اقتصاد بازار

2023-04-19 18:35:38 چگونه پول بادآورده بانک سیلیکون ولی را نابود کرد!


دنیل لاکال
می‌شد از دومین فروپاشی بزرگ یک بانک در تاریخ معاصر پس از  برادران لِمان  جلوگیری شود.اکنون اثرات آن هنگفت و اندازه‌گیری خطر سرایت بسیار دشوار است.

فروپاشی بانک سیلیکون ­ولی یک هراس بانکی کلاسیک است که ناشی از  یک رویداد نقدینگی است، اما درس مهم برای همگان آن است که اگر سیاست پولی فوق‌العاده انبساطی نبود، حجم زیان‌های محقق نشده و حفره‌های مالی در حساب‌های بانک وجود نمی‌داشت.اجازه دهید به چرایی آن بپردازم.

طبق حساب‌های عمومی بانک سیلیکون‌­ولی، تا 31 دسامبر 2022، کل دارایی‌های بانک حدود 209.0 میلیارد دلار و کل سپرده‌ها حدود 175.4 میلیارد دلار بوده است. سهامداران اصلی آنها عبارتند از ونگاردگروپ (11.3 درصد)، بلک‌­راک (8.1 درصد)، استیت­‌استریت (5.2 درصد) و صندوق بازنشستگی اَلِکتای سوئد(4.5 درصد).

رشد و موفقیت باورنکردنی SVB بدون نرخ‌های منفی، سیاست‌های پولی انبساطی شدید  و حباب فناوری که در سال 2022 منفجر شد،  نمی‌توانست اتفاق بیفتد.

علاوه بر این، اگر مشوق‌های نظارتی و سیاست پولی برای انباشت بدهی دولتی و اوراق بهادار با پشتوانه رهنی نبود  رویداد نقدینگی بانک  رخ نمی‌داد.

مبنای دارایی SVB بارزترین مثال از شعار قدیمی «با فدرال رزرو مقابله نکن» می باشد. SVB مرتکب یک اشتباه بزرگ شده است: دقیقا از مشوق­‌های ایجاد شده توسط سیاست و مقررات پولی انبساطی پیروی کرد.

در سال 2021 چه اتفاقی افتاد؟ موفقیت بزرگی بدست آمد که بدبختانه اولین گام نابودی نیز بوده است. سپرده‌­های بانک با رونق فناوری تقریبا دو برابر شد. همه می­خواستند بخشی از پارادایم غیر­قابل‌­توقف فناوری جدید را داشته باشند. دارایی­‌های SVB نیز افزایش یافت و تقریبا دو برابر شد.

ارزش دارایی­‌های بانک افزایش یافت. بیش از 40 درصد آن­ها خزانه‌­داری و اوراق­‌بهادار با پشتوانه رهنی درازمدت بودند. باقی آن سرمایه‌گذاری‌های فناوری جدید و سرمایه‌گذاری­‌های مخاطره‌آمیز به ظاهر فاتح جهان بودند.

بیشتر آن اوراق و اوراق بهادار «کم ریسک» تا سررسید نگه داشته شدند. SVB از دستورالعمل جریان­ اصلی پیروی می­‌کرد: دارایی‌های کم‌ریسک جهت متعادل­ کردن ریسک در سرمایه‌گذاری‌های مخاطره­‌آمیز به کار گرفته می­شدند. هنگامیکه فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش داد، SVB باید با یک شوک مواجه شده باشد.

مبنای دارایی آن تنها یک شرط­بندی بود: نرخ­‌های پایین و تسهیل کمّی در درازمدت. ارزش‌گذاری‌های فناوری در دوره سیاست‌های پولی انبساطی اوج گرفت، و بهترین راه برای «مصون­‌سازی» این ریسک، خزانه‌داری و اوراق بهادار با پشتوانه رهنی بود. چرا باید روی چیز دیگری شرط‌­بندی کنیم؟ این همان چیزی بود که فدرال رزرو هر ماه میلیاردها دلار از آن را خریداری می­‌کرد. طبق تمام مقررات، این دارایی‌ها کم‌خطرترین دارایی‌ها بودند، و به گفته فدرال رزرو و تمام اقتصاددانان جریان اصلی، تورم صرفا «گذرا» ، و یک حکایت با اثر پایه، بود. چه اشتباهی ممکن بود پیش بیاید؟

افزایش نرخ به وقوع پیوست و بانک سراسر متحمل ضررهای هنگفتی شد. اوراق قرضه و قیمت اوراق­ بهادار با پشتوانه رهنی و ارزش‌گذاری‌های فناوری «پارادایم جدید» به تاریخ پیوست و هراس آغاز شد. هراس بانکی، علیرغم بهبود عالی سهام SVB در ژانویه به وقوع پیوست. زیان­‌های تحقق­‌نیافته 15 میلیارد دلاری برحسب ارزش بازار، تقریبا 100 درصد کل دارایی‌های سرمایه‌ای بانک در بازار بود.که از بین رفت.

همانطور که مدیر بانک در اپیزود معروف انیمیشن پارک جنوبی گفت: «ووووووو از دست رفت.» SVB  نشان داد که سرمایه یک بانک با چه سرعتی می­تواند در مقابل چشمان ما ناپدید شود.

شرکت بیمه سپرده فدرال (FDIC) وارد عمل خواهد شد، اما این کافی نیست زیرا تنها 3 درصد از سپرده های بانک کمتر از 250,000 دلار بوده است. بر اساس گزارش مجله تایم، بیش از 85 درصد از سپرده‌های بانک سیلیکون‌ولی بیمه نبوده است.

