سرو سخنگو (دکتر اسلامی نُدوشن)

2022-10-26 20:04:59 ‍ ۹. چرا باید به گواهیِ آمار، شمارِ ازدواج و تشکیل خانواده، ماه به ماه کمتر شود و طلاق و اختلافِ خانوادگی، ماه به ماه بیشتر؟ آیا در یک جامعه‌ی سنّتی که ایران است، این نشانه‌ای از اختلالِ اجتماعی نیست؟ سنّ تجرّد افزون گردیده و دامنه‌ی طلاق به روستاها هم کشیده شده است.
۱۰. چرا باید شهری مانند تهران، با ۱۲ تا ۱۴ میلیون جمعیّت، مردمش در یک هوای آلوده‌ی خطرناک دم بزنند، که به گواهیِ کارشناسان، بیماری‌زا است و هر زمان بر تعداد افراد عليل اضافه گردد و کسی به فکر نباشد؟

۱۱. و این در حالی است که هزینه‌ی دارو و درمان برای اکثر مردم کمرشکن است، و در عین حال بیمارستانها هم می‌گویند که ضرر می‌کنند، و در دستگاههای تأمین اجتماعی از اختلاسهای کلان حرف زده می‌شود!
۱۲. چرا باید وضع به گونه‌ای درآید که مردم از دستگاهِ گرداننده به عنوان «آنها» یاد بکنند؟ اگر در این باره تردید دارید قدری با راننده‌ی تاکسی، مسافران داخل اتوبوس، و کاسب‌ها حرف بزنید.

۱۳. چرا باید ملاک و معیاری برای سنجشِ ارزش‌ها معرّفی نگردد، و بدین گونه در ابهام بماند که چه کسی در راه است و چه کسی در بی‌راه، و این وضع سرانجام دودش به چشم مملکت برود؟ و چراهای دیگر...

۱۴. و سرانجام این سؤال پیش می‌آید که نوجوانان و جوانانِ امروز با چه آرمانی وارد اجتماع می‌شوند، و با چه چشم‌انداز و آینده‌ای روبرو هستند؟ آیا نه آن است که اینها باید در این کشور زندگی کنند و آن را به راه ببرند؟

این بود چند چرا و چراهای دیگر که همگی در انتظار پاسخ هستند. تنها می‌توان به این دلگرم بود که زمانه بیدار است و راهِ خود را به پیش می‌بَرَد.

#برگریزان

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-26 20:04:48 ‍ به ایران بیندیشیم
بخش سوم (پایانی)
___

سؤال این است: چه چیز در تاریخ جهان موجب شاخصیّت یک ملّت شده است؟
البتّه دستاوردهای فرهنگی و تمدّنیِ او، یعنی همه‌ی آنچه او در راه گشایشِ زندگی و بهتر کردن و انسانی‌تر کردنِ زندگی به جا آورده است. پس ایران را در ترازو بگذاریم و از این دیدگاه به او نگاه کنیم. نیازی نیست که از کوروش نام ببریم. یا بگوییم که شاهنامه یکی از انسانی‌ترین کتابهای دنیاست که پیروزیِ نیکی بر بدی را می‌سراید، و یا سعدی که گفت: بنی‌آدم اعضای یکدیگرند...
به کارنامه‌ی کلّیِ ایران در مقایسه با کشورهای دیگر بنگریم. آنگاه بر اثر آن با کمال تأسّف سؤالهایی به ذهن می‌رسد:

١. چرا باید پنج میلیون ایرانی به عنوان مهاجر در سراسر جهان پراکنده باشند، یا دانشجویان ایرانی به دنبال طلب علم و یا کسب مدرک به این در و آن در بزنند، و از کشورهایی چون اندونزی و مالزی و فیلیپین و پاکستان و تاجیکستان و تایلند... سر درآورند؟ و هر چندگاه یک بار خبر از غرق شدن قایق مهاجران به گوش برسد؟
۲. چرا باید این جوانان، ورقی کاغذ به دست، به عنوان مدرک، به دنبال اشتغال به این در و آن در بزنند، که آیا جوابی بشنوند یا نه؟

٣. چرا باید ایرانی برای گرفتن ویزا، جلوی کنسولگریِ بیگانه روزها صف ببندد و انتظار بکشد و احیاناً با جواب متفرعنانه و نفی روبرو شود؟ در حالی که روزگاری دیگران بر درِ کنسولگریِ او صف می‌بستند؟

۴. چرا باید هواپیماهایی که از فرودگاه‌های ایران پرواز می‌کنند، غالباً حامل پدر و مادرهایی باشند که مستأصل و سرگردان به دیدارِ فرزندان خود به آن سرِ دنیا می‌روند، و نمی‌دانند که آینده‌ی این فرزندان چه خواهد بود؟
۵. چرا باید به ایرانی در فرودگاه‌های خارج به عنوان مسافرِ نامرغوب یا احیاناً مشکوک نگاه شود؟ گذرنامه‌ی او را توی دست بگردانند و زیـر و رو و آزمایش کنند، و او بیش از هر مسافر دیگری معطل بماند تا اجازه‌ی ورود بیابد؟

