FactNameh | فکت‌نامه

2021-10-12 22:33:40 برخی مقام‌های ایرانی در روزهای گذشته گفته‌اند، پیش از ایران، کره جنوبی نیز در دوره‌هایی واردات لوازم خانگی را ممنوع کرده و برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، همچنان محدودیت‌هایی برای واردات دارد.

این ادعا بی‌پایه و اساس و به شکل واضحی خلاف واقعیت است.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-11 08:32:09 مورد عجیب آقای کشه

قسمت ۲۸ #پادکست هفتگی فکت‌نامه، یک قسمت معمولی نیست! برخلاف بیشتر هفته‌ها که رضا و فرهاد، درستی‌سنجی‌های هفته را مرور می‌کردند، این قسمت به طور اختصاصی به سراغ یکی از عجیب‌ترین افراد ایرانی در دنیای #شبه‌علم می‌روند؛ فردی که ادعاهایی در ظاهر علمی می‌کند اما در بلژیک محکوم به کلاهبرداری شده و در تلاش بوده دولت غنا را در پروژه‌ای میلیون دلاری فریب دهد؛ این شما و این #مهران_توکلی_کشه؛ «متخصص راکتور هسته‌ای در قسمت پلاسمای فضایی»!

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-09 20:13:37 خسارت تحریم‌ها علیه ایران چقدر است؟‌

حسین موسویان، دیپلمات و عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران می‌گوید: «تحریم‌ها تاکنون حداقل هزار میلیارد دلار به اقتصاد ایران خسارت زده است».

آقای موسویان مشخص نکرده که درباره چه دوره زمانی صحبت می‌کند، اما پیش از این محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفته بود تحریم‌های ترامپ بعد از سال ۲۰۱۸ هزار میلیارد دلار به ایران خسارت زده است.

هزار میلیارد دلار در مقیاس اقتصاد ایران عدد بسیار بزرگی است. بیش از دو برابر حجم تولید ناخالص داخلی کشور پیش از بازگشت تحریم‌ها است.

محاسبه دقیق اثر تحریم‌ها بر اقتصاد ایران به دلیل آثار مستقیم و غیرمستقیم و همچنین آثار کوتاه، میان و بلندمدت آنها بر اقتصاد ایران تقریبا ناممکن است. تاکنون اعداد و ارقام مختلفی درباره ضرر و زیان ناشی از تحریم‌ها اعلام شده است، اما گزارش رسمی و مدونی که در آن روش تحقیق و محاسبه مشخص شده باشد در این باره منتشر نشده.

خسارات مستقیم تحریم‌ها بر عملکرد اقتصاد ایران، عدم‌النفع‌های ناشی از اعمال تحریم‌ها، افزایش هزینه‌های مبادلاتی و عملیاتی در اقتصاد ایران تحت تاثیر این محدودیت‌ها و بالاخره آثار این تحریم‌ها بر توسعه فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌های ایرانی و برنامه‌های آتی آنها محورهای اصلی اثرگذاری بر اقتصاد ایران است.

حسن روحانی، ريیس‌جمهوری پیشین ایران در دی ماه سال ۱۳۹۸ درباره آن سخن گفته بود. بر اساس اعلام حسن روحانی «اگر در سال ۹۷ و ۹۸ تحریم نبودیم ۲۰۰ میلیارد دلار در اختیار کشور قرار می‌گرفت.»

بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت پیشین ایران نیز در مردادماه ۱۴۰۰ گفته بود: «پس از خروج آمریکا از برجام ایران از صادرات حدود ۲ میلیارد بشکه نفت خام محروم شد که این مقدار معادل حدود ۱۲۰ میلیارد دلار است.»

عباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی ایران، در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ گفته بود: «هزینه دور زدن تحریم‌ها در یک دوره ۱۶ ساله را ۴۰۰ میلیارد دلار است.»

ابوالفضل عمویی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم نیز در دی ماه اعلام کرده بود: «میزان خسارت وارده بر اقتصاد ایران را ۲۰۰ میلیارد دلار است.»

