2022-07-15 18:16:12
در روزی که واپسین ساعات آن در گذر است، از چهلم درگذشت زنده یاد سید محمود دعایی عبور می کنیم. اینک که موج مدیحه نگاری ها برای او افول کرده، می توان در باره آنچه گفته شده یا نشده، ارزیابی واقعی تری داشت.
دعایی را عمدتا به مهر و رواداری اش یاد کردند و ستودند. همان که پیشاپیش و در آغازین ساعات پس از رحلتش، حدس زده و نگاشته بودم. در این فقره نباید دو نکته را از نظر دور داشت، اول: آنکه دعایی این رویکرد را با حمایت و ابرام رهبری بر عهده داشت(بی آنکه بخواهیم تمامی کرده او در این باره را، به آن جایگاه منتسب کنیم). ستایش رهبر انقلاب از او پس از رحلتش و ایضا جانشینی که برای وی تعیین کرد، شاهدی بر این مدعاست. دو دیگر، داوری در باره کارنامه دعایی، تنها با نگاه به کردار پُرجذبه وی در سه دهه پایانی حیات، مقدور نیست. او در کارنامه خویش، فرازهای متنوع، ناگفته و حتی محرمانه ای دارد، که برآیند آنها را باید در قضاوت نهایی لحاظ کرد. با این همه خلق الله بنده محبت اند و با سراغ گرفتن از آن می زیند! این قلم نیز اما، به رغم شناخت نسبتا واقعی خود از آغاز و انجام کارنامه دعایی، مایل است تا به سان دیگران، او را با لطفش یاد و به وی ادای دِین کند.
از هنگامی که فرآیند تاریخی- مطبوعاتی خود را آغاز کردم و نشریاتی متنوع را تاسیس و منتشر ساختم، هماره او را در قامت یکی از حامیان خود یافتم. هیچگاه از گفت و شنود تاریخی با این مجموعه، دریغ نکرد. به رغم مشغله فراوان، هم در رونمایی یادمان ها شرکت و هم آن را با شرحی مبسوط، در صفحه سوم اطلاعات -که رنگی بود و جلوه بیشتری داشت- معرفی می نمود، به رغم آنکه می دانستم سوگیری برخی از آنها را نمی پسندد. در آئین هایی نیز که برگزاری آنها را موجب می شدم، از نکوداشت: آیت الله طالقانی، استاد علی دوانی، جلال آل احمد و شمس آل احمد گرفته، تا سیمین دانشور و داریوش اسدزاده و...الخ، هماره و حتی به رغم بیماری و کم رمقی، شرکت می جست و گاه سخنران و گاه مستمع بود. در مقاطعی به تناسب شرایط، مفید می دیدم که برخی مقالات و یادداشت های خود را، به "اطلاعات" بدهم. بی استثناء و به شکلی دلنشین، تمامی آنها در این روزنامه درج می شد. از دور و نزدیک، فعالیت هایم را رصد می کرد و گهگاه با تشویق های حضوری، تلفنی والبته مطایبات نانوشتنی اش، انگیزه بخش بود. گاه در خلال انتشار نشریات، اتفاقات جالبی نیز رُخ می داد. روزی یکی از تصاویر امام خمینی در پرواز انقلاب را، در "شاهد یاران" منتشر کردم، در حالی که دعایی در پشتِ سرِ ایشان حضور داشت. فردایش زنگ زد و در آمد: "آن گربه ای که پشت سر امام نشسته، منم، این عکس را برایم بفرست!...". یک بار هم عکس نادیده ای از حضور او در تشییع دکتر شریعتی را درج کردم، که دوباره این اتفاق افتاد! هر دو را دوستان روزنامه اطلاعات، پس از رحلتش و در یادمان های منتشره، قرار دادند.
در مجموع باید بگویم که در اکنون و میان نیروهای وفادار به انقلاب، کمتر چهره ای را به هوشمندی، قدرت مدیریت و تعامل دعایی می توان یافت، هر چند که با برخی گفته ها و کرده های وی همدل نباشیم.
یادش گرامی باد.
پ ن: عکس نخست مربوط است به آذر نود و یک و رونمایی از کتاب ماه تاریخی-فرهنگی یادآور، برای آیت الله سید محمود طالقانی. زنده یادان سید محمود دعایی، سید هادی خسروشاهی، ابوذر بیدار و ایضا سید مهدی طالقانی و دکتر وحیده طالقانی فرزندان آیت الله و نهایتا دکتر موسی حقانی و این حقیر، در تصویر دیده می شوند.
عکس دوم مربوط است به میانه دهه هشتاد، در یکی از نوبت هایی که زنده یاد دعایی، سید مهدی طالقانی و بنده را، به قهوه خانه سنتی روزنامه اطلاعات میهمان کرده بود.
عکس سوم نیز مربوط است به اوایل دهه نود و گفت و شنودی تاریخی با آن زنده یاد، در دفتر کار ساده اش در روزنامه اطلاعات.
@rkaeini
1.3K viewsMohamadreza Kaeini, 15:16