۶. چرا باید یک ملّت به خودی و غیرخودی تقسیم گردد، در حالی که تا کسی گناهی نکرده، یک شهروندِ صاحب حقوق شناخته می‌شود و اگر گناهی کرد باید محکمه درباره‌ی آن حکم بدهد؟
۷. چرا باید ثروتهای بی‌حساب در دستهایی جمع شود و با فقرِ سیاه، دوش به دوش گردد و هیچکس نپرسد که این از کجا آورده شده؟

۸. چرا باید اخلاق و انسانیّت به گونه‌ای فرو افتد که دو هموطن به یکدیگر به چشم بیگانه و بی‌اعتنا نگاه کنند و یک فضای سرد بر جامعه‌ی شهری سایه افکند؟ باز کردن / نظر دهید

2022-10-24 20:45:03 #نغمه‌ی_جانان

دُختِ پری‌وار

شعـــر: استاد اســلامی نُدوشـن
آهنگســـاز: مهیار علیزاده
اجرا: علیرضا قربانی

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-23 13:40:28 ‍ ‍ به ایران بیندیشیم
(بخش دوّم)
.........‌.............
و امّا از نظر ادب و فرهنگ، ایران یکی از بزرگ‌ترین دستاوردها را به جهان عرضه کرده است: زرتشت داشته، فردوسی داشته، ابن‌سینا داشته. ادامه‌ی تاریخیِ چند هزار ساله داشته، و همین امروزش هم که نگاه کنیم، یکی از جامع‌ترین کشورهای دنیاست؛ با موقعیّتِ جغرافیاییِ ممتاز، منابع سرشار، بارآوریِ زمین، بهترین آفتاب، تا بهترین میوه‌ها و گل.
بنابراین باید خود را دست کم نگیرد، خود را درست ارزیابی کند، و به گونه‌ای رفتار کند که در خورِ تمدّن و فرهنگ و اعتبار تاریخیِ او باشد. زیاد نیستند کشورهایی در جهان نظیر ایران که هم دیروز داشته باشند، هم امروز و هم آینده در برابرشان باز بماند.
پس این سؤال پیش می‌آید که: چه کم دارد؟ اگر در یک کلمه بخواهیم بگوییم:
اندیشه، اندیشه همراه با احساس مسئولیّت.
اگر ایران قدرِ خود را نداند، دیگران هم قدرِ او را نخواهند دانست. آنگاه کار به جایی می‌کشد که نو رسیدگانِ سیاست به خود اجازه بدهند که مثلاً بر سـرِ نامِ چند هزارساله‌ی خلیج فارس با او به مشاجره بپردازند. این یک نمونه، نمونه‌های دیگر هم هست؛
ما اگر از کسی گله‌مند باشیم، در وهله‌ی اوّل باید از خود باشیم. منظور آن نیست که بر افتخاراتِ بیهوده و یا وطن‌خواهیِ خام تکیه شود، منظور آن است که نسبت به شناختِ آنچه مورد احترام و اعترافِ تاریخ و دنیای متمدّن است، غفلت ورزیده نشود...
(ادامه دارد)
#برگریزان
..............................................

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-22 21:30:43 همراهان گرامی، کتابِ صوتیِ "سرو سایه‌فکن" با بخش پانزدهم تکمیل شد، کمال امتنان را از سرکار خانم دکتر اطلس اثنیٰ‌عشری داریم و سپاسگزاریم که برای بازآفرینیِ این کتابِ گرانسنگ قبول زحمت فرمودند.
پیش‌تر نیز پوشه‌های شنیداریِ کتاب مستطاب "روزها" (همه‌ی مجلّدات، در ۱۱۳ بخش) با صدای گرم و دلنشین ایشان در کانال گذاشته شد.
پیشنهاد بر این است که هر از گاهی به این کتابهای صوتی با دقّت و تأمّل گوشِ جان بسپاریم؛
[آدمی فربه شود از راهِ گوش. «مولانای جان»].

#کتاب_صوتی_روزها (۱۱۳ بخش)
#کتاب_صوتی_سرو_سایه‌فکن (۱۵ بخش)

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-22 18:51:44 #کتاب_صوتی_سرو_سایه‌فکن
بخش ۱۵ (پایانی)
با صدای دکتر اطلس اثنی‌ٰعشری

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-21 17:25:00 ‍ به ایران بیندیشیم
(بخش نخست)