تازه  بدتر هم میشود. بر اساس گزارش بلومبرگ، یک سوم سپرده­‌های ایالات متحده در بانک­‌های کوچک قرار دارد و حدود نیمی از آنها بیمه نشده ‌اند. سپرده‌گذاران در SVB به احتمال زیاد بیشتر پول خود را از دست خواهند داد و این نیز باعث ایجاد شک وتردید‌های قابل توجهی در سایر نهادها خواهد شد.

بانک سیلیکون‌­ولی نماد مدیریت بانکداری طبق این شیوه­ بود. آنها سیاست محافظه­‌کارانه­‌ای را برای به دست آوردن امن­‌ترین دارایی ‌ها - اسناد خزانه بلندمدت - با افزایش سپرده‌ها دنبال کردند.
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-18 08:59:43 آقازادگان کمونیست ونزوئلا!


بیژن اشتری
قدمت آقازادگان کمونیست به دوران استالین باز می گردد. طبقه جدید یا "نومن کلاتورا"،به قول میلوان جیلاس، درهمه کشورهای کمونیستی از امتیازات ویژه برخوردار بوده و هستند. اما در دوران معاصر این آقازادگان مرزهای تجمل و فساد را جا به جا کرده اند. یک نمونه بارزش در ونزوئلای امروز، کشوری که مردمش در فقر مطلق غوطه می‌ خورند و تورم وتحریم ها امانشان را بریده. اما نیکولاس ارنستو مادورو، پسر سی و چهار  ساله نیکولاس مـادورو رئیـس جمهور کمونیست ونـزوئلا، بی توجه به مصـائب مـردم کشورش حسابی خوش می گذراند.

مـردم اسـم این آقا را گذاشته اند "نیکولاسیتو" کـه معـنایش می شود "نیکـولاس کوچولو". ایشان که خودش را کمونیستی مومن ومتعـهد می نامد، رئیس بخش فلزات گرانبهای ونزوئلاست و کارش خرید طلا به قیمت ارزان از معدنکاران مستقل و فروش آن به قیمت های تورمی به بانک مرکزی ونزوئلا است.

نیکولاس کوچـولو مشاغـل دیگری هم دارد از جمـله مسئول امـور سینمایی کشور و معـاون پارلمـانِ خود ساخـته  مادورو است و تازگی‌ ها هـم شده رئیس امـور بازرسی دفتر ریاست جمهوری. اما نیکولاسیتو شهـرت اصلی اش را به خاطر عیاشی های عنان گسیخـته اش کسب کـرده اسـت. چند سال پیش فیلـمی از او منـتشر شد کـه در یک مهمانی درهتلی مجلل در کاراکاس دخترهای زیبا به پایش اسکناس های دلار می ریختند. البته نیکولاسیتو از آن زمان حواسش را کاملا جمع کرد کـه دیگر هیـچ عکس و فیلمی از عـیاشی هایش گرفته و پخش نشود. چندی پیش یکی از دوست دخـترهایش به اسم ریتا مورالس چند تا عکس از خوشگـذرانی های نیکولاسیتو گرفت اما بادیگارد های نیکولاسیتو بلافاصله به خانه ریتا ریختند، گوشی و لپ تاپش را مصادره کردند و خودش را هم به زندان مخوف "ال هلیوکوئیدا" بردند.

"مادورو" دو پسرخوانده هم دارد به اسامی اوسوال و گاویدیا کـه باخرج کردن پول های نجومی درسواحل زیبای اروپا وآمریکا به شهرت رسیده اند‌.پولی که این دو ظرف هجده روز در پاریس خرج کردند معادل با حقوق ماهیانه دو هزار کارگر ونزوئلایی بود..

تعـداد بچه پولدارهای کمونیست ونزوئلایی البته پرشمار است. در راس آنها دختر چهل و چهار  ساله هوگو چاوز قرار دارد که با دزدیدن ۴ میلیارد دلار پول در زمان پدرش تبدیل به ثروتمندترین زن ونزوئلا شده است. خواهر کوچکش، روسینس،هم دست کمی از او ندارد. اینها بچه های همان پدری هستند که زمانی گفته بود: "ثروتمند شدن کار بدی است؛ یک کمونیست خوب هرگز ثروتمند نمی شود."
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-17 17:54:49 آیا ایران ابرتورم را تجربه می‌کند؟


شواهد آماری ارائه‌شده در گزارش متغیرهای پولی و تورم در آکادمی دانایان در کنار نبود دورنمایی روشن از وضعیت اصلاحات اقتصادی، سه سناریو را درباره آینده اقتصاد ایران محتمل می‌کند:

اتفاقات چند سال اخیر، سرریز تمام ناترازی‌ها و عدم تعادل‌های اقتصاد کلان ایران است که همراه با انتظارات تورمی مردم، امکان ابتکار عمل را از سیاست‌گذاران گرفته است. هر اصلاح اقتصادی و سیاستی در وضعیت جاری ایران، بـه تصـمیم‌گیری‌های سخت سیاسـی گـره خـورده اسـت. از این رو خوش بینانه‌ترین و نامحتمل‌ترین سناریو، انجام اصلاحات اقتصادی است.

گذار به تورم پایین و پایدار، مستلزم نهادینه‌سازی سیاست‌گذاری و مدیریت صحیح است. اتخاذ سیاست‌های هدف گذاری نرخ تورم، استقلال بانک مرکزی، تصویب و اجـرای قاعـدۀ مـالی و اصـلاح سـاختار بودجـۀ دولت راه کارهایی است که در بیش از ۹۰ کشور دیگر اجرا شده و منجر به حصول تورم‌های تک رقمی شده اسـت. در صـورت ایـن رخـداد، پیش‌بینـی می‌شود تورم در یک بازۀ زمانی پنج ساله کاهش یابد و به سطح تورم‌های معمول در دنیا برسد.

