کژ نگریستن

2022-07-22 11:04:55 دَرک ناپذیر یا ناموجود

جامعه‌ای که دائما خطا می‌کند، هیچ مجالی به خطاهای فردی نمی‌دهد. هر خطای فردی در کسب و کار، روابط شخصی و علایق روزمره پیامدهای زیان‌باری برای شخص دارد. شاید استبداد جز این تعریف دیگری نداشته باشد؛ استبداد حق خطا را به یک فرد، گروه و جریان خاص منحصر می سازد. در استبداد نه تنها افراد حق اشتباه ندارند بلکه باید هزینه اشتباهات گروه و افراد سلطه‌گر را بپردازند.
پیامد دیگر چنین اوضاع و شرایطی شکل‌گیری محافظه‌کاری و انفعال از سوی مردم و مطالبه‌یِ روز‌افزون تبعیت از سوی حاکمان است. حاکمان برای سنجش و محک زدنِ پیروی توده‌ها قوانین سخت‌گیرانه‌تری وضع کرده و عرصه را بر آنها تنگ می‌کنند. لاجرم جامعه به سمت یک چرخه‌ی معیوب و عقیمی از نفی و انکار سوق پیدا کرده و کنش‌گری در آن به صفر می‌رسد.
در این وضعیت شاهد هیچ نوع دیالکتیک نفی و ایجابی نخواهیم بود، بلکه سراسر انجماد، نفی و ایستایی است. زمانی که دیالکتیک و تقابل این چنینی در پیوند اجتماعی وجود ندارد، هر آنچه روی می‌دهد بیرون از تاریخ و آگاهی است. تنها در صورتی این برهه را می‌توان درک کرد که نظم حاضر فروپاشیده و محو گردد. پس از فروپاشی نیز، گویا هیچ زمانی وجود نداشته و بخشی از تاریخ ما نیست. هنگامی که احمدی‌نژاد اظهار کرد هولوکاست دروغ است، با این گفته آن را تایید کرد. این اظهار بدین معنا بود که فاجعه چنین هولناکی نباید روی داده باشد.
استبداد ما بین درک‌ناپذير بودن و وجود نداشتن قرار دارد؛ زمانی که بصورت بالفعل حضور دارد قابل درک نیست، در صورتی که فروپاشیده باشد بعنوان امری که هیچ وقت وجود نداشته، درک می‌شود. سیاه‌چاله‌ای که افق دید ما را کور می‌کند و بیرون از آگاهی دیالکتیکی قرار می‌گیرد. برهه‌های این چنینی از گذشته را باید بُرش داد و بعنوان وقفه‌ها، ایستایی و انجماد زمان درک کرد؛ زیرا هیچ نوع امکانی در آنها وجود ندارد. عبور و گذر از آنها به معنای عدم حضور این لحظات در گذشته است.
رضا احمدی
t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید

2022-06-13 02:07:05 دگردیسی‌های نیستی (۴)