«یک نکته در این معنا گفتیم و همین باشد»
"حافظ"
__
سخن را آغاز کنیم با دو سؤال بدیهی: چرا ایران، چرا اندیشیدن؟
ایران، برای آنکه سرزمینی است که ما، خود و فرزندانمان در آن زندگی می‌کنیم، بنابراین هستیِ ما به هستیِ او وابسته است.
و امّا اندیشیدن، آن هم برای آنکه اندیشه راهبرِ زندگی است و بدون آن زندگی در همان حدّ خور و خواب متوقّف می‌ماند. معروف‌ترین عبارت در زبان فرانسه، از دکارت است که گفت: «من می‌اندیشم، پس هستم»، و مولانا جلال‌الدّین هم چهارصد سال پیش از دکارت گفت: «ای برادر تو همه اندیشه‌ای»؛
یک حدیث هم در این باره هست: «ساعتی اندیشیدن برتر است از هفتاد سال عبادت». و فردوسی، دانایی را که حاصلِ اندیشه است شرطِ توانایی می‌دانست.
امّا اندیشه، کارکردِ دوگانه دارد، می‌تواند در جهت نیکی حرکت کند یا بدی، این رباعی را ببینیم:
"اندیشه نبود اگر، گنه نیز نبود
زین هردو بُوَد معرکه‌ی بود و نبود
نابوده گنه نبود از علم خبــر
نه شوق برآمد و نه فرهنگ فزود"؛
تاکنون میلیونها و میلیونها تن بر خاک ایران پای نهاده و رفته‌اند. کسانی به آن اندیشیدند، و کسانی نیندیشیدند، و آنان که نیندیشیدند، عواقب آن به صورت فاجعه دامن کشور را گرفت. یک نمونه: اگر محمّد خوارزمشاه اندیشیده و سبک‌سرانه فرستادگانِ مغول را نکشته بود، بهانه به دست چنگیز نمی‌افتاد که سراسر کشور را به خاک و خون بکشد.
در مقابل، سیاوش را داریم. به روایت شاهنامه، گروگانهای تورانی در دست سیاوش اسیر بودند. پدرش، کاووس به او دستور می‌دهد که آنان را نابود کن، ولی او آن را برخلاف پیمان و انسانیّت می‌بیند و نمی‌پذیرد. بنابراین همه‌ی آنان را آزاد می‌کند و نبرد متوقّف می‌شود، ولی سیاوش خود جان بر سر آن می‌نهد.
ما در دورانی زندگی می‌کنیم که هر کشور علاوه بر مسائل خود، با بخشی از مسائل جهانی نیز درگیر است. و این، او را در آستانه‌ی تصمیم‌گیری گذارده است که چگونه با این مسائل روبرو شود. در مورد ایران دو موضوع در کار است که وضع او را قدری حسّاس‌تر می‌کند:
یکی موقعیّت جغرافیایی و دیگری نفت. بر آن دو، بارِ تاريخ نیز اضافه می‌شود. او باید به غنا و اعتبارِ تاریخیِ خود واقف بماند و از آن پند بگیرد. او یک کشورِ نفت فروش نیست، ایران است.
هزار سال قدرت اوّل آسیا بوده و خاقانی درباره‌اش گفت:
"این است همان درگه کاو را ز شهان بودی
دیلم ملک بابل، هندو شهِ ترکستان".
__
(ادامه دارد...)
....................................................

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-20 22:53:25 #کتاب_صوتی_سرو_سایه‌فکن
بخش ۱۴
با صدای دکتر اطلس اثنی‌ٰعشری

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-20 17:03:29 دورانِ ما دورانی است که می‌باید در آن تصمیم گرفت. ما بر لبه‌ی «درّه‌ی تصمیم» قرار داریم. همه‌ی کسانی که کم و بیش با تاریخ آشنایی دارند، می‌دانند که دنیا تا همین یک قرن پیش روالِ یکنواختی را گذرانده بود، ولی چند دهه است که وضع نوع دیگری شده.
مشکلِ بشرِ امروز آن است که «همان است و جز آن»؛ با همان نیازها و گنجایش‌های انسانِ صدهزار سال پیش زندگی می‌کند، ولی سبْک زندگی او دگرگونی یافته است. از طریق علم و ابزار و وسایل که به دست آورده، شبکه‌ی اجتماعی و دامنه‌ی توقّعِ خود را بسیار پیچیده و گسترده کرده، بی‌آنکه بتواند از محدوده‌ی تنِ خاکیِ خویش فراتر رَوَد.
ناآرامیِ او از این وضع دوگانه سرچشمه می‌گیرد، و تصمیم نیز ناظر به همین معناست.
ما به عنوانِ جزء کوچکی از این جهان _که هرروز از روزِ پیش کوچکتر و فشرده‌تر می‌شود_ هم در این سرنوشت و هم در این تصمیم، شریک می‌شویم و حدّاقل آن است که نسبت به حسّاسیّتِ موضوع، آگاه بمانیم.

#فصلنامه_هستی
(دوره‌ی اوّل، زمستان ۱۳۷۲)

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن
@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید

2022-10-19 08:40:14 آزادی در شرق تنها به مفهومِ رهایی از قیدِ استعمار و استثمارِ بیگانگان شناخته شده، و حال آن که این یک بند است (گرچه بندی گران)؛ شرق بندهای دیگری بر پای دارد که باید بگسلد تا بتواند به آزادی برسد: بندِ فقر، بندِ جهل، بندِ اوهام و تعصّب...

#نوشته‌های_بی‌سرنوشت

کانال دکتر محمّد‌علی اسلامی نُدوشن

@sarv_e_sokhangoo باز کردن / نظر دهید