Reza Nassaji

2022-08-04 17:01:59 پهلوان‌پنبه‌ در جبهه‌‌ی جنگ


پهلوان پنبه‌ی اینترنتی که پول می‌گیرد تا به حریفان خارجی ببازد، شاید امروز به‌عنوان «هالک پفکی» در مطبوعات حکومتی تقبیح شود، اما همین چندی پیش که همانان او را به‌عنوان «رستم ایرانی» برجسته می‌کردند (طبیعتا «هالک» قهرمان داستانی-سینمایی است و نوع ایرانی هم چیزی جز غول نمایش‌های رسانه‌ای نخواهد بود، اما «رستم» غیرایرانی هم مگر هست؟) که آرزو دارد «مدافع حرم» باشد، ماجرا شکل دیگری داشت.
پهلوان‌پنبه‌هایی که خود را قهرمان ایران، اسلام، انقلاب و... می‌نمایانند، بسیارند. بدنه‌ی پفکی و الواط نیروهای امنیتی-نظامی گارد انقلاب از این جمله‌اند؛ لمپن‌پرولتاریای پایین شهر و بدنه‌ی روستایی-ایلیاتی اقوام نابرخوردار و کینه‌توز به شهر که آمادگی سرکوب اعتراضات در شهرهای بزرگ (بنا به تعارض با اقشار برخوردار و اقشار تحصیلکرده‌ی شهر) و شهرهای کوچک و قومی (بنا به تضادهای قومیتی که حکومت دامن می‌زند) را دارند.
اینان هم البته بازتولید بخشی از ریشه‌های اولیه‌ی کمیته و پاسداران اول انقلاب –در کنار دانشجویان عضو انجمن‌های اسلامی داخل و خارج– از همین طبقه‌ی لمپن‌پرولتاریای شهری هستند که با فرصت‌طبی خودشان را به موج آخر انقلاب و کمیته‌ی استقبال از امام چسباندند؛ هرچند وقوع جنگ و ضرورت حضور در جبهه آنها را برای مدتی الک کرد، تا اتمام جنگ که بسیجیان جبهه‌نرفته غالب شدند. اما کل ماجرای قهرمان‌بازی‌های شهادت‌طلبانه را هم می‌توان به همین ترتیب به چالش کشید که چیزی جز مغلطه نیست.

دیرزمانی سعدی شیرازی بابت هنر همقافیه کردن «دمشق» با «عشق» ستوده شده، اما کار حکومت در دفاع ایدئولوژیک شیعه از حکومت سکولار بعثی دمشق با برانگیختن عشق توده‌‌‌ها به حرم زینب کبری، صدالبته «ردیف» هنرمندانه‌تریست. چنین ردیفی که در دستگاه‌های مختلف آواز می‌شود -اعم از صدور انقلاب؛ دفاع از حرم شیعه؛ دفاع از سرزمین اسلام مقابل اسرائیل؛ نجات مردم کرد، ترکمن، ایزدی، مسیحی؛ و...- گویای اهمیت موضوع است. البته باید از بیت مطلع و تخلص فرارفت؛ مدح شاه برای صله نه ترجیع‌بند عاشورایی.
اینکه منابع ملی در جنگ حکومت بنیادگرای شیعه‌ی ایران با گروه‌های بنیادگرای سنی سوریه هدر شد، مقابل منافع مالی گسترده‌ی نهادهای نظامی-امنیتی و سود سرشار فرماندهان آن از «سرمایه‌گذاری اقتصادی» و درواقع قاچاق مواد مخدر از مسیر عراق، سوریه و لبنان (که صدای دولت اردن را هم بابت درگیری مکرر با گروه‌های شبه‌نظامی قاچاقچی را درآورده) چیزی نیست. پولی که البته به ایران برنمی‌گردد؛ همچنانکه سود سرشار همکاری با طالبان در تولید و قاچاق مخدر باعث شد حکومت بنیادگرای ایران با بنیادگرایان ضدشیعه و ایرانی طالبان هم دست دوستی دهد. امری که برای مردم ایران و افغانستان جز خسران نداشته.