این اعداد و ارقام اختلاف قابل توجهی با یکدیگر و با آنچه حسین موسویان گفته دارند. با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا که «تحریم ها علیه ایران تاکنون حداقل ۱۰۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد ایران خسارت زده»، نشان «غیر قابل اثبات» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-08 22:14:13 گزارش‌های فکت‌نامه در هفته گذشته

۱- میانگین رشد اقتصادی کشور در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ چقدر است؟

۲- موردِ حسین شریعتمداری؛ «حرف اینجانب سند محسوب می‌شود»

۳- آیا واکسیناسیون کرونا باعث سقط جنین یا تولد نوزاد ناقص می‌شود؟

۴- آیا کره جنوبی واردات لوازم خانگی را ممنوع کرده است؟

۵- سرانه پزشک در ایران چقدر است؟

۶- آیا واکسن کووایران برکت، یکی از موفق‌ترین واکسن‌های دنیاست؟

در هفته‌ای که گذشت قسمت ۲۸ پادکست فکت‌نامه منتشر شد.

در این پادکست هر هفته درباره فکت‌چکینگ حرف می‌زنیم و آخرین اخبار و مطالبی را که همکارانمان بررسی کرده‌اند، با هم مرور می‌کنیم. اگر پادکست فکت‌نامه را در اپلیکیشن‌های پادکست دنبال کنید، هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران، از انتشار قسمت جدید باخبر خواهید شد.

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-08 07:32:12 مورد عجیب آقای کشه

قسمت ۲۸ #پادکست هفتگی فکت‌نامه، یک قسمت معمولی نیست! برخلاف بیشتر هفته‌ها که رضا و فرهاد، درستی‌سنجی‌های هفته را مرور می‌کردند، این قسمت به طور اختصاصی به سراغ یکی از عجیب‌ترین افراد ایرانی در دنیای #شبه‌علم می‌روند؛ فردی که ادعاهایی در ظاهر علمی می‌کند اما در بلژیک محکوم به کلاهبرداری شده و در تلاش بوده دولت غنا را در پروژه‌ای میلیون دلاری فریب دهد؛ این شما و این #مهران_توکلی_کشه؛ «متخصص راکتور هسته‌ای در قسمت پلاسمای فضایی»!

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

در کست‌باکس بشنوید

در گوگل پادکست بشنوید

در اپل پادکست بشنوید

در اسپاتیفای بشنوید

@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-07 21:34:28 آیا واکسن کووایران برکت، یکی از موفق‌ترین واکسن‌های دنیاست؟

بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، در مراسمی در بنیاد برکت گفت: «امروز همه مشتاق تزریق واکسن برکت هستند و این واکسن از واکسن‌های موفق نه‌تنها در کشور، بلکه در دنیا است. اگر گوشی موبایل بنده را ببینید، همه از من واکسن برکت می‌خواهند.» این درحالیست که تاکنون هیچ کشور و یا نهادی در دنیا به واکسن کووایران برکت مجوز نداده‌است. در عین حال تعدادی از واکسن‌های مشهور از بیش از ۱۰۰ کشور مجوز گرفته‌اند و تا امروز صدها میلیون دوز از آنها تزریق شده‌است.

در ایران ۷۵ درصد دوزهای تزریقی از واکسن سینوفارم بوده و تنها ۵ میلیون دوز واکسن برکت (تا پایان شهریورماه) در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته که در صورت تحقق واردات ۳۰ میلیون دوز واکسن تا پایان مهرماه سهم واکسن برکت به حدود ۱۰درصد از کل مقدار تزریق‌شده در ایران خواهد رسید. در مجموع از ۶.۴۱ میلیارد دوز واکسن که در دنیا تزریق شده، حدود ۵ میلیون دوز یعنی ۷صدم درصد آن کووایران برکت بوده‌است.

واکسن کووایران برکت، ساخت شرکت شفافارمد برکت است. این شرکت مصادره‌ای، بخشی از گروه توسعه اقتصادی تدبیر از زیرمجموعه‌های ستاد اجرائی فرمان امام است. این ستاد از اموال تحت کنترل رهبر جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود و ریاست آن بر عهده محمد مخبر است که هم‌زمان معاون رئیس جمهوری اسلامی است که مقام بالای دست وزیر بهداشت محسوب می‌شود.

