تصدیق| سید ابوالفضل ارجمند

2021-04-09 18:35:26 عیسی پسر خدا (3)
سید ابوالفضل ارجمند

در انجیل و تورات و دیگر کتابهای عهد عتیق، بسیاری از پیامبران و مردم عادی «پسران خدا» یا «فرزندان خدا» خوانده شده‌اند، یعنی این اصطلاح بر خلاف آنچه در فرهنگ مسیحی غالب است، تنها به عیسی اطلاق نشده است. بررسی مصادیق پسران خدا در کتابهای مقدس یهودیان و مسیحیان نشان می‌دهد که منظور از این افراد، «برگزیدگان خدا» یا «دوستان خدا» هستند. برگزیدگان خدا فقط پیامبران نیستند و شامل مردم عادی هم می‌شوند. به عنوان نمونه در کتاب خروج، خدا بنی‌اسرائیل را فرزندان خودش می‌خواند و به موسی می‌گوید که آنان را از دست فرعون رها کند:

• به او (فرعون) بگو که خدا می‌گوید اسرائیل پسر ارشد من است. بگذار پسرم برود و مرا بندگی کند. بدان که اگر سرپیچی کنی، پسر ارشدت را خواهم کشت. (خروج 4: 21)

در قرآن هم گفته شده است که خدا بنی‌اسرائیل را بر جهانیان فضیلت داد (بقره 47 و جاثیه 16).

استفاده از اصطلاح «پسر» و «پدر» برای بیان رابطه‌ی خدا و بندگانش به قبل از مسیحیت بر می‌گردد و برای پیامبران دیگر هم به کار رفته است، به عنوان نمونه در کتاب اول تواریخ، از کتابهای عهد عتیق، می‌بینیم که خدا به داوود می‌گوید:

• خانه‌ی مرا پسر تو سلیمان بنا می‌کند، چون او را انتخاب کرده‌ام که پسر من باشد و من پدر او. (اول تواریخ، 27: 6)

در انجیل، عموم نیک‌اندیشان و نیکوکاران فرزندان خدا خوانده شده‌اند:

• خوشا به حال سازندگانِ صلح، چون فرزندان خدا نامیده خواهند شد. (متی 5: 9)

• دشمنانتان را دوست بدارید و نیکی کنید و قرض بدهید بدون اینکه انتظاری داشته باشید. پاداش شما بزرگ خواهد بود و شما فرزندان خدای بزرگ خواهید بود، چرا که او خودش هم با ناسپاسان و بدکاران مهربان است. (لوقا 6: 35)

پس باید در نظر داشته باشیم که عیسی در کتاب مقدسِ مسیحیان فرزند خداست به همان معنی که بسیاری از دیگر مردم هم فرزندان خدا خوانده شده‌اند. از اطلاق عنوان پسر به عیسی، عقاید مسیحیان درباره‌ی ویژگیهای فرابشری عیسی استخراج نمی‌شود، چون در این صورت این ویژگیها را باید بتوان به دیگرانی هم که فرزندان خدا نامیده شده‌اند، تسری داد. باز کردن / نظر دهید

2021-02-16 21:43:14 عیسی پسر خدا (۲)
سید ابوالفضل ارجمند

در سوره‌ی احزاب می‌خوانیم که زنان پیامبر، مادران مؤمنان هستند (أَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ)، اما در سوره‌ی مجادله می‌بینیم که ضمن سرزنش کسانی که زنانشان را «ظهار» می‌کنند، تأکید می‌شود که مادرانشان فقط کسانی هستند که آنان را زاییده‌اند (إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ).

در عرف امروز ما هم رایج است که زن یا دختری را «مادر» یا «خواهر» خطاب کنیم، بدون اینکه نسبتی با او داشته باشیم. واضح است که استفاده از این کلمات باعث نمی‌شود که مثلا آن زن یا دختر با ما محرم شود و رابطه‌ی حقیقی خانوادگی بین ما برقرار شود. در تفسیر «ظهار» در سوره‌ی مجادله گفته می‌شود که در میان اعراب رسم بود که اگر مردی همسرش را «مادر» می‌خواند، به واسطه‌ی بیان همین لفظ، همسرش بر او حرام می‌شد و مانند این بود که از او طلاق گرفته باشد.

فارغ از جزئیات حکم ظهار، می‌بینیم که در یک جا رواست که زنی غیر از مادر خود را «مادر» بخوانیم و در جای دیگر بیان چنین کلمه‌ای زشت و نامشروع است (وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنكَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَزُورًا ). هر دو سخن قرآنی در جای خود صحیح است، هر چند در ظاهر متناقض به نظر می‌رسد.

به همین سیاق، در بخش بعد توضیح خواهیم داد که منظور از «پسر خدا» در انجیل، غیر از منظور مسیحیان از این عبارت است. سخن انجیل مشروع است و سخن مسیحیان باطل است، هرچند هردو از یک لفظ استفاده می‌کنند. باز کردن / نظر دهید

2021-01-29 11:30:32 عیسی پسر خدا (1)
سید ابوالفضل ارجمند

در زبان فارسی، «مردان خدا» اصطلاحی رایج است و به معنی مردان مؤمن و صالح به کار می‌رود، اما «زنان خدا» عبارتی نامتعارف است، یعنی نمی‌توان به زنان مؤمن و صالح، زنان خدا گفت. بخشی از مشکل به این بر می‌گردد که کلمه‌ی «زن» در فارسی هم در برابر مرد به کار می‌رود هم در برابر شوهر، و این معنی دوم است که از نظر دینی مشکل‌ساز می‌شود. اگر بگوییم «زنان خدا»، گویی خدا را شوهر این زنان فرض کرده‌ایم.

در ادبیات مذهبی شیعه، گاهی مردم «عیال الله» خوانده شده‌اند. عیال یعنی زن و فرزند: الخلق عیال الله. درستی یا نادرستیِ استفاده از این اصطلاحِ غیرقرآنی بستگی به منظور ما دارد. اگر منظور این باشد که خداست که روزی مردم را می‌رساند و مردم به او نیازمندند، مانعی ندارد که خلق را عیال الله بنامیم، اما اگر منظور مثلا این باشد که خدا و مردم مانند اعضای یک خانواده‌ی بشری همجنس هستند و خدا تولید مثل کرده است، برای خدای بی‌همتا، همتا قرار داده‌‌ایم. در مسیحیت می‌کوشند با تکیه بر بعضی عبارات متشابه انجیل چنین رابطه‌ای را بین عیسی و خدا برقرار کنند.

(ادامه دارد) باز کردن / نظر دهید