این حقیقت تلخ که قهرمان برون‌مرزی گارد انقلاب دستاوردهایی در همراستا کردن اقوام سنی ایران و افغانستان در مسیر قاچاق مخدر از شرق داشت و مسیر قاچاق به اروپا در غرب را هم هموار کرد، ما را با هر عقیده‌ی اسلامی، انقلابی، انسانی و... باید متوجه کند که از مشتی آدمکش و قاچاقچی هیچ‌کدام از این‌ ارزش‌ها صادر نخواهد شد. کما اینکه از توهم اقتدار مقابل اسرائیل هم چیزی نمانده و اگر به‌رغم آن‌همه حملات موشکی اسرائیل به مراکز نظامی در سوریه، هنوز هم آنجا مانده‌اند و تقریبا همه‌ی تلفات نظامی را لاپوشانی می‌کنند، بابت سود سرشار کسب‌وکار قاچاق است.
تجاوزات مکرر اسرائیل به خاک ایران هم که غرور ملی همه‌ی شهروندان موافق و مخالف حکومت را لکه‌دار می‌کند، اما غیرتی در حکومت برنمی‌انگیزد -حکومتی که نهادهای نظامی-امنیتی‌اش لانه‌ی جاسوسان جهان است- فزون بر این ماجراست. اینکه این حکومت با بلاهت خود تمام دولت‌های عربی منطقه را هم با اسرائیل همپیمان کرده، نشانگر تضاد ادعا با عمل است. هرچند سنجش تناسب هدف و وسیله، که شرط عقلانیت وبری است، در بسیاری از توده‌های بالا دشوارست و آنان به صرف طرح ادعا با چنین حکومتی بیعت می‌کنند.
در چنین شرایطی، هر کس که هنوز خود را مسلمان، انقلابی، چپ‌گرا، ایرانگرا، انسانگرا و.. می‌داند به‌جای چسبیدن به پروپاگاندای حکومتی که مصنوعاتی چون «محور مقاومت»، «ایرانشهر»، «صدور انقلاب»، «امپریالیسم‌ستیزی»، «مبارزه با اسرائیل» و... را قالب می‌کند، باید طرد این حکومت سراسر فساد، ارتجاع، استثمار و استبداد را شرط اول قدم در راه تحقق آن ایده‌ی خود بداند. نجات اسلام؛ نجات اهداف انقلاب 57؛ نجات ایران؛ و نجات مردم منطقه و ... از حماقت‌ این حکومت همگی باید مطمح نظر اقشار مختلف این جامعه باشد.
بدین ترتیب، هر کس با هر عقیده‌ای برای نجات خویش و عقیده‌اش باید به «انقلاب» بیندیشد (که چونان اراده‌ی جمعی مردم از درون، با براندازی خارجی متفاوت است) و شبیه این جمله‌ی هر روزه‌ی کاتو در سنای رم را تکرار کند که «کارتاژ باید ویران شود!»
@RezaNassaji باز کردن / نظر دهید

2022-07-31 21:47:07 شکاریم یک سر همه پیش «گرگ» چالش‌های زیستن در اجتماع مسلمانان حکومتی 5. ذهن سادومازوخیست بدین ترتیب، اگر دلیل و امکانی برای همزیستی باشد، ذیل باب «ترحم» برای مذهبی‌ها است. مذهبی‌هایی که از شدت ترس پای این حکومت ایستاده‌اند و (به تعبیر خلیل ملکی برای دکتر… باز کردن / نظر دهید