ماندگاری شرایط موجود یعنی تورم بین ۴۰ تا ۵۰ درصد (هرچند نامطلوب) بـه عنـوان محتمـل‌ترین سـناریو، ارزیـابی می‌شـود. در ایـن سـناریو، سطح تورم در اقتصاد ایران در سطحی معادل دو تا سه برابر روند ۵۰ سال گذشته است. ترکیه، پرو، اسرائیل، برزیـل، بـلاروس و آنگـولا کشـورهایی هستند که شرایطی مشابه را تجربه کرده‌اند. این سناریو در بلندمدت نمی‌تواند ادامه یابد و حالت‌گذاری‌ست که یا بـه انجـام اصـلاحات اقتصـادی منجر می‌شود یا به فروپاشی ریال و اقتصاد‌.

بدبینانه‌ترین سناریو، سناریویی است که در ماه.های گذشته احتمال وقوع آن تقویت شده است. اگر در ماه‌های آتی تغییر روندی صورت نگیرد، تمامی شواهد حاکی از آن است که ایران با سرعت در حال حرکت به سمت ابرتورم است.

پیش‌بینی تورم در شرایطی که چرخـۀ تـورمی فعـال شـده باشد، امری محال است. بررسی داده‌هـای تـورم سـودان (۲۰۲۰)، لبنـان (۲۰۲۱)، ونـزوئلا (۲۰۱۵)، زیمبـابوه (۲۰۱۹)، کنگـو (۱۹۹۱)، بـلاروس (۱۹۹۳) و سایر کشورهایی که ابرتورم را تجربه کرده‌اند، نشان می‌دهد که چرخۀ ابرتورم چرخه‌ای فزاینده است و ظرف یک یا دو سال، تورم‌های بلندمدت زیـر ۲۰ درصد، ناگهان به بالای ۱۰۰ درصد افزایش می‌یابند.
منبع: کانال انجمن علمی اقتصاد
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-16 14:39:33 بالاخره امیدوار باشیم یا نه؟


مجتبی لشکربلوکی
این روزها زیاد از هم می پرسیم که بالاخره اوضاع مملکت چه می شود؟ امیدوارم باشیم یا نه؟ حق می دهم که افراد این سوال را بپرسند، اما باید بگویم که این سوال احتمالا اشتباه است. چرا؟ توضیح می دهم.

تعریف امید چیست؟ امید یعنی حس انتظار مثبت (توقع) رخداد چیزی یا دستیابی به چیزی یا ممکن دانستن وقوع چیزی یا تحقق چیزی یا دستیابی به چیزی. دقت کردید؟ اصولا «امیدواریِ صرف» معنا ندارد. بلکه باید بگوییم که آنچه در مورد آن صحبت می کنیم چیست. امید به چه چیزی؟ بنابراین من هم امیدوارم و هم ناامید. بگذارید دو مثال بزنم: من به کارآفرینان وطن پرست این سرزمین امیدوارم. اما در عین حال به سیاست مداران سنتی امیدوار نیستم. این باعث شده است که کمتر حرص بخورم، و بدانم که نقطه تمرکزم را کجا بگذارم.

پس امیدواری تنها معنا ندارد بلکه امیدواری به الف و ناامیدی از ب معنادار است. اما حالا سوال پیش می آید که آیا برآیند این ناامیدی ها و امیدواری ها به امور مختلف، چه می شود؟ به آینده کلان ایران امیدوار بمانیم یا نه؟ 

برای پاسخ به این سوال از مفهوم پارادکس استاک دیل استفاده می کنم. این مفهوم را جیم کالینز، استاد برجسته دانشگاه استنفورد وارد ادبیات مدیریت کرد. استاک دیل، مدیر یک شرکت چند میلیارد دلاری نیست. بلکه استاک دیل نام بلندپایه ترین افسر نظامی است که در جنگ ویتنام اسیر شد. بیش از ۷ سال اسیر بود و در یکی از اردوگاه‌های زندانیان جنگی. شکنجه‌های وحشتناکی را در آن‌جا تجربه کرد. بدون حقوق انسانی، بدون تاریخ آزادی، بدون پشتیبانی. او نه تنها در آن شرایط دوام آورد که جان بسیاری را نجات داد. یک سیستم ارتباطی رمزی بین اسرا درست کرد. برای آنکه اعتراف اجباری نکند صورتش را با تیغ برید و اطلاعات را به صورت محرمانه برای کشورش ارسال می کرد و ... جیمز کالینز با او مصاحبه ای کرد و از او پرسید «چه کسانی در آن سختی‌ها دوام آوردند و چه کسانی دوام نیاوردند و نابود شدند؟»

پاسخ او تکان دهنده بود: خوش بین ها در هم شکستند! کسانی که منتظر بودند به زودی اتفاق مثبتی بیفتد و آن‌ها از این مهلکه رها شوند. خوش‌بین‌ها می‌گفتند: حتماً این کریسمس آزاد می‌شویم و به خانه بازمی‌گردیم. کریسمس می‌رسید و آن‌ها آزاد نمی‌شدند. بعد می‌گفتند دیگر حتماً تا عید پاک [چند ماه بعد] خلاص خواهیم شد.» عید پاک هم می‌رسید و اتفاقی نمی‌افتاد. تکرار این رویه باعث می‌شد که در هم بشکنند و به تدریج از درون فرو بریزند.

