درس هایی از رویداد دوم خرداد ۷۶ @solati_mehran مهران صولتی | مهران صولتی
درس هایی از رویداد دوم خرداد ۷۶
@solati_mehran
مهران صولتی
رویداد سترگ دوم خرداد امروز بیست و پنج ساله شد. جلوه ای از درآمیختن تحول خواهی عمیق ایرانیان، با انتخاب سید محمد خاتمی که آمده بود تا فردای بهتری را برای ایران اسلامی رقم زند. در این سه دهه، جامعه و سیاست ایران دوران پرفراز و فرودی را پشت سر گذاشت؛ نهال های امید گرچه به دلیل برخورد با سد ستبر حفظ وضعیت موجود مجالی برای تناور شدن نیافتند ولی در برابر تندبادهای موجود هم نشکستند. همین شد که ثمره بیست و پنج سال سیاست ورزی ایرانیان در سفری طولانی از اصلاحات به مهرورزی، و از اعتدال تا انقلابی گری، جامعه ای بالغ تر و آگاه تر است. اینک شاید بتوان بخشی از درس های این ایام را به شرح زیر فهرست کرد:
اصلاحات نیازمند حضور همزمان در قدرت و جامعه است. نمی توان به بهانه فعالیت مدنی، از حضور در قدرت چشم پوشید. حضور اصلاح طلبان در قدرت می تواند حاشیه امن فعالیت های مدنی را افزایش دهد.
اصلاح طلبی اگرچه از صندوق های رای می گذرد ولی در آن متوقف نمی ماند. مشارکت مدنی برای پیگیری مطالبات جامعه در کنار وجود نقشه راه برای حضور موثر اصلاح طلبان در قدرت می تواند ترکیب کارآمدی را برای پاسخ به عطش تحول خواهی ایرانیان رقم زند.
اصلاحات به دنبال توازن قوای سیاسی به معنای حضور همزمان حکومت قوی و جامعه قوی در کنار یکدیگر است. حکومت قوی و جامعه ضعیف به استبداد می انجامد و حکومت ضعیف و جامعه قوی به بی ثباتی ختم می شود. کارآمدی، شفافیت و پاسخگویی یک نظام سیاسی مستلزم حضور همزمان حکومت و جامعه قوی در کنار یکدیگر است.
اصلاح طلبی زمانی می تواند موفق باشد که از تشدید یافتن نابرابری های اقتصادی، طرد شدگی اجتماعی و انحصارگرایی سیاسی پرهیز کند. اصلاحات باید منطق حاکم بر عرصه های مختلف زیست اجتماعی را به رسمیت بشناسد و بر بهره گیری از رانت های قدرت چشم بپوشد.
اصلاحات در صورتی می تواند موفق باشد که خواست دموکراسی را با عدالت طلبی، آزادی خواهی و تنوع سبک زندگی پیوند زند. ارائه خوانش های تنگ نظرانه از اصلاحات می تواند تاثیر گذاری ان را محدود سازد. اصلاح طلبی باید به گفتمان غالب جامعه تبدیل شود.
اصلاح طلبی یک مرام است نه یک نشان! مروت با دوستان، مدارا با دشمنان، به رسمیت شناختن مخالف، خردمندی در تصمیم گیری، شجاعت در دانستن، پرهیز از تعصب و جزم اندیشی، صلح طلبی، تعامل سازنده با جهان، احترام به نظر اکثریت، تفسیر رحمانی از دین و ... از جمله معیارهای اصلاح طلبی می باشد.
اصلاحات اگر چه داعیه تغییر در رویه های حکمرانی را دارد ولی واقع بینانه خود را در تقابل با ساختار قدرت تعریف نمی کند. اصلاحات می کوشد تا با تکیه بر نیروی اجتماعی خود به نوعی توافق پایدار با قدرت در جهت پاسخگو کردن حکومت دست یابد.
اصلاحات نشان داد که تا شکل گیری حداقلی از توازن قوای سیاسی، سیاست همچنان از اولویت های اصلی جامعه است. وجود نابرابری سیاسی، روند نابرابری های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را تشدید می کند. از همین رو پیش بردن پروژه توسعه سیاسی، با لحاظ کردن ویژگی های خاص جامعه ایران، از مسیر شکل گیری اجماع میان جامعه و حکومت بر سر مبانی حکمرانی خوب می تواند پایدارترین و موثرترین مسیر برای اصلاحات باشد.