2022-07-29 14:16:52 روز شنبه نهم ماه رجب، میان دو نماز، بارانكی خرد خرد می‌بارید، چنان‌كه زمین ترگونه می‌كرد و گروهی از گله‌داران در میان رود غزنین فرود آمده بودند و گاوان بدانجا بداشته، هر چند گفتند از آنجا برخیزد كه محال بود بر گذر سیل بودن. فرمان نمی‌بردند، تا باران قوی‌تر شد. كاهل‌وار برخاستند و خویشتن را به پای آن دیوارها افگندند، كه به محلت دیه آهنگران پیوسته و نهفتی جستند و هم خطا بود و بیارامیدند و بر آن جانب رود بسیار استر سلطانی بسته بودند و در میان آن درختان، تا آن دیوارهای آسیا و آخرها كشیده و خر پشته زده و ایمن نشسته و آن هم خطا بود، كه بر راهگذر سیل بودند و پیغمبر ما (محمد مصطفی، صلی الله علیه و آله و سلم) گفته است: «نعوذ بالله من الاخرسین الاصمین» و بدین دو گنگ و دو كر آب و آتش را خواسته است و این پل بامیان، ‌در آن روزگار، بر این جمله نبود، پلی بود قوی، پشتیوان‌های قوی برداشته و پشت آن استوار پوشیده، كوتاه گونه و بر پشت آن دو رسته دكان، برابر یكدیگر، چنان‌كه اكنون است و چون از سیل تباه شد عبویه بازرگان، آن مرد پارسای با خیر، رحمة الله علیه، چنین پلی برآورده یك طاق بدین نیكویی و زیبایی و اثر نیكو ماند و از مردم چنین چیزها یادگار ماند.
و نماز دیگر را پل آن‌چنان شد كه بر آن جمله یاد نداشتند و بداشت تا از پس نماز خفتن،‌ و پاسی از شب بگذشته، سیلی در رسید، كه اقرار دادند پیران كهن كه بر آن جمله یاد ندارند و درخت بسیار از بیخ كنده، می‌آورد و مغافصه در رسید، گله‌داران بجستند و جان را گرفتند و همچنان استرداران، و سیل گاوان و استران را در ربود و به پل در رسید و گذر تنگ، چون ممكن شدی كه آن چندان آغار و درخت بسیار و چهار پای به یك بار بتوانستی گذشت طاق‌های پل را بگرفت، چنانكه آب را گذر نبود و به بام افتاد و مدد سیل پیوسته، چون لشكر آشفته، می ‌در رسید و آب، از فراز رودخانه، آهنگ بالا داد و در بازارها افتاد، چنان‌كه به بازار صرافان رسید و بسیار زیان كرد و بزرگ‌تر هنر آن بود كه پل را با آن دكان‌ها از جای بكند و آب راه یافت، اما بسیار كاروان‌سرای‌، كه بر رسته وی بود، ویران كرد و بازارها همه ناچیز شد و آب تا زیر نورده قلعه آمد، چنان‌كه در قدیم بود، پیش از روزگار یعقوب لیث كه این شارستان و قلعه غزنین، عمرو، برادر یعقوب، آبادان كرد...
و این سیل بزرگ مردمان را چندان زیان كرد كه در حساب هیچ شمارگیر در نیاید و دیگر روز از دو جانب رود مردم ایستاده بودند به نظاره، نزدیك نماز پیشین، مدد سیل بگسست و به چند روز پل نبود و مردمان دشوار از این جانب بدان جانب و از آن جانب بدین جانب می‌آمدند و می‌رفتند،‌ تا آن‌گاه كه باز پل‌ها راست كردند. و از چند ثقه‌ی زابلی شنودم كه پس از آن كه سیل بنشست، مردم زر و سیم و جامه تباه شده می‌یافتند كه سیل آنجا افكنده بود، و خدای، عزوجل تواند دانست كه بر گرسنگان چه رسید از نعمت.

ذکرالسَّیل؛ سیل سال 422 ه.ق غزنین به روایت ابوالفضل بیهقی
تاریخ بیهقی، مجلد هفتم، به‌ تصحیح‌ دکتر علی‌اکبر فیاض و اهتمام دکتر محمدجعفر یاحقی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی، چاپ چهارم، 1383. صص 268-267.
@RezaNassaji باز کردن / نظر دهید

2022-07-28 17:47:05 طبقه‌ی غیرحساس


محمد درویش در کلیپ کوتاهی درباره‌ی سیل ویرانگر دیروز (5 مرداد 1401) در ارتفاعات امامزاده داوود تهران، به‌درستی تکرارپذیری سیل در این منطقه در پی بارش‌های نیمه‌ی تابستان (نظیر سیل‌های ویرانگر 5 مرداد 1333 و 4 مرداد 1366) را یادآور شده است. او البته در اصل بر موقعیت جغرافیایی سیل‌خیز و ساخت‌وساز در بستر مسیل هم تأکید دارد، اما آنچه مغفول می‌ماند، نه «ناپایداری جغرافیایی» و نه «تکرار طبیعی» مورد تأکید وی، که «ناپایداری اجتماعی» و «تکرارناپذیری طبیعی» است؛ چیزی که نه فقط مناطق ییلاقی و خوش‌آب‌وهوا همچون بستر سیل و حریم رودخانه‌، که کل ایران را به مکان موقت برای مصرف فوری و لذت انحصاری گروهی خاص بدل می‌سازد. ایران چون کالای یک‌بار مصرف که مهم نیست آیا می‌تواند همچون ققنوس از این خاکستر برخیزد یا نه؟

