«میزان سواد روشن فکران دینی - ملکیان و معیار در تناقض» بخش دوم و پاسخ
نقد کلام جناب ملکیان:
۱. ملکیان گمان کرده است هشت وحدت هیچگونه معیار حقیقی ندارد و می توان موارد متعددی به آن افزود و خود یکی را مثال می زند، به عنوان «وحدت چشم بیننده»، در حالی که همین مثال او اشتباه است و داخل در وحدت شرط می باشد، بدین معنا که «الف قرمز است به شرط آن که خرگوش ببیند و سیاه است به شرط آن که سگ ببیند.» از این رو به جهت عدم وحدت شرط این دو جمله متناقض نخواهد بود.
۲. اصل تعداد تناقض میان دانشمندان اسلامی متفاوت بوده است است و صدرا مورد نهمی را اضافه کرده مورد قبول ما بعد خود قرار گرفته است ولی ملکیان گمان کرده است که چنین اختلافاتی تنها بسته به سلیقه بوده و هرکس از خود مورد اضافه یا کم کرده است.
۳. ملکیان برای شاگردان خود اثبات کرده است که هشت وحدتی وجود ندارد، بلکه تنها یکی است که منظور همان «سلب الشئ عن نفسه» میباشد. این در حالی است که هیچکس شکی به این مطلب ندارد و مرحوم سبزواری نیز در منظومه به این مطلب تصریح کرده است که در واقع تناقض به سلب شی از خود آن برمی‌گردد، اما آنچه ملکیان اشتباه پنداشته، این است که این هشت وحدت معیاری برای سلب شی از نفس می باشد؛ بدین معنا که ما با این هشت وحدت در می یابیم که آیا سلب شی از خودش صورت گرفته است تا تناقض محقق شود یا خیر.
۴. جالب آنکه ملکیان در همین هشت وحدتی که بیان می کند دو وحدت را اشتباه بیان می کند و مثال می زند او به «وحدت حیث» و «وحدت ناظر» باید وحدت قوه و فعل» و «وحدت نسبت» را می گفت و مثال می زد، زیرا مثال زیبا بودن از حیث اندام یا نازیبا بودن از حیث چهره همان موضوع است یعنی باید گفت چهره او زیباست و یا اندام زیبا نیست.
اما بیان درست: وحدت نسبت (اضافه): دو قضیه «برگ سبک است (نسبت به درخت بزرگ)» و «برگ سبک نیست (نسبت به یک مولکول)» متناقض نیستند، چون در آن ها وحدت نسبت نیست.
وحدت قوه و فعل: دو قضیه «محمد بالقوه نقاش است.» با قضیه «محمد بالفعل نقاش است.» متناقض نیست چون وحدت قوه و فعل در آن ها رعایت نشده است.
۵. جالبتر آنکه ملکیان یک ترم برای کارشناسان ارشد، چنین مطلبی را که اشتباه مسلم است، بیان و اثبات! کرده، اما هیچ کس به او اشکال نکرده است که «وحدت چشم بیننده» همان «وحدت شرط» می باشد و اشکالات او در بیان وحدات و مثال ها را نیز متذکر نشده است.