کشورهای مختلف متولیان دولتی و حاکمیتی برای تایید و صدور مجوز به واکسن‌های مختلف دارند و مراجعه به موبایل وزیر بهداشت کشوری که در آن یک شرکت، واکسنی تولید می‌کند روش استانداردی برای سفارش یک واکسن نیست و بعید است که کشورهای مختلف از این طریق اقدام به خرید یا سفارش واکسن کنند. هرچند از محتوای موبایل آقای عین‌اللهی، غیر از ادعای خودش، اطلاع دیگری در دست نیست.

وزارت بهداشت متولی سلامت جامعه است و باید نگاهی مستقل و سخت‌گیرانه به محصولات کلیه شرکت‌های تولیدکننده واکسن داشته‌باشد. اما وزارت بهداشت (در هر دولتی که در ایران بر سر کار باشد) نگاهی خاص به محصولات شرکت تحت کنترل علی خامنه‌ای دارد ؛ از توییت‌های کیانوش جهانپور درباره ساختمان‌سازی شفافارمد تا تمجیدهای عین‌اللهی از واکسن برکت، هیچ‌کدام برنمی‌آید که چنین نگاه بی‌طرفانه‌ای درباره همه واکسن‌ها در نظام سلامت ایران دیده شود.

با این اوصاف، فکت‌نامه به صحبت‌های بهرام عین اللهی، وزیر بهداشت و درمان جمهوری اسلامی که «واکسن برکت از واکسن‌های موفق نه‌تنها در کشور، بلکه در دنیا است» نشان «نادرست» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-07 21:06:09 سرانه پزشک در ایران چقدر است؟

ابوالفضل باقری‌فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت می‌گوید سرانه #پزشک در ایران ۱۷/۱ به ازای هر ۱۰ هزار نفر است.

در هفته‌های گذشته برخی نمایندگان #مجلس از کمبود پزشک در ایران صحبت کرده‌اند و گفته‌اند سرانه پزشک در ایران حدود ۱۱/۷ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر است.

اگرچه آمارهای کلی درباره تعداد اعضای نظام پزشکی و پزشکان شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی در دست است، اما نمی‌توان با قطعیت گفت جمعیت پزشکان فعال در ایران چقدر است.

طبق آمارهای رسمی نظام پزشکی ایران بیش از ۳۲۱ هزار عضو دارد که از این میان بیش از ۲۱۸ هزار نفر دارای مدرک دکتری حرفه‌ای، تخصص، فوق تخصص هستند یا در دوره تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) را می‌گذرانند.

اگر همه این ۲۱۸ هزار نفر پزشک در داخل کشور فعال بودند، سرانه پزشک باید بین ۲۵ تا ۲۶ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر می‌بود. تعدادی از این افراد بازنشسته‌اند. داده‌های منتشر شده در سایت نظام پزشکی نشان می‌دهد بیش از ۱۰درصد اعضای نظام پزشکی در گروه پزشکی و دندان‌پزشکی را افراد سالمند بالای ۶۵ سال تشکیل می‌دهند. در این میان گروهی هم به خارج از ایران مهاجرت کرده‌‌‌اند و فعالیتی در داخل ندارند. برآوردی از جمعیت پزشکان غیرفعال وجود ندارد، اما اگر آمار ادعایی معاون وزیر بهداشت، یعنی سرانه ۱۷/۱ پزشک به ازای ۱۰ هزار نفر درست باشد به این معنی خواهد بود که حدود ۳۰درصد پزشکان عضو سازمان نظام پزشکی در حال حاضر فعالیتی ندارند.

آخرین آمار موجود در مرکز داده‌های سازمان بهداشت جهانی هم مربوط به سال ۲۰۱۸ میلادی است که در آن گفته شده سرانه پزشک در ایران ۱۵/۸ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر است. آمارهای مربوط به جمعیت پزشکان ایران در سایت سازمان بهداشت جهانی، در سال‌های اخیر نوسان زیادی داشته که دلایل آن روشن نیست، اما اگر فرض کنیم آمار سال ۲۰۱۸ درست باشد، عدد اعلام شده از سوی معاون وزیر بهداشت غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد. کافی است در سه سال گذشته حدود ۱۶ هزار پزشک به جمعیت پزشکان فعال در ایران اضافه شده باشد، تا سرانه پزشک در سال ۲۰۱۸ به بالای ۱۷ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر برسد.