چرا پروفسور کالینز نام این پدیده را پارادکس گذاشته است چون می گوید که امیدواری مثبت باید کنار دیدن واقعیت های منفی باشد. از این جهت پاراداکس است که یک امر منفی (واقعیت های مهلک) کنار یک امر مثبت (امیدواری) قرار می گیرند و همزمان با هم پیش می روند. بدبینی و امیدواری.

تحلیل و تجویز راهبردی:
اگر بخواهم آنچه آموختم را فرموله کنم چنین می گویم:
۱)  امیدواری بدون زمان: مهم ترین آموزه ای که پارادکس استاک دیل برای من داشت این است که امیدواری بدون زمان داشته باشم. امیدواری بدون زمان یعنی انتظار برای بهبود در آینده ای که نمی دانم چه زمانی فرا می رسد. امیدواری (انتظار) بدون زمان به تنهایی و بدون دو آیتم بعدی بی معناست.

۲)  هم‌پذیری اکنون و آرمان: به همان اندازه که ندیدن واقعیت های تلخ، احمقانه و کشنده است، نداشتن امید و نااستواری نیز ابلهانه و کشنده است. با چشمی به شرایط اسفناک موجود نگاه می کنم و با چشمی دیگر به آینده مطلوب مستتر در وضعیت فعلی.

۳)  اقدام در دایره امکان: استاک دیل چه کرد؟ فقط امیدوار بود؟ نه! زبان رمزنگاری شده بین اسرا ایجاد کرد. به سایر اسرا آموزش داد که چگونه در مقابل شکنجه ها دوام بیاورند، زنده بمانند و اعتراف هم نکنند. اطلاعات محرمانه به کشور می فرستاد. روحیه می داد. او آنچه ممکن بود را انجام می داد.

پاراداکس استاک دیل نه تنها در مورد ایران که در مورد آینده جهان نیز الهام بخش است. پایان این جهان زیباست. می توان سه گانه معنوی «انتظار، نجات، موعود» را با امیدواری بدون زمان و اقدام در دایره امکان ترکیب کرد. حال ایران ما خوب نیست. جهان نیز از جنگ، تنش و ظلم و تجاوز رنج می‌برد (=واقعیت های تلخ) اما می توان امیدوارانه در دایره امکان آنچه می توانيم، انجام دهيم و سعی کنيم جهان را اندکی بهتر از آنچه تحویل گرفته ايم تحویل دهيم. هیچ کدام از کارهای ما گم نمی شوند. جهان بی حافظه نیست. هر کنشی که امروز انجام می دهم با زنجیره بی نهایتی از روابط علت معلولی به پایان جهان متصل است. می توان با همین خرده اقدامات و انتظار فعال در پایان زیبای جهان و آینده مطلوب ایر
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-16 09:53:03 چرا برکناری وزیر جهاد کشاورزی خبر خوبی است؟

روزنامه سازندگی نوشت:

فردی که به مدت 20 ماه سکان وزارت جهادکشاورزی را در دست داشت، مصمم بود برنامه‌های توسعه کشاورزی شوروی در دهه 70 و 80 میلادی را در ایران اجرا کند. او که فارغ‌التحصیل رشته هیدرولوژی از دانشگاه دولتی مسکو است قصد داشت ایده‌های قدیمی و شکست خورده شوروی را در ایران پیاده کند.

سید جواد ساداتی‌نژاد که شاید به دلیل علاقه زیاد و سابقه‌اش در زمینه مسائل روسیه عهده‌دار سفارت ایران در مسکو شود، به معنای واقعی به دنبال دولتی کردن کشاورزی ایران بود.
او با در پیش گرفتن راهبردهایی مثل «جلوگیری از فساد و ضرر و زیان  محصولات کشاورزی»، «مقابله با دلالی و واسطه‌گری» و «افزایش درآمد کشاورزان»، کشاورزی ایران را به سمت و سوی خطرناکی برد به گونه‌ای که سخنگوی دولت در تبیین دلایل برکناری‌اش گفت: «افزایش قیمت‌ها بعد از جنگ اوکراین و رکود دوره کرونا ارزیابی‌هایی صورت گرفت و منجر به ای
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-15 16:56:19 چرا دلار همیشه برنده است؟


گزارش‌های افول دلار، به صورت حیرت‌آوری بزرگ‌نمایی می‌شوند. نوسانات فرسایشی سهم دلار آمریکا از ذخایر ارزی جهانی، همراه با افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، صحبت‌ها درباره پایان دادن به سلطه پول ایالات متحده را دوباره برانگیخته است. در واقع، وضعیت کلی بدون تغییر باقی می‌ماند. نقش بزرگی که ایالات متحده در بازارهای سرمایه، تجارت و بدهی ایفا می‌کند، وضعیت موجود را تقویت می‌کند. تا زمانی که اقتصاد جهانی تحت بازنگری کامل قرار نگیرد، دلار همچنان در صدر خواهد بود.

ایالات متحده از ارز خود به عنوان سلاحی در برابر دشمنانش استفاده می‌کند. پس از حمله روسیه به اوکراین، آمریکا و متحدانش نزدیک به نیمی از 640 میلیارد دلار ذخایر ارزی این کشور را مسدود کردند. ایالات متحده همچنین دلارهای افغانستان، ایران و ونزوئلا را هدف قرار داده است. این در حالی است که بانک‌هایی که تحریم‌های آمریکا را دور می‌زنند با جریمه های سنگینی روبرو هستند.

