2023-05-01 15:09:01
چین برای ایران و عربستان چه برنامه‌ای دارد؟
اعتمادآنلاین
روز ۶ آوریل، وزرای‌خارجه عربستان و ایران برای اولین‌بار در هفت سال‌گذشته با یکدیگر دیدار کردند. یک ماه پیش از آن، مقام‌‌‌‌‌های ارشد امنیت ملی دو کشور، جهان را متحیر کردند زیرا پس از سال‌ها خصومت که تنش‌ها را در همسایگی مشترکشان افزایش داده بود، روابط دیپلماتیک خود را ازسر گرفتند، اما جلساتی که منجر به چنین پیشرفت چشمگیری شد، در خاورمیانه برگزار نشد، پس از سال‌ها تلاش ناموفق عمان و عراق اما این‌بار میزبانی و میانجیگری از سوی چین بود.
«ارین هیل» در گزارش ۲۵آوریل در الجزیره نوشت، در غرب، نقش محوری چین در حفظ اقتصاد روسیه با وجود تحریم‌ها و عدم‌تمایل پکن به زیر سوال بردن مسکو به دلیل حمله‌‌‌‌‌اش به اوکراین، انتقادات شدیدی را برانگیخته است.
موفقیت‌های جدید چین به‌عنوان کشوری صلح‌‌‌‌‌طلب در خاورمیانه نشان‌‌‌‌‌دهنده تغییری به نفع چین است؛ کشوری که به‌‌‌‌‌طور سنتی از دخالت عمیق در تلاش‌ها برای حل‌‌‌‌‌وفصل درگیری‌های جهانی مردد بود. به‌نظر می‌رسد که این کشور رویای بزرگی دارد.
سکوی پرتاب جدید چین
در فوریه، اندکی پیش از پایان مذاکرات ایران و عربستان، پکن «ابتکار امنیت جهانی» خود را با هدف «حل‌‌‌‌‌وفصل مسالمت‌‌‌‌‌آمیز اختلافات و مناقشات بین کشورها از طریق گفت‌وگو و مشورت» آغاز کرد. هفته گذشته، وزیر امور‌خارجه جدید چین، «کین گانگ» گفت که پکن آماده میانجیگری مذاکرات صلح بین اسرائیل و فلسطین است.
«جولیا گورول‌هالر»، یکی از همکاران موسسه آرنولد برگستراسر، واقع در فرایبورگ آلمان، گفت که توافق عربستان و ایران می‌تواند به‌عنوان «سکوی پرتاب چین برای ابتکارات آینده» باشد. او گفت که این اعلامی است از اینکه چین آماده است نقشی بزرگ‌‌‌‌‌تر از قبل در میانجیگری در مناقشات ایفا کند. به گفته بسیاری از تحلیلگران، همه این‌ها در زمانی رخ میدهد که نفوذ ایالاتمتحده - به‌‌‌‌‌طور سنتی بزرگ‌ترین میانجی گر قدرت در خاورمیانه - کاهش یافته‌است. تصمیم ایالاتمتحده برای خروج از توافق هستهای ایران، روابط سرد و‌گرم و پرفراز وفرود با عربستان‌سعودی و اشغال طولانی‌‌‌‌‌مدت و خروج آشفته‌‌‌‌‌اش از عراق و افغانستان به اعتبار این کشور لطمه زده است.
سیاست داخلی همچنین توجه ایالاتمتحده را منحرف کرده‌است، همان‌‌‌‌‌طور که احتیاط فزاینده‌ای در بین مردم آمریکا در مورد نقش چندین دهه‌‌‌‌‌ای این کشور به‌عنوان یک پلیس جهانی وجود دارد، اما آیا چین می‌تواند هر آنچه را که ایالاتمتحده طی سال‌ها ارائه داده‌است - با وجود تمام شکست‌‌‌‌‌هایش - به خاورمیانه ارائه دهد؟
پاسخ کوتاه: چین با وجود قدرت فزاینده خود، هنوز توانایی جایگزینی ایالاتمتحده در خاورمیانه را ندارد، جایی‌که واشنگتن ده‌‌‌‌‌ها پایگاه نظامی و متحدانی دارد که متعهد به دفاع از آنهاست، اما کارشناسان می‌گویند که پکن ممکن است درهرصورت نخواهد این مسوولیت را بر عهده بگیرد. در حال‌حاضر، چین می‌تواند از نفوذ دیپلماتیک و اقتصادی گسترده بهره‌‌‌‌‌مند شود و درعین‌‌‌‌‌حال به ایالاتمتحده اجازه دهد که نگرانی‌های امنیتی منطقه را هدایت کند.
مزیت‌های چین
خیلی قبل از توافق عربستان‌سعودی و ایران، چین خود را به‌عنوان شریک حیاتی برای کشورهای خاورمیانه معرفی کرده بود. چین بزرگ‌ترین شریک تجاری عربستان‌سعودی و ایران است و بزرگ‌ترین خریدار نفت از این دو کشور است.
در سال‌های اخیر، چین این روابط را بیش‌‌‌‌‌ازپیش تقویت کرده و در سال۲۰۲۱ یک قرارداد همکاری ۲۵ساله با ایران و در سال۲۰۲۲ یک قرارداد مشارکت استراتژیک جامع با عربستان‌سعودی امضا کرده‌است، اما این حسن‌نیت به لطف طرح عظیم «کمربند و جاده» (BRI) که در سال۲۰۱۳ با هدف اتصال آسیا، اروپا و آفریقا از طریق شبکه‌ای از بنادر، راه‌آهن‌‌‌‌‌ها، بزرگراه‌‌‌‌‌ها و سایر پروژه‌های زیربنایی تحت‌حمایت چین آغاز شد، فراتر از عربستان‌سعودی و ایران رفت.
چین بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۲ بیش از ۲۷۳میلیارد دلار در منطقه سرمایه‌گذاری کرده‌است. این کشور بزرگ‌ترین سرمایه‌‌‌‌‌گذار در خاورمیانه است. همچنین از عراق نفت و از قطر گاز می‌‌‌‌‌خرد و به الجزایر، مراکش، ترکیه، مصر و عربستان تسلیحات صادر می‌کند. این کشور به مصر کمک می‌کند تا پایتخت جدید خود را در خارج از قاهره بسازد و شبکه ریلی مترو را در مکه ساخته است.
در دسامبر ۲۰۲۲، شی‌جین‌پینگ، رئیس‌‌‌‌‌جمهور چین، به مدت سه روز از عربستان‌سعودی بازدید کرد و در جریان این دیدار، اولین نشست پکن با اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج‌‌‌‌‌فارس را نیز برگزار کرد. محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، این سفر را نشانه‌‌‌‌‌ای از «دوران تاریخی جدید» در روابط چین و کشورش توصیف کرد.
لینک متن کامل.
3.3K views12:09
م