با وجود ابهام‌های آماری، نمی‌توانیم با قطعیت اظهارات ابوالفضل باقری‌فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت را رد یا تایید کند، به همین دلیل فکت‌نامه به این ادعا که «در ایران به ازای هر ۱۰ هزار نفر ۱۷/۱ پزشک وجود دارد» نشان «غیرقابل اثبات» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-07 07:32:07 آیا کره جنوبی واردات لوازم خانگی را ممنوع کرده است؟

حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران می‌گوید: «ممنوعیت واردات لوازم خانگی یکی از سیاست‌های اصلی کره‌ جنوبی بوده و در عین حال، توزیع کالا در فروشگاه‌ها و مراکز عرضه نیز به شدت تحت کنترل بود تا هیچ کالای خارجی در این فروشگاه‌ها عرضه نشود.»

او مدعی است «در حال حاضر این نوع محدودیت‌ها همچنان اعمال می‌شود»

بررسی‌های ما نشان می‌دهد این ادعا صحیح نیست. واردات لوازم خانگی به کره جنوبی در هیچ دوره‌ای ممنوع نبوده و الان هم محدودیتی برای ورود و فروش لوازم خانگی خارجی در این کشور وجود ندارد.

برنامه جامع توسعه صنعتی، در یک دوره ۱۲ ساله از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۹ در کره‌جنوبی اجرا شده است. در گزارشی که وزارت اقتصاد و دارایی کره‌جنوبی با همکاری مدرسه مدیریت و سیاستگذاری عمومی مرکز توسعه کره‌جنوبی منتشر کرده، گفته شده: در سال‌های نخست اجرای استراتژی توسعه صنعتی، جایگزینی واردات و تعرفه‌گذاری برای اعمال محدودیت واردات کالاها و لوازم خانگی خارجی با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی و الکترونیک مدنظر بوده است. در سال‌های بعد کره جنوبی برای توسعه صنعتی، سیاست تولید برای صادرات، حمایت از تولیدکنندگان بزرگ و راه‌اندازی مناطق آزاد را در دستور کار قرار داده است.

میانگین تعرفه‌های وارداتی به کره‌جنوبی به جز محصولات کشاورزی و برخی اقلام دیگر حدود ۸ درصد است که یکی از پایین‌ترین میزان تعرفه در سراسر دنیا است.

در حال حاضر بسیاری از تولیدکنندگان غیر کره‌ای لوازم خانگی همچون ویرپول، بوش، هایر و دلونگی در این کشور دفاتر فروش و خدمات پس از فروش و وب‌سایت‌های فروش آنلاین تولیدات خود را دارند. آمار واردات وسایل و تجهیزات الکترونیکی نیز به این کشور چشمگیر است، چنانکه آمارهای گمرک کره جنوبی نشان می‌دهند در سال گذشته میلادی بیش از ۹۴/۱ میلیارد دلار وسایل، لوازم و قطعات الکترونیک، تلویزیون، ضبط‌کننده صدا و تولیداتی از این دست وارد این کشور شده است. این رقم حدود ۳ برابر کل ارزش واردات سال گذشته ایران است.

با این اوصاف فکت‌نامه این ادعای حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران که «ممنوعیت واردات لوازم خانگی یکی از سیاست‌های اصلی کره‌ جنوبی بوده و هنوز هم محدودیت‌ها در کره ادامه دارد» را به شکل واضح خلاف واقعیت می‌داند و به آن نشان «شاخ‌ار»‌ می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-06 07:33:08 آیا واکسیناسیون کرونا باعث سقط جنین یا تولد نوزاد ناقص می‌شود؟

در یک پست تلگرامی در کانال «#کرونا فریب قرن» ادعا شده تحقیقات دانشگاهی در مجله پزشکی نیوانگلند (NEJM) نشان می‌دهد ۸۲ درصد از زنان بارداری که با واکسن‌های ساخته‌شده توسط فناوری mRNA واکسینه شده‌اند، دچار سقط جنین شده‌اند.