آن طبقه‌ی اجتماعی که با پشتوانه‌های سیاسی‌-اقتصادی‌اش می‌تواند در هر کجای ایران، با هر نوع دخل و تصرف غیرقانونی، ملک بسازد - ملکی برای سپری کردن تفریحات چند روزه در سال و نه اقامت دائم و در معنای واقعی کلمه «زندگی» - همچنان که از بابت هزینه‌های کلان در آنجا ابایی ندارد (چون بخش کوچکی از ثروتش را هزینه می‌کند؛ نه مانند اکثریت مردم ایران با صرف تمام درآمدها و رفتن زیر بار قرض‌ها و قسط‌ها برای تبدیل زیست مستاجری به مالکانه یا تبدیل زمین به منزل برای گذراندن تمام عمر و تضمین حداقل‌ها در زیست خانوادگی خود) نگرانی از خطرات طبیعی هم نخواهد داشت.
امر موقت، چاره‌ی موقت هم دارد. کسی که گمان می‌کند می‌تواند همه‌چیز را از دولت، بازار و جامعه بخرد، طبیعت را هم همچون کالایی فروشی و مصرفی قابل تصرف و تسخیر تلقی می‌کند.
برای این طبقه، نه فقط جنگل‌های شمال، رودخانه کرج و جاجرود، ییلاقات لوسانات و فشم، که سراسر ایران مکان موقتی برای لذت است که آسان می‌توان خرید، آسان می‌تواند در آن خراب کرد، آسان در آن ساخت و آسان آن را فروخت. همه‌چیز با پول به‌آسانی به دست می‌آید و همه‌چیز به‌آسانی «به پول نزدیک می‌شود»؛ در این صورت اگر ایران را سیل ببرد، خشکسالی بخشکاند، قحطی بمیراند، جنگ بسوزاند یا هر چیز دیگر، به‌سرعت می‌توان همه‌چیز را فروخت، پول‌ها را جمع کرد و با خود برد.

ایران برای طبقه‌ی حاکم در جمهوری اسلامی یک منزلگاه موقت است که در واقع منبع درآمدی است برای مصرف در منزلگاه دیگر. (درست مثل اربابان فئودال روس که جز برای حساب و کتاب با مباشر، تفریح تابستانه در کنار موژیک‌ها و نظارت بر سرف‌ها، به ملک اربابی‌شان سر نمی‌زدند و ترجیح می‌دادند باقی سال را در سنت‌پترزبورگ، مسکو، مناطق خوش‌آب‌وهوای سواحل دریای سیاه یا مناطق گرم ایتالیا و فرانسه بگذرانند).
از این منظر، زیست مصرف‌گرایانه‌ی اقشار مرفه بسیار به زیست زاهدانه‌ی اقشار مذهبی شباهت دارد که چون منزلگاه ابدی را جای دیگر می‌پندارند، رنج تحمیلی در این جهان را بر خود هموار می‌کنند (و اگر ایران باز هم ویران شود، آن را مشیت الهی می‌پندارند نه حاصل جهل دینی خود و غارت حکومت دینی). بدین ترتیب، زائران مذهبی امامزاده داوود و پولدارهای ساکن در ویلاهای ییلاقی اطراف آن، اگر دوره‌ی تناوب سیل‌های عظیم از 33 سال به 3 سال هم تبدیل شود، چندان غمی نخواهند داشت. زیارت دیندار و سیاحت پولدار بر سر جای خودش خواهد ماند. «افسوس که این مزرعه را آب گرفته / دهقان مصیبت‌زده را خواب گرفته....»

https://www.instagram.com/tv/Cgjh7cvl9X0/?igshid=YmMyMTA2M2Y= باز کردن / نظر دهید

2022-07-27 23:57:33 چپ چیست؟ ضدیت دولت‌ها با امریکا ملاک است یا دفاع از حقوق کارگران و زنان؟ امپریالیسم‌ستیزی و اردوگاه‌گرایی یعنی چه؟
مطلبی با ترجمه‌ی دوست عزیز و مترجم آنارشیست، هومن کاسبی، در نقد اقتدارگرایان مدعی چپ که این روزها تمام‌قد کنار روسیه در اشغال اوکراین ایستاده‌اند؛ و البته در کار توجیه رژیم‌های مرتجع مدعی مبارزه با امپریالیسم آمریکایند.
https://pecritique.com/2022/07/26/%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c%d9%88%d9%86%d8%a7%d9%84%db%8c%d8%b3%d9%85%d8%8c-%d8%b6%d8%af%d8%a7%d9%85%d9%be%d8%b1%db%8c%d8%a7%d9%84%db%8c%d8%b3%d9%85-%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d8%b3/ باز کردن / نظر دهید

2022-07-27 19:20:10 به بهانه حذف علوم انسانی از کنکور تجربی و ریاضی، این مطلب را بازنشر می کنم، با افزودن این نکته که «محتوای ایدئولوژیک» متون دبیرستان جمهوری اسلامی ربطی ندارد به آن متون ضروری برای تمام دانش آموزان دبیرستانی با محوریت تفکر مفهومی، تفکر انتقادی، حقوق شهروندی و آگاهی اجتماعی:
https://t.me/RezaNassaji/1831 باز کردن / نظر دهید

2022-07-23 21:43:52 [ادامه‌ی متن «شهر و اقوام، استعداد انقلاب و استراتژی امنیت»] 3. قوم علیه قوم البته این استراتژی لشکرکشی قومی علیه اعتراضات شهری (که یادآور استراتژی شرکت نفت انگلیس و پهلوی دوم برای لشکرکشی قومی اعراب و بختیاری‌ها علیه تشکل‌ها، تجمعات و اعتراضات چپ سندیکایی… باز کردن / نظر دهید

2022-07-22 16:35:05 می‌توان مراسم مذهبی برگزار کرد، بی‌آنکه حکومتی باشد؛ فرقه‌گرایانه باشد؛ مردم‌آزارانه باشد؛ و حتی مردسالارانه.
تصاویر اجتماع دف‌نوازان در «جشنواره‌ی دف نوای رحمت» در سنندج را بنگرید که اهل سنت شافعی‌مذهب در تکریم امام اول شیعیان گوی سبقت را ربوده‌ و به شیعیان حکومتی که مناسک مذهبی را بدل به ابزار ابراز قدرت به «دیگری» کرده‌اند، درس رواداری داده‌اند. برخلاف تصور اذهان مرتجع، در این مراسم، نه «ساز» نه «زن» عامل گناه نیست؛ زن و مرد در کنار هم دف می‌نوازند و «الله و محمد» و «الله و علی» می‌گویند. (همچون مراسم پیروان مذهب یارسان در زیارتگاه‌های کردستان و کرمانشاه که دوشادوش هم تنبور می‌نوازند و مدح علی می‌گویند.)
@RezaNassaji باز کردن / نظر دهید

2022-07-21 22:20:19 نوشته‌ی مهدی اردبیلی درباره‌ی آزادی پوشش (اعم از داشتن یا نداشتن حجاب) روشنگر است:
https://t.me/PhilosophicalHalt/802

متن اشاره دارد به مخالفت برخی جریان‌های چپ با تظاهرات روز جهانی زن (۸ مارس ۱۹۷۹ / ۱۸ اسفند ۱۳۵۷) با هدف اعتراض به اجباری شدن حجاب؛ روایت دکتر هما ناطق اعترافی است تلخ در این باره:
https://t.me/tarikh_shafahi_iran_project/3263 باز کردن / نظر دهید

2022-07-20 20:45:58 متاسفانه بیماری مانع نوشتن است، اما به قدر اشارت باید در سپاس از همبستگی اجتماعی آن زنان مذهبی گفت که خود محجبه‌اند، اما مخالف حجاب اجباری و گشت ارشاد نوشته‌اند.
اگر بخواهم با ادبیات خود ایشان سخن بگویم، آنکه به طاغوت نه می‌گوید، به خدا آری گفته است. شیطان همچنان که از لفظ تلبیس برمی‌آید، در لباس خدا کارگرتر است.
اما در ادبیات غیرمذهبی، همین اشاره بس که جامعه این‌گونه ساخته می‌شود؛ تفاوت‌ها هست و گاه ذاتی است، اما تعارض‌ها قابل چاره‌جویی است.
@RezaNassaji
https://twitter.com/search?q=%23%D9%85%D9%86_%D9%85%D8%AD%D8%AC%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81_%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%85&src=typeahead_click&f=top باز کردن / نظر دهید