در حال حاضر کنترل دلار بر اقتصاد جهان مانند همیشه پابرجا است. بر اساس گزارش بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی، دلار در آوریل سال گذشته 88 درصد از کل مبادلات ارزی را تشکیل می‌دهد. فدرال رزرو تخمین می‌زند که بین سال‌های 1999 تا 2019، دلار 96 درصد از صورتحساب‌های تجاری در قاره آمریکا، 74 درصد در منطقه آسیا-اقیانوسیه و 79 درصد در بقیه جهان را به خود اختصاص داده است. بانک‌ها برای حدود 60 درصد از کل سپرده‌ها و وام های بین‌المللی از دلار استفاده کرده‌اند.

همچنین عوامل ساختاری نیز دخیل هستند. بازارهای سرمایه ایالات متحده به اندازه کافی عمیق و نقدشونده هستند که بتوانند پس‌اندازهای کشورهای نوظهور و توسعه‌یافته را جذب کنند. بنابراین عواید حاصل از «مازاد پس‌انداز» بین‌المللی در دارایی‌های ایالات متحده هضم می‌شوند.

عملکرد دلار به عنوان تسهیل‌کننده فعالیت‌های اقتصادی در سطح جهان تأثیر مهم دیگری نیز دارد: دلار قوی‌تر، تجارت جهانی را بهتر تحت کنترل می‌گیرد. تحقیقات والنتینا برونو از امریکن یونورسیتی و هیون سونگ شین از BIS نشان می‌دهد که وقتی ارزش پول ایالات متحده افزایش می‌یابد، تجارت برای شرکت‌های کشورهای دیگر، گران‌تر می‌شود. این امر اثر سنتی افزایش صادرات کشور صاحب پول داخلی ضعیف‌تر را خنثی می‌کند.

برای اینکه این عوامل تهدیدی جدی برای دلار باشند، باید باعث تغییر در جریان سرمایه شوند. چین باید پس‌انداز خود را در داخل تعدیل کند و برای اولین بار از سال 1993 با کسری حساب جاری مواجه شود. سرمایه‌گذاران ژاپنی باید حداقل بخشی از 1.3 تریلیون دلار اوراق قرضه خزانه‌داری ایالات متحده را به کشور بازگردانند. در همین حال، بانک‌های مرکزی باید یک ارز جایگزین امن و نقدشونده پیدا کنند، یا دارایی رمزنگاری‌شده‌ای را مبنا قرار دهند.

در گذشته چنین انقلاب‌های مالی عموماً با تحولات دیگری مانند جنگ‌های جهانی هم‌زمان بوده‌اند. در غیاب چنین شوکی، دلار همچنان بر تخت سلطلنت باقی خواهد ماند.
منبع:رویتر
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-14 19:19:43 داری اشتباه می کنی کاپیتان!


دکتر امیر ناظمی
در دهه‌ی ۱۹۹۰ حوادث هوایی و سقوط هواپیما در خطوط هوایی کره‌جنوبی ۱۷ برابر متوسط جهانی شده بود؛ به نحوی که در سال ۹۹ آمریکا پرواز کارکنان خود را ممنوع کرد، کانادا اخطار داد که اجازه فرود هواپیماهای این خط را معلق خواهد کرد و خطوط هوایی دلتا و ایرفرانس در عمل همکاری خود را به تعلیق درآوردند!

در دنیای امروز استفاده از هواپیما به اندازه‌ی یک دستگاه قهوه‌ساز قابل اعتماد است و تنها مجموعه‌ای از اشتباهات انسانی (در حدود ۷ اشتباه پی‌درپی) می‌تواند یک پرواز را به سقوط بکشاند!

گزارش‌های ارزیابی نشان می‌داد ایراد فنی، سهم کمی داشت و عوامل انسانی نیز متفاوت از سایر خطوط هوایی نبود. مطالعات متعددی مانند مطالعات شرکت بوئینگ و پژوهشِ دو زبان‌شناس (فیشر و اورسانو) پرده از راز بزرگی برداشت. آن‌ها متوجه شدند هواپیماهای سقوط کرده به دلیل ساده‌ای دچار مشکل می‌شدند: هیچ کس به صراحت به کاپیتان نمی‌گفت: «داری اشتباه می‌کنی کاپیتان!»

ساختار زبانی در برخی از فرهنگ‌ها به دلیل شرم، احترام، ترس، ارشدیت یا آنچه ادب دانسته می‌شود، به گونه‌ای است که رده‌ی پایین‌تر به صراحت نمی‌تواند اشتباهات رده‌ی بالاتر را بیان کند.

پژوهش نشان می‌داد بیان اشتباه یک نفر، از صراحت کامل تا تلطیف، قابل رتبه‌بندی است:
۱- جملات امری و صریح: کاپیتان ۳۰ درجه به راست بپیچید!
۲- جمله الزامی: به نظر می‌رسد ما باید به سمت راست تغییر مسیر بدهیم.
۳- جمله پیشنهادی: پیشنهاد می‌دهم تغییر مسیر دهیم.
۴- پرسش: بهتر نیست تغییر مسیر دهیم؟
۵- ترجیح: به نظر (این شاگرد) بهتر است تغییر مسیر دهیم.
۶- اشاره: اگر تغییر مسیر ندهیم با طوفان روبه‌رو می‌شویم.

بررسی جعبه‌های سیاه پیدا شده در سقوط‌ها نشان می‌داد که در برخی از فرهنگ‌ها (مثل کره) کمک خلبان یا مهندس پرواز از جملات اشاره‌ای یا ترجیحی (که تلطیف واقعیت هستند) استفاده می‌کرده‌اند، اما در فرهنگ‌هایی که صراحت وجود داشته است و جملات امری یا الزامی بوده است، کمتر شاهد سقوط بوده‌ایم!

به همین دلیل زمانی که خلبانان کم‌تجربه‌تر مسئول هدایت پرواز بوده‌اند، کمتر سوانح روی داده بود، چون سایرین با آن‌ها صراحت داشتند، اما این خلبانان کارآموزده‌تر و ارشدتر بودند که سقوط مردم را رقم می‌زدند!

مطالعات هلمریش (روان‌شناس) نشان داد، در یک مورد، حتی وقتی کمک خلبان‌ها می‌دانستند که خلبان دارد اشتباه می‌کند، آمادگی لازم برای در دست گرفتن پرواز را نداشتند. همگی به همین دلیل جان خود را در سقوط از دست دادند.

۴ درس بزرگ از سقوط‌ها:

۱- این فرهنگ است که موفقیت یا شکست را تعیین می‌کند؛ نه فناوری و نه هواپیماهای مطمئن‌تر.
۲- رده‌ی پایین‌تر برای جلوگیری از سقوط و شکست بزرگ جمعی، هیچ چاره‌ای جز آن ندارد که به صراحت خطاب به رده‌ی بالا فریاد بزند: رفیق داری اشتباه می‌کنی!
۳- رده‌ی بالاتر باید بفهمد که تنها راه نجات دسته جمعی دادن این آزادی به زیردست است که اشتباه او را به صراحت بگوید. در یکی از پروازها کاپیتان در مقابل کمک‌خلبانی که به او تذکر داده بود که اشتباه کرده است، با پشت‌دست به دهانش زده بود. آن پرواز سقوط کرد و این آموخته‌ی ما از جعبه سیاه است!
۴- خط هوایی کره نشان داد، گذار از این وضعیت تنها در صورت پذیرش واقعیت‌های فرهنگی و خودآگاهی جمعی امکان‌پذیر است. با انکار یک آسیب فرهنگی تنها امکان سقوط افزایش می‌یابد.
منبع: گاهنامه مدیریت
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-13 17:03:32 بانک‌داری به اخلاق چه ربطی دارد؟


مهرپویا اعلا
این مطلب را می‌توان گزارشی بسیار بسیار مختصر از کتاب «پول، اعتبار بانکی و بحران‌های اقتصادی۱» اثر خسوس هوئرتا د سوتو نامید، که شاید مخاطب با خواندن آن به خواندن خود کتاب نیز علاقه پیدا کند. تا جایی که شنیده‌ام دوست عزیزی در حال ترجمۀ آن کتاب پراهمیت به فارسی نیز هست.

فرض کنید من ده سکۀ طلا پیش کسی به امانت گذاشته‌ام و آن فرد در ازای آن برگه/اسکناس‌هایی را در اختیار من می‌گذارد که حاکی از آن امانت‌اند. این اسکناس‌ها تضمین می‌کنند که به محض ارائۀ آنها، طلاهای به امانت گذاشتۀ من نزد او مسترد خواهد شد. ممکن است من در ازای خرید کالایی بخواهم به جای پول بخشی از همان برگه‌ها را به فروشنده بدهم که در نتیجه او هرگاه مایل بود برگه‌ها را نزد امانت‌گیر ببرد و طلاها را مطالبه کند. حالا اگر امانت‌گیر آن طلای به امانت گذارده را به کس دیگری وام دهد در واقع به دارایی من تجاوز کرده است؛ مگر آنکه قرارداد نه جنبۀ امانت که جنبۀ اجاره داشته باشد.

به این معنا که مثلاً من با سر رسید یک ساله آن ده سکه را در اختیار امانت‌گیر/بانک گذاشته باشم؛ یا به بیان دیگر ده سکه را به بانک اجاره دهم. در این حالت بانک تا یک سال مالک آن طلاهاست و می‌تواند از آنها استفاده کند. مانند این است که کسی خانه‌ای را به مدت یک سال اجاره کند و در نتیجه تا یک سال حق استفاده از خانه را دارد به شرط آنکه پس از یک سال خانه را سالم تحویل دهد. بانک هم با دریافت پول به صورت سپردۀ بلندمدت در واقع آن پول را اجاره کرده است و حق دارد تا زمان رسیدن مهلت سر رسید از آن استفاده کند به شرطی که پس از پایان مهلت عین پول را مطابق قرارداد پس بدهد. این استفاده به افزایش غیرواقعی حجم پول در گردش منتهی نمی‌شود. چرا؟

باز گردیم به مثال ده سکۀ طلا. فرض کنید من آن ده سکه را با مهلت یک ساله به امانت‌گیر اجاره داده‌ام. در طول این یک سال من آن ده سکۀ طلا را از آن خود نمی‌دانم و توانایی خرج کردن آنها را ندارم. حتی اگر در ازای این ده سکه برگه‌هایی در اختیارم باشند که قابل انتقال به غیر باشند، باز این حقیقت که آن برگه‌ها تنها با رسیدن مهلت بازپرداخت، و نه زودتر، قابلیت تعویض شدن با طلا را دارند عوض نمی‌شود. بنابراین از پول تنها یک بار استفاده می‌شود.

