ذوق و منطق #شاعر از محارمِ #راز است؛ گوش در ملکوت دارد و دهان | تَکْدِرَخْتْ
ذوق و منطق
#شاعر از محارمِ #راز است؛ گوش در ملکوت دارد و دهان در عالمِ مُلک؛ و آنچه را که از #ملکوت می‌شنود باز می‌گوید. حتی آن شاعران که زبانِ شیاطین‌اند، شعر خود را از آسمان دزدیده‌اند. #سید_مرتضی_آوینی
نمی‌دانید چقدر بیزارم از آنان که در مواجهه‌ی #ذوق و #شعر و #هنر با #علم و #منطق و #فلسفه ، با تکبری عالِمانه، دست به تحقیرِ عالَم ذوق در برابرِ دنیای منطق می‌زنند. اینان خواسته یا ناخواسته، در مسیری افتاده‌اند که مقصدش پوچ‌‌انگاری و ماده‌گرایی است، حتی اگر قبایی از #قرآن به تن کنند.
#حقیقت در محرمیتِ راز است نه در تحلیل و تعلیلِ مشاهدات... #مولانا چه خوش می‌سراید:
این همه علمِ بنای آخور است که عمودِ بودِ گاو و اُشتر است علم راه حق و علم منزلش صاحب دل داند آن را با دلش
ما با حیرتِ #عاشقانه و حتی #خائفانه در برابرِ راز به حقیقت می‌رسیم، و شعر، تصویرگرِ ذوق و حیرتی‌ست که در مواجهه با آن رازِ محتوم و ناگشودنی، شاعر را در بر می‌گیرد. اما عقلِ حسابگرِ #کانت ، وقتی به محدوده‌ی راز می‌رسد، متفرعنانه می‌گوید: "ما را با رازی که عقلمان نرسد کاری نیست." و اختلاف ما با عاقلانِ حسابگر، درست از همین نقطه آغاز می‌شود.
شاعر از محارمِ راز است. عقلِ اعتباریِ او هم نمی‌داند در محدوده‌ی راز چه خبر است، اما ذوقِ او در تمنّای رازی می‌جوشد که با دلش احساس می‌کند. قریحه‌ی شاعر، ریشه در راز دارد. به تعبیر کانت، ریشه در #نومنان ... اما عقلِ عاقل، نومنان را به رسمیت نمی‌شناسد.
#ویلیام_بلیک یک شاعر است و #نیوتن یک عاقل... شاید کمتر کسی بتواند تندخویی‌های بلیک در مواجهه با نیوتن را درک کند؛ اما شاعری که گوش در ملکوت دارد، قطعا به او حق خواهد داد که نمادِ عالمان و سمبلِ عاقلان را این‌چنین سرزنش کند:
عقل‌گرای کوته‌بین؛ که ادراک خود را به جهان تحمیل می‌کند ای پدر مقدس! ما را از تکسونگریِ خوابِ نیوتن محفوظ بدار!...