زمانی که از درونی‌ترین احساس و خواهش خودمان آغاز می‌کنیم، آن را کاملا ویژگی بیرونی می‌یابیم، همچنین وقتی از بیگانه‌ترین خواستِ بیرونی و دیگری شروع می‌کنیم، به درون‌ماندگارترین جنبه‌ی خود می‌رسیم. به تعبیر ژیژک، ستیز با هر بیگانه‌ای نهایتا ستیز و دشمنی با درونی‌ترین جنبه‌ی خودمان است. در جلسات روان‌کاوی هنگامی که مراجعه کننده خصوصی‌ترین فانتزی‌هایش را بازگو می‌کند، لحظه‌ای احساس بیگانگی با آنها دارد، گویا به روان‌کاو می‌گوید: تو دوست داری بدانی و من به میل تو پاسخ می‌دهم، ولی شخصا آنها را نمی‌پذیرم. بازگویی کثیف‌ترین خیال‌ورزی‌ها شرایطی را رقم می‌زند که نه روان‌کاو و نه روان‌کاوی‌شونده، هیچکدام آنها را برعهده نمی‌گیرند و در این موقعیت است که پای دیگری بزرگ به میان کشیده می‌شود. میل شدید ما برای انتقام و تلافی در لحظه قابل حصول، بعنوان یک میل و خواست دیگری و تحمیل شده تجربه می‌شود.
رانه نیز تابع چنین منطقی است؛ زیرا رانه در سطح ابتدایی خواهش و تمنایی است برآمده از حیات بیولوژیک ما، اما زمانی که مسیر این خواهش و درخواست را تا نهایت طی می‌کنیم به خواستی می‌رسیم که فراتر از وجود ماست. گذر از طبیعت به فرهنگ و سپس منزل گزیدن در جهان پسافرهنگی و دنیای دیجیتال و تکنولوژی‌های نوظهور، بازیابی نفی آغازینی است که مشخصه‌ی حیات است. آنچنان که روان‌کاوی به ما می‌آموزد؛ حیات تنها نیرویی است که میل به فروپاشی دارد، اما میل به ویرانی و اضمحلال در انسان بر خلاف حیوانات، در سطح حیات بیولوژیک حضور ندارد. انسان قدرتِ ویرانی در سطح زیست‌شناختی را در ذهن و روان بازنمایی و کدگذاری می‌کند. پیامد چنین بازنمایی شکل‌گیری رانه مرگ است که در آن سوژه صرفا حاملِ (نه واجد) یک خواست نامشروط است. در رانه هر نوع خواست و تمنایی فراتر از وجود سوژه است، سوژه تا بدان‌جا که در خدمت تحقق آن است، هستی‌اش را بازیابی می‌کند. بعبارتی رانه بیگانه‌ترین جنبه‌یِ درونی ما و در عین حال ناانسانی‌ترین ویژگی هستی‌شناختی ماست.
پیمودن مسیر قانون و اخلاق تا درجه‌ی غایی‌اش و خواست نامشروط این دو، لحظه‌ی نامتعیّنِ بدل شدن امر درونی به امر بیرونی را آشکار می‌کند. وقتی که قانون بصورت ناخالص استقرار یابد یک شیوه پرهیز از مواجهه با امر ناانسانی است، اما اگر قانون را در شکل ناب آن لحاظ کنیم خود به یک مواجهه با امر ناانسانی منتهی می‌‌شود. آگامبن اردوگاه را نتیجه بدل شدن استثناء به‌ قاعده کلی می‌داند که در آن استثناء وضعیت مکانی پیدا می‌کند. در این تحلیل، اردوگاه مکانی است که بر تعلیق قانون استوار است. اما اردوگاه شرایط بسیار پیچیده‌تری از صورت‌بندی آگامبن را نشان می‌دهد. اردوگاه بر تعلیق قانون استوار نیست، بلکه فرمِ محضِ تحققِ قانون است. زمانی که کلیشه‌ی " همه در نسبت با قانون برابر" هستند اظهار می‌گردد، بدین معناست که همه در نسبت با قانون برهنه و از هر عنوان نمادینی عاری هستند. برای اینکه فرضیه عدالت و برابری میان انسان‌ها جهت صحیحی بیابد، به‌ناچار باید انسان‌ها از القاب و اوصاف نمادین جدا گردند و به یک عنصر مشترک تقلیل یابند، این عنصر مشترک در افراد یک خصیصه ناانسانی است. خصیصه ناانسانی خودش را در فیگور انسان برهنه نشان می‌دهد. زیست-سیاست از مسیر ارجاع به عنصر ناانسانی یعنی حیات عریان تحقق می‌یابد که در عین حال شرایط تحقق برابری و ایده آل قانون است.
بنابراین اردوگاه وضعیّت صفر برپایی قانون است، به همین دلیل جان رالز برای ترسیم اصول عدالت به شرایط اولیه‌ای متوسل می‌شود که انسان‌ها از تمام امتیازات اجتماعی بی‌بهره هستند. لذا هر تلاشی برای تحقق عدالت و برابری از طریق قانون، به ایده اردوگاه منتهی می‌شود. طی کردن مسیر قانون، اخلاق و سیاست ما را به عنصر ناانسانی می‌رساند که در حیات اجتماعی بیش از این بواسطه انواع قواعد اجتماعی تلاش بر مهار کردن آن بود. میل به پیمودن اخلاق تا وجه غایی‌اش، آن‌گونه که در کانت و ساد شاهد هستیم و اصرار بر تحقق کامل جامعه انضباطی که اردوگاه نمایان‌گر آن است، نشان از بُعد ادغام‌ناپذیر در وجود انسانی دارد. این شأن ادغام‌ناپذیر انسانی بیش از پیش انسان را به سوی دگرگون ساختن سرشت نمادین‌اش سوق می‌دهد. گویا انسان دیگر قادر نیست از طریق بازتعریف اخلاق، قانون، دین، سیاست...خودش را در حیات اجتماعی مستقر سازد. آنچه مسلم است، انسان دیگر به دنبال رهایی از طریق جهان فرهنگی خود نیست، بلکه رهایی‌اش را در دگرگون ساختن و منقلب کردن سرشت بنیادینِ وجوداش جستجو می‌کند. از همین رو، تغییرات ژنتیک، هوش مصنوعی و جهان دیجیتال اهمیّت می‌یابد.

رضا احمدی
t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید

2022-05-27 11:38:23 با سلام و احترام

دوستان دانشجویی که رساله ارشد و دکتری آنها در ارتباط با فلسفه و روان‌کاوی یا در ارتباط با روان‌کاوی و ادبیات، هنر و سینماست و در این زمینه نیاز به مشاوره علمی دارند، می‌توانند از طریق آیدی زیر هماهنگی را انجام دهند.
این مشاوره علمی شامل معرفی موضوعات قابل پژوهش در این زمینه، نحوه‌ی تدوین پروپوزال، شیوه‌ی صورت‌بندی مسائل و پرسش‌های رساله و نیز راهنمایی‌های لازم جهت تدوین محتوا و معرفی منابع برای نگارش تحقیق است.
@Ahmadi_Reza

t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید

2022-05-24 13:22:02 ارسطو می‌گفت هیچ زمانی نمی توان سعادت را به‌گونه‌ای تعریف کرد که با شقاوت و نگون‌بختی برابر و یکسان گردد. حتی اگر نتوانیم سعادت را تعریف کنیم، در ذهن و واقعیت، سعادت و شقاوت برابری نخواهند داشت. کسانی که دوزخ ساخته‌یِ خویش را بهشت می‌نامند به کلمات و واژگان خیانت می‌کنند و تلاش دارند تمام زبان و قلمرو نمادین را تصاحب کنند. به همین دلیل تنها امکانی که جامعه پیش‌روی ما فراهم می‌کند انزوا و سکوت است؛ در این وضعیت هر سخنی، حتی گفتار حاضر پیشاپیش تحریف شده و بی‌معنا می‌گردد. درون قلمرو نمادین هیچ دست‌آویزی وجود ندارد تا بتوان از طریق توسل به آن چیزی را قصد کرد. در اینجا انزوا نوعی تاکتیک سياسی است تا سکوت و امر واقعی در مقابل نظمِ نمادینِ موجود قرار گیرد. لذا تنها عاملی که قادر است نظمِ اجتماعي ما را دستخوش تغییر قرار دهد، اَشکال توسل به امر واقعی است. سوژه‌های اجتماعي در ایران ناآگاهانه این موضوع را تشخیص می‌دهند، لذا سکوت و انفعالِ فراگیر در جامعه کنوني ما ریشه در این باور یقینی دارد که همگان می‌دانند نظم موجود ماندنی و پایدار نیست. نظم سیاسی و اجتماعی تا جایی پایدار است که بیگانه‌ای در درون ما باشد، نه بیگانه‌ای در بیرون، که در این صورت جز زور و قدرتِ عریان هیچ ابزاری در اختیار ندارد.
رضا احمدی
t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید

2022-05-19 13:37:39 روان‌کاوی چگونه دال ارباب را واسازی می‌کند
رضا احمدی
https://t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید

2022-05-19 10:57:37 با سلام
دوستانی که سابقا درسگفتار کتاب کمتر از هیچ را ثبت‌نام نکرده‌اند، می توانند از طریق آیدی درخواست بدند.
فایل‌های صوتی فصل اول این کتاب شامل سیزده جلسه در کانال قابل دریافت است.

@Ahmadi_Reza

https://t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید

2022-05-11 19:41:43 جلسه اول
درسگفتار کتاب "سوژه‌ی لکانی، میان زبان و ژوئیسانس"
رضا احمدی باز کردن / نظر دهید

2022-05-11 19:41:42 درسگفتار کتاب " سوژه لکانی؛ میان زبان و ژوئیسانس" شامل ده جلسه فایل صوتی تقدیم دوستان می‌گردد.

https://t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید

2021-11-23 15:59:29 درآمدی بر روان‌کاوی و الهیّات ماتریالیستی
رضا احمدی
https://t.me/lookingawry باز کردن / نظر دهید