اما در حالت سپردۀ امانتی۲ (تقریباً مشابه سپردۀ کوتاه مدت) داستان متفاوت است. در اینجا امانت‌گیر متعهد است که با ارائۀ اسناد بی‌درنگ طلاها را به من بازگرداند. با این حال در اینجا اتفاقی بسیار شگفت‌انگیز می‌افتاد و بانک‌ها در لحظاتی از تاریخ حقه‌ای زدند که باعث می‌شد از یک پول دو بار یا بیشتر استفاده شود. فهم این اتفاق شگفت‌انگیز یکی از کلیدهای فهم بحران‌های مالی - و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و... - به ویژه در دوران معاصر است. به راستی بانک‌ها چه کردند که کار خراب شد؟
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-13 09:35:03 از اوباما تا بایدن؛
چطور آمریکا کنار رفت؟

فرید ذکریا
واشنگتن پست

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در سفر سال گذشته خود به عربستان سعودی با قاطعیت درباره سیاست آمریکا در خاورمیانه گفت: "ما کنار نمی‌رویم که عرصه برای چین و روسیه یا ایران خالی شود". اما توافق هفته گذشته ایران و عربستان با میانجیگری چین نشان داد که دقیقا این اتفاق افتاده است.

برقراری مجدد روابط بین ایران و عربستان سعودی به‌خودی‌خود رویداد عجیبی نیست، آنها هفت سال قبل روابط خود را قطع کرده بودند. اما خبر هفته گذشته نقص عمیقی را در سیاست خارجی آمریکا آشکار می‌کند، نقصی که در سال‌های اخیر رو به وخامت گذاشته است.

آمریکا پیش از انقلاب ایران، چندین دهه روابط خوبی با ایران و عربستان سعودی در مقایسه با روابط این دو کشور با هم داشت. اما در حال حاضر، واشنگتن انعطاف‌پذیری و نرمش لازمه این راهبرد را از دست داده است.

سیاست خارجی امروز ما بیانیه‌های اخلاقی کلانی است که جهان را به سیاه و سفید، دوست و دشمن تقسیم می‌کند که این بیانیه‌ها و اظهارات با تحریم‌ها و قوانین مسیر را بسته و سیاست‌ها را حتی سخت‌تر می‌کنند. فضای سیاسی به قدری بسته می‌شود که حتی گفت‌وگو با «دشمن» مخاطره‌آمیز است.

در حال حاضر، کشورهای زیادی همچون روسیه، چین، ایران، کوبا، ونزوئلا، سوریه، میانمار، و کره شمالی هستند که آمریکا یا هیچ رابطه‌ای با آنها ندارد یا روابط محدود و خصمانه دارد.

می‌توان با هریک از این کشورها به شکل جداگانه‌ای یا جمعی مخالفت، و از این طریق سیاست خارجی متصلب ایجادکرد، سیاستی که در آن ما تمایلی به گفت‌وگو با کشورهای دیگر نداریم و قادر به نشان دادن انعطاف در رابطه با آنها نیستیم؛ تنها به این امید که رژیم‌های این کشورها سرنگون شوند.

این انتقاد از دولت بایدن نیست، بلکه انتقاد از چندین دهه سیاست خارجی آمریکاست. وضعیت تک‌قطبی آمریکا نخبگان سیاست خارجی این کشور را فاسد کرده است. سیاست خارجی ما اغلب مطالبه‌گری و تهدید و محکومیت است. اما تلاش اندکی برای درک طرف مقابل و مذاکره واقعی صورت گرفته است.

دولت اوباما سعی کرد مسیر دیگری را در پیش بگیرد. با ایران توافق هسته‌ای کرد که میانه‌روهای درون رژیم را تقویت می‌کرد و می‌توانست به روابط کارآمدتری با آن کشور بیانجامد.

از سوی دیگر، با پیگیری مسائلی چون جاسوسی اقتصادی که تا حدودی هم موفق بود، چین را درگیر کرد. روند عادی‌سازی روابط با کوبا را از سر گرفت و حتی سعی کرد روابط کاری خود را با روسیه حفظ کند.

اما فضای سیاسی واشنگتن تا حد زیادی با این نوع دیپلماسی مخالف بود و به محض آنکه دونالد ترامپ پا به کاخ‌سفید گذاشت، از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد، تعرفه‌های گمرکی بر کالاهای چینی وضع و تحریم‌های اعمال‌شده علیه کوبا را تشدید کرد و تلاش کرد تا دولت ونزوئلا را سرنگون کند.

هیچ‌یک از این اقدامات موفقیت‌آمیز نبود، اما به قدری محکم و پابرجا هستند که تغییر آنها بسیار دشوار است.

بایدن در مبارزات انتخاباتی خود وعده خنثی‌سازی این سیاست‌ها را داد، اما به محض آنکه به ریاست‌جمهوری رسید دید که انعطاف‌ناپذیری به لحاظ سیاسی راحت‌تر است.

تمام اینها نشان از اینرسی یک امپراتوری پیر دارد. امروزه سیاست خارجی ما در چمبره نخبگان جزیره‌ای است که لفاظی‌های آنها مصرف داخلی دارد و به نظر می‌رسد قادر به درک این مساله نیستند که جهان بیرون به‌سرعت در حال تغییر است.
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید

2023-04-11 18:04:02 درباره چت جی پی تی ChatGPT


کمتر از دو ماه پیش از این، چت جی‌پی‌تی اعلام وجود کرد که کاربران اینترنت به‌سرعت برای کشف توانمندی‌های آن هجوم آوردند زیرا کاربران متوجه شدند که برای نخستین بار در تاریخ، فناوری هوش مصنوعی را در دسترسی آسان عموم مردم قرار داده است.