در این کانال لینکی از یک وب‌سایت ضد واکسن vaccinedamage.new به عنوان منبع معرفی شده که خود به گزارشی دیگر از وب‌سایت lifesitenews.com استناد کرده‌ که این سایت هم در زمینه انتشار اخبار نادرست و جعلی درباره کووید ۱۹ سابقه‌دار است. اما همین سایت هم این مطلب را نهایتا از خروجی خود حذف کرد و از مخاطبانش عذرخواهی کرد!

گزارش مذکور یک گزارش مخدوش است که با عددسازی و دستکاری در اطلاعات یک مقاله علمی در ژورنال پزشکی نیوانگلند نوشته شده است.

برخلاف ادعاهای مطرح شده، در مقاله اصلی ژورنال پزشکی نیوانگلند (NEJM) تایید شده که واکسن‌های mRNA کووید۱۹ هیچ تاثیری بر بارداری ندارند.

تاکنون هیچ گزارش معتبری در هیچ نشریه معتبری درباره آثار منفی واکسن‌های mRNA کووید۱۹ روی بارداری منتشر نشده‌است، در عوض شواهدی هست که نشان می‌دهد ابتلا به کووید۱۹ در زمان بارداری می‌تواند برای سلامتی مادر و جنین خطرناک باشد.

با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعا که «۸۲ درصد زنان بارداری که در سه‌ماهه اول و دوم واکسن زدند، دچار سقط جنین شدند»، نشان «نادرست» می‌دهد.

توضیحات بیشتر همراه با منابع را در سایت فکت‌نامه بخوانید
در تلگرام بخوانید
@Factnameh باز کردن / نظر دهید

2021-10-05 00:55:07 آنچه توسط بعضی رسانه‌ها و حساب‌ها در شبکه‌های اجتماعی به نقل از رویترز مبنی بر هک شدن فیسبوک و واتس‌اپ توسط یک هکر ۱۳ساله چینی منتشر شده است، واقعیت ندارد.
کارشناسان، تنظیم پروتکل دروازه‌ای مرزی (BGP) را دلیل این اختلال دانسته‌اند و فعلا سندی برای ادعای حمله هکرها وجود ندارد.

شرح ماجرا به نقل از شبکه نظر:
اختلال #فیسبوک #ینستاگرام و #واتساپ بعد از آپدیت اشتباه شبکه رخ داد و منجر به قطع DNS و سرور شد
کارمندان محدود حاضر در دیتاسنتر مجوز اصلاح مشکل را ندارند.
مهندسان زیرساخت فیسبوک نیز به دلیل قطع شدن تمام اتصال‌ها، ارتباط آنلاین برای برگرداندن شبکه به وضعیت قبل را ندارند.
طبق گفته یکی از مهندسان فیسبوک در ردیت، در اشتباهی بزرگ، اپدیتی که مهندسان فیسبوک امروز برای تجهیزات شبکه فیسبوک ارسال کردن باعث مشکلی در تنظیمات این تجهیزات شده، بنابراین این تجهیزات نمیتونن IP سرورهای فیسبوک رو به بقیه BGP ها مخابره کنند.
آپدیت اشتباه فیسبوک باعث شد مهندسان نتوانند از راه دور تجهیزات شبکه فیسبوک را اصلاح کنند. در نتیجه تنها کسانی که دسترسی فیزیکی به این تجهیزات دارند امکان تغییر در تنظیمات و اصلاح دارند. اما همین افراد نیز دارای مجوز لازم برای دسترسی نرم افزاری به شبکه نیستند.
علاوه بر این که به خاطر پاندمی، تعداد افراد حاضر در دیتاسنترهای فیسبوک کم هست که این قضیه رو بیش از پیش بدتر میکنه. وضعیت فیسبوک به قدری خراب است که ابزارهای ارتباط داخلی که کارمندان این شرکت برای ارتباط و‌ چت بین خودشون استفاده میکنند هم از کار افتاده.

@Factnameh باز کردن / نظر دهید