9-25. Sidestone press, 2015.
منابع استفاده شده در متن، در آخرین بخش ترجمه ارائه خواهند شد.

#مطالعات_حج

بخش اول - بخش دوم - بخش سوم - بخش چهارم - بخش پنجم

کانال جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید

2022-06-20 00:09:14 #عکس کتاب‌فروشی «سازمان امور دیانت» در محله ایوب‌سلطان، استانبول

محله ایوب‌سلطان در شهر استانبول، که در اطراف مزار ابوایوب انصاری شکل گرفته، یکی از مناطق شهری غنی از نظر فرهنگی در شهر #استانبول، در کشور #ترکیه است. این محله در دهه‌های گذشته و سال‌های سخت‌گیری علیه زندگی مذهبی، یکی از محل‌های معدود تهیه نیازهای روزانه مذهبی شهروندان استانبول مانند کالای حجاب و عبادت در شهر بود.

محله مذکور تاکنون هویت مذهبی خود را حفظ کرده و در روزهای تعطیل و نیز شب‌های ماه رمضان، شاهد حضور و تفریح خانواده‌های عمدتاً محافظه‌کار است.

بر ویترین کتاب‌فروشی سازمان امور دیانت در اطراف مزار ابوایوب انصاری، علاوه بر اعلام اینکه فتوکپی و پرینت گرفته می‌شود، آمده که مغازه برای نماز تعطیل است و ۴۵ دقیقه بعد از اذان دوباره باز می‌شود.

جامعه و فرهنگ | پیمان اسحاقی
https://t.me/peymaneshaghi110 باز کردن / نظر دهید