2021-09-19 15:38:13
زیارت یا کمک به فقیر ؟
برخی با ایجاد دوگانگی بین زیارت رفتن یا کمک به فقیر، میگویند بجای رفتن به حج یا کربلا یا مشهد الرضا مثلاً به فقیر کمک کنید.
برخی در پاسخ میگویند چرا به کسانی که ترکیه میروند، تایلند میروند، وسایل آرایش میخرند نمیگویید: یا تایلند یا کمک به فقیر؟ یا خرید وسایل آرایش یا کمک به فقیر؟ حالا، به کربلا و زیارت که رسید یاد فقرا میکنید؟
برخی پاسخ دیگری میدهند و میگویند: اتفاقا کسانی که به حج و کربلا میروند اهل کمک به فقرا هستند، نه کسانی که مثلا به فرانسه و لندن و ترکیه میروند!
این پاسخ ها در حد جدال کلامی و نقض مطلب است نه حل مساله. ضمن اینکه نباید دوگانگی سوال را به دوگانگی افراد نیز سرایت داد و بین زائران کربلا مثلا با مسافران شهرها و کشورهای دیگر لزوما جدایی فرض کرد. چون ممکن است کسی اهل خرید وسایل آرایش و استفاده صحیح هم باشد و اهل زیارت کربلا نیز باشد. یا ممکن است کسی اهل زیارت و اهل سیاحت و گردش صحیح، هر دو باشد.
و نیز همیشه اینطور نیست که کسی که ترکیه یا لندن میرود یا وسایل آرایش تهیه میکند، به فقرا کمک نمیکند. خیلی ها را می شناسیم که اهل کمک به فقرا و نیازمندان هستند اما اهل سیاحت صحیح هم هستند؛ و خیلی ها را می شناسیم که اهل کمک به فقرا هستند و اهل گناه هم هستند. اینها منافاتی با هم ندارد. اساساً روح و قلب انسان تمایل به کمک به همنوع را دارد؛ در هر دین و مذهب و عقیده ای.
پس پاسخ حلی چیست؟
پاسخ این است که هر کدام از حج، زیارت و کمک به فقرا در جای خود مفید و لازم است و هیچ یک جای دیگری را نمی گیرد.
اسلام با توجه به ابعاد مختلف وجودی انسان و نیز با توجه به مسائل اجتماعی، هم دستور به عبادت و حج و زیارت دارد. (دستورات واجب و مستحب) و هم دستورات واجب و مستحب به انفاق و کمک به فقیر و خمس و زکات و صدقات و ....
امامان معصوم علیهم السلام نیز چنین بودند؛ اهل عبادت، اهل حج و اهل کمک به فقرا.
پس هیچکدام جای دیگری را نمیگیرد.
گاهی انسان با عبادت واقعی و حج واقعی و زیارت واقعی، روحش ساخته میشود و کمک بیشتری به نیازمندان میکند. (خاصیت زیارت باید چنین باشد) و انصافاً مومنان از راههای مختلف شرعی کمک های فراوانی به نیازمندان میکنند.
یادم است حدود 20 سال قبل، حضرت آیت الله مکارم شیرازی در گفتگویی فرموده بود ما ماهانه یک میلیارد تومان که از طریق خمس توسط مومنان و مقلدان به ما میرسد به فقرا کمک میکنیم. ماهانه یک میلیارد تومان آنهم توسط خمس مومنان در 20 سال قبل، پول زیادی است. پس کمک به فقرا در دین، در جای خود مطرح است و مومنان واقعی اهل این کار هستند.
نکته بعدی این است که در مواردی مجبوریم یکی را انجام دهیم یا زیارت یا کمک به فقیر؛ یا اینکه برخی می پرسند به زیارت رفتن مهمتر است یا به فقیر کمک کردن؟
پاسخ این سوال، ساده نیست.
برخی زیارت را ترجیح میدهند و برخی کمک به فقیر را.
جناب شیخ بهایی میگوید:
همه روز روزه بودن، همه شب نماز کردن
همه ساله حج نمودن، سفر حجاز کردن
ز مدینه تا به کعبه، سر و پا برهنه رفتن
دو لب از برای لبیک، به وظیفه باز کردن
به مساجد و معابر، همه اعتکاف جستن
ز ملاهی و مناهی همه احتراز کردن
شب جمعه‌ها نخفتن، به خدای راز گفتن
ز وجود بی نیازش، طلب نیاز کردن
به خدا که هیچ کس را، ثمر آنقدر نباشد
که به روی ناامیدی در بسته باز کردن
آنچه بنده اینجا عرض میکنم این است که نمی شود با چند روایت، بدون بررسی کامل سند و دلالت و بدون لحاظ مجموعه آیات، روایات، مبانی و قواعد دیگر، یا چند بیت شعر، سریعاً حکم داد.
از سوی دیگر، موارد و مصادیق، مختلف و گوناگون است؛ گاهی هر دو امکان پذیر است؛ گاهی به خاطر عوامل و دلایلی، زیارت، اولویت پیدا می کند و گاهی به خاطر عوامل و دلایلی کمک به فقیر اولویت دارد؛ در شرایطی زیارت واجب می شود و در شرایطی، کمک به فقیر و مریض واجب می شود.
هر کدام واجبتر باشد آن باید عمل شود. هر کدام واجب و دیگری مستحب باشد باید واجب عمل شود؛ و هر جا انسان نتواند تشخیص دهد باید از مجتهد و متخصص سوال نماید.
خداوند متعال، توفیق فهم حقایق و مسائل را نصیب همه ما گرداند.
#وحید_واحدجوان
@dr_vahedjavan
510 views12:38
و