چت جی‌پی‌تی، یک جعبه گپ‌وگفت برای کاربران با هوش مصنوعی است که کاربر، هرگونه پرسشی دارد در آنجا از مغز مصنوعی می‌پرسد و پاسخ می‌گیرد. این مغز مصنوعی زبان انسان را می‌فهمد. اگر از او بخواهیم، برای ما قصه می‌گوید، رزومه می‌نویسد، جوک می‌گوید، مقاله می‌نویسد و محتوای کتاب‌ها را خلاصه می‌کند.

به او بگویید که در یخچال شما چه مواد غذایی باقی مانده و این هوش مصنوعی بهترین دستور غذای ممکن با این مواد محدود را برای شما تایپ می‌کند. به او بگویید که برای تکالیف مدرسه یا دانشگاه شما مقاله‌ای تحقیقاتی بنویسد، و می‌نویسد. شعر هم می‌گوید، نمایشنامه هم می‌نویسد.

عملکرد این مغز مصنوعی به حدی خوب است که ظرف ۵ روز یک میلیون نفر در آن وب‌سایت ثبت‌نام کرده و با جعبه چت آن شروع به کار کردند. برای مقایسه، رسیدن به مرز یک میلیون کاربر برای فیس‌بوک و اینستاگرام چندین ماه طول کشید و برای نت‌فلیکس سه سال و نیم به درازا انجامید.

چت‌جی‌پی‌تی (ChatGPT) نام این مغز مصنوعی، یعنی رباتِ گپ آن‌لاین است و شرکت ایجادکننده آن اوپن‌اِی‌آی (OpenAI) نام دارد. اوپن‌اِی‌آی یک پژوهشکده مستقل است که توسط ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد جهان، به همراه سم آلتمن تأسیس شده و این پژوهشکده، ربات هوشمند خود یعنی چت‌جی‌پی‌تی را در آخرین روز ماه نوامبر ۲۰۲۲ (نهم دی امسال) در وب‌سایت خود در دسترس عموم قرار داد..

چت‌جی‌پی‌تی اما فعلا در نسخه کنونی، اطلاعات اینترنتی را تا سال ۲۰۲۱ بررسی می‌کند و هنوز نمی‌توان از او اخبار جدیدی خواست یا موضوعات روز را تقاضا کرد. آزمودن توانایی‌های چت‌جی‌پی‌تی نشان می‌دهد که در حال حاضر بیشتر توان آن در حوزه زبان انگلیسی متمرکز شده و برای نمونه قابلیت‌های فارسی‌نویسی آن هنوز در سطح ابتدایی است.

اما این تازه آغاز راه است. در حال حاضر نسخه مورد استفاده چت‌جی‌پی‌تی، نسخه چت‌جی‌پی‌تی-۳ است که برای فراهم کردن پاسخ‌های خود از ۱۷۵ میلیارد پارامتر استفاده می‌کند. نسخه بعدی که قرار است تا اواخر سال جاری میلادی در دستان ما قرار گیرد، به یک تریلیون پارامتر دسترسی خواهد داشت. چنین جهشی به این معنی است که کیفیت مقاله‌ها و متونی که آن ربات خواهد نوشت به مراتب بهتر و دقیق‌تر خواهد بود و زبان‌های مختلف، از جمله فارسی را نیز پوشش خواهد داد. نسخه‌های بعدی همچنین قرار است برای سنجیدن بهترین پاسخ‌ها، تمامی محتوای اینترنت را در دسترس داشته و کاملا به‌روز باشند.

حال که مغز مصنوعی آنلاین می‌تواند ظرف چند دقیقه نمایش‌نامه و فیلم‌نامه بنویسد، استراتژی بازاریابی و کتاب آشپزی و راهنمای مسافرتی تهیه کند و بهتر از آموزگاران مدارس و دانشگاه‌ها جزوه تهیه کرده و درس بدهد، دیگر برای انسان‌ها چه آینده‌ای باقی می‌ماند؟

چت‌جی‌پی‌تی، حتی در شکل فعلی خود، نه تنها متن‌نویسی، بلکه کدنویسی کامپیوتری را نیز بلد است و شما می‌توانید به وب‌سایت آن مراجعه کرده هرگونه برنامه کامپیوتری را از او درخواست کرده و ظرف یک یا چند دقیقه نتیجه را برداشت کنید. تحلیلگران می‌گویند به این خاطر، آینده شغلی برنامه‌نویسان رایانه‌ای چشم‌انداز خوبی نشان نمی‌دهد.

اما آیا همین واقعیت که از الان می‌شود با یک کلیک انشاء و مقاله و کتاب و برنامه رایانه‌ای و هنر و موسیقی برتر تولید کرد و تمامی مسائل ریاضی را هم حل کرد دلهره وجودی ایجاد نمی‌کند؟ دیگر چه نیازی و چه انگیزه‌ای برای کودکان و نوجوانان باقی می‌ماند که انشاءنویسی و ریاضی و فیزیک بیاموزند، یا تمامی عمر خود را صرف نواختن بهتر یک ساز موسیقی کنند؟

اینها پرسش‌هایی است که افراد بیشتر و بیشتری را هر روزه به خود مشغول کرده و خواهد کرد و توجه سیاستمداران و قانون‌گذاران را نیز به خود خواهد طلبید.
منبع: گاهنامه مدیریت
.
نشانی "اقتصادبازار" در شبکه‌های اجتماعی:

https://instagram.com/EghtesadBazar

http://Eitaa.com/EghtesadeBazar

https://ble.ir/EghtesadBazar


کانال اقتصادبازار
t.me/EghtesadBazar باز کردن / نظر دهید