2021-10-21 00:18:18
آدم امروز به مردمان گذشته طوری نگاه میکنه که گویی همه حیواناتی وحشی و خونریز و تعدیگر بودند. یا اگه زورشون نمیرسید ازین کارها بکنند، در جهل و فساد و فلاکت دست و پا میزدند. در اینکه این برداشتها چقدر درسته، بحثهای تاریخی زیادی وجود داره. اما یه چیزی هست که کمتر روش بحث میشه. و اون این تصوره که از لحاظ اخلاقی، ما نسبت به گذشتگان آدمهای بهتری هستیم!
اما باید بپرسیم اگه تجاوز به یک زن در قطار مترو، که امروز رخ میده و نیم ساعت طول میکشه و در طی اون نیم ساعت هیچ حرکتی از شاهدان سر نمیزنه، اگه چهارصد سال پیش در یکی از کلانشهرهای قدیم رخ میداد، چه سناریویی پیش میاومد؟ هشتصد سال قبل چطور؟
اگه به خودمون دروغ نگیم، همه میدونیم که احتمالش زیاد میبود که متجاوز رو بگیرند و همونجا آلتش رو ببرند. یا به دلایل مذهبی، یا به دلایل فرهنگی، یا به دلایل سنتی. حتی اگه حرام بودن فعل از نگاه مذهب مطرح نبود، و اگه زشت بودن فعل از نگاه عرف هم مطرح نبود، برای دفاع از حیثیت مردی که قربانی ناموسش بوده، دست به اسلحه میبردند. چون مرد، به تعرض به اموال یک مرد دیگه، حساسیت نشون میده. اون موقع مال کسی بودن، میتونست سپر دفاعی کارآمدی باشه.
اما دلیل و انگیزه برای دست به اسلحه بردن هرچه که میبود، مرد ریسکش رو میپذیرفت. چون مهم بود که نوبل باشه. برای نوبل بودن باید یک مسیر رو طی کرد. یکشبه و آنی نیست. با آدرنالین نمیشه بادیگارد ارزشها بود. تربیت لازم داره، و طی کردن مسیری که آدم رو زخمی میکنه.
آدم امروز نمیفهمه که این مسیر برای هیچکس کوتاهتر از بقیه نیست. ما توی دو ماراتنی نیستیم که نقطه شروعمون یک کیلومتر جلوتر از بقیه باشه. هرچقدر با آدمهای قبل از خودمون و آدمهای بعد از خودمون فاصله زمانی داشته باشیم، در مسیر نوبل شدن، از یه جا شروع میکنیم. به خاطر موقعیت زمانی که توش قرار گرفتهایم، یک تکه از مسیر رو برامون قیچی نمیکنند. پیشرفتهتر و پیچیدهتر شدن تمدن، هیچ تخفیفی برامون ایجاد نمیکنه. این احمقانهست که یک شخصیت تاریخی که بردهدار بوده رو جنایتکار بدونیم، چون خودمون هیچوقت برده نداشتیم! چون ما تست نشدیم که اگه زمانه میگذاشت برده بخریم، میخریدیم یا نه. ما مسیر «توانستن و نکردن» رو طی نکردیم. ما بعد از منسوخ شدن خیلی چیزها به دنیا اومدیم.
کارنامه اجتماعی با کارنامه فردی خیلی فرق داره. شاید کارنامه اجتماعی یک ملت نسبت به دویست سال پیش خودش که در کشتار و غارت دائمی بود، خیلی بهتر شده باشه. چون دیگه در حال کشتار و غارت نیست. اما کارنامه تک تک اون افراد رو نمیشه از کارنامه اجتماع استخراج کرد. فرد، باید تستهایی رو پاس کنه، تا بشه با فردی در گذشته که تستهایی رو پاس کرده مقایسهش کرد. آدمی که میترسه اگه به متجاوز مشت بزنه، بیان بش دستبند بزنند و شر بشه، به مرد پانصد سال پیش که از مردن هم واهمهای نداشت، میبازه. کارنامه آدمی که راحت میشه بش حکومت کرد، در برابر کارنامه آدمهایی که در گذشته حکومت وقت رو عاصی میکردند، حرفی برای گفتن نداره.
مسیر اورست از زمانی که بادگیرهای ضدآب وجود نداشتند، عوض نشده. تکنولوژی، بوستر کاراکتر نیست. اگه ضعیف باشی، همین الان هم صعود کنی، از پا درمیای.
5.0K viewsEric, edited